Κόσμος
Παρουσιάζοντας, την Πέμπτη, τις «σεληνιακές» φιλοδοξίες του, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο Αμερικανός ιδρυτής και ιδιοκτήτης της Amazon και της διαστημικής εταιρείας Blue Origin, Τζεφ Μπέζος, χρησιμοποίησε τη φράση: «Ήρθε η ώρα για την Αμερική να επιστρέψει στο φεγγάρι. Αυτή τη φορά για να μείνει».
Εντυπωσιακή μεν, όχι δική του, δε. Διότι η φράση ανήκει στον Αλεξάντερ Μπρέτον, διευθυντή ανάπτυξης της Blue Origin και την είπε το 2017. Συμπληρώνοντας, τότε, ότι ο Κρατήρας Σάκλετον της Σελήνης και άλλες ανάλογες σεληνιακές τοποθεσίες «προσφέρουν ρεαλιστικό έδαφος για τη διεξαγωγή δοκιμών σε τεχνολογίες αιχμής στην εξερεύνηση στο βαθύ διάστημα, σε άμεση γειτνίαση με τη Γη».
Είναι κι αυτός ένας τρόπος να κρύψεις το πραγματικό διακύβευμα. Διότι το ενδιαφέρον της Blue Origin για τον κρατήρα Σάκλετον, δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε αποκλειστικό. Διότι ο Κρατήρας Σάκλετον βρίσκεται στο νότιο πόλο της Σελήνης. Και ο νότιος πόλος της Σελήνης, έχει νερό, σε μορφή πάγου. Και ηλιακό φως, που παρέχει ενέργεια και που μπορεί να λιώσει τον πάγο. Υπό μία έννοια, δηλαδή, ο Κρατήρας Σάκλετον αποτελεί ένα διαστημικό «Ελντοράντο» για κράτη και ιδιώτες.
Το αφεντικό της Amazon, για παράδειγμα, τρέχει ήδη για να πιάσει καλή θέση στον ανταγωνισμό. Όπως αναφέρει το National Geographic, ξεκινά από το επικοινωνιακό κομμάτι. Έτσι, το tweet της Blue Origin που ανακοίνωνε την ημερομηνία της χθεσινής εκδήλωσης - όπου παρουσιάστηκε και η άκατος προσεδάφισης «Blue Moon» - συνοδευόταν από την εικόνα του πλοίου του Ιρλανδού εξερευνητή, Έρνεστ Σάκλετον, το «Endurance», το οποίο πέρασε στον θρύλο, αφού, παγιδεύτηκε στους πάγους της Ανταρκτικής το 1914, με τον Σάκλετον να καταφέρνει την απόλυτη διάσωση, δραπετεύοντας από το καταδικασμένο πλοίο, καταφέροντας να απεγκλωβίσει όλο το πλήρωμα δίχως την παραμικρή απώλεια. Προς τιμή αυτού του πρωτοπόρου δόθηκε το όνομά του στον σεληνιακό κρατήρα.
Στη συνέχεια περνά στην πιο άμεση «μπίζνα», διαφημίζοντας θέσεις εργασίας… στον «σχεδιασμό σεληνιακού χώρου», ενώ έχει υποβάλει αίτημα για καταχώριση της ονομασίας «Blue Moon» και συγχρηματοδοτεί ένα πρόγραμμα στο πρότυπο του Google Lunar Xprize. Η εταιρεία φέρει ακόμη και το φεγγάρι στο οικόσημά της.
Ο Νότιος Πόλος της Σελήνης είναι διάσπαρτος με μερικούς από τους μεγαλύτερους γνωστούς κρατήρες σύγκρουσης στο ηλιακό σύστημα. Οι επιστήμονες βάφτισαν την περιοχή «Λεκάνη του Νότιου Πόλου - Aitken» και πρόκειται για ένα «μαμούθ» με διάμετρο 2.600 χιλιομέτρων και βάθος σχεδόν 12 χιλιομέτρων. Περιέχει πολυάριθμους μικρότερους (αλλά εξίσου εντυπωσιακούς σε μέγεθος) κρατήρες, όπως ο Schrodinger, ο Σάκλετον και ο Von Karman, όπου προσγειώθηκε το κινεζικό διαστημόπλοιο Chang'e-4, τον Ιανουάριο.
Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η Σελήνη έχει νερό, αλλά μόνο πρόσφατα άρχισαν να αντιλαμβάνονται την πιθανή ποσότητά του, παρατηρώντας, με την βοήθεια εξελιγμένων οργάνων σε διαστημικές συσκευές, την παρουσία εκτεθειμένου πάγου στην επιφάνειά της. Αν και ακόμη η κατανομή και το βάθος του δεν έχουν διαπιστωθεί, ωστόσο βρίσκεται παντού στην μόνιμα σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού και στους δύο πόλους του.
Στον νότιο πόλο, οι περισσότερες από αυτές τις παγωμένες αποθέσεις βρίσκονται μέσα στις σκοτεινές εσοχές των κρατήρων, συμπεριλαμβανομένου του Σάκλετον, όπου η θερμοκρασία δεν ανεβαίνει ποτέ πάνω από τους -150 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πάγος πιθανότατα αναμειγνύεται με το έδαφος, αντί να είναι σε μορφή συμπαγούς πλάκας και ότι θα μπορούσε να υπολογιστεί ακόμη και σε εκατό εκατομμύρια τόνους, μόνο στο Νότιο Πόλο.
Δεδομένου ότι το νερό, αφενός είναι απαραίτητο, αφετέρου η ανάκτησή του στο φεγγάρι σε καθαρή μορφή είναι μακράν απλούστερη και φθηνότερη από την Γη, είναι προφανές ότι η ασφαλής και αξιόπιστη προμήθεια μιας σεληνιακής βάσης με αυτό το αναγκαίο υγρό υποστήριξης της ζωής θα ήταν ένα από τα πρώτα βήματα για την εδραίωση παρατεταμένης παρουσίας του ανθρώπου στη Σελήνη.
Επιπλέον, το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή καυσίμων πυραύλων. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε τη δημιουργία του απαραίτητου εξοπλισμού για τη διάσπαση του υδρογόνου και του οξυγόνου από το νερό για την δημιουργία συστατικών καυσίμου.
Ο σεληνιακός Νότιος Πόλος διαθέτει μερικά από τα σπάνια μέρη της επιφάνειας του φεγγαριού που σχεδόν καθημερινά λούζονται στο ηλιακό φως. Αυτό σημαίνει παραγωγή μόνιμης ενέργειας για τη διαβίωση. Και για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο βολικά, μερικές από αυτές τις περιοχές είναι ακριβώς δίπλα στους μόνιμα σκιασμένους κρατήρες - συμπεριλαμβανομένου του Σάκλετον - που σημαίνει με την σειρά του ότι μπορείς να έχεις αυτό το κάπως παράδοξο μίγμα αιώνιου φωτός και σκοταδιού, με μια «δρασκελιά».
Εάν, ας πούμε, η Blue Origin προσεδαφιζόταν στον σεληνιακό Νότιο Πόλο, θα μπορούσε η εταιρεία νόμιμα να αρχίσει να εξορύσσει τους πόρους της σελήνης; Η απάντηση είναι «ναι». Αλλά θα μπορούσε να κατέχει αυτούς του πόρους; Η απάντηση είναι «ίσως».
Το 1967 συμφωνήθηκαν σε διεθνές επίπεδο μια σειρά κανόνων που διέπουν την εξερεύνηση και τη χρήση του διαστήματος. Λίγο πάνω από εκατό χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της πρώην ΕΣΣΔ, υπέγραψαν τη Συνθήκη για το Διάστημα, η οποία λέει ότι πρέπει να είναι ελεύθερο για εξερεύνηση και χρήση από όλους, αλλά μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.
Επίσης, η συνθήκη απαγορεύει σε οποιοδήποτε κράτος να αποκτήσει διαστημικά εδάφη «με χρήση ή κατοχή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο», που σημαίνει ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί κυρίαρχη ιδιοκτησία κανένα σημείο του φεγγαριού (ή του Άρη ή οπουδήποτε αλλού εκτός της Γης) για πάντα.
Έτσι, η Blue Origin μπορεί να εξορύσσει και να επεξεργάζεται το σεληνιακό νερό αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι δικό της.
Οι Αμερικανοί βέβαια κάνουν ήδη «πονηρές» σκέψεις. «Η άποψη των ΗΠΑ είναι ότι δεν επιτρέπεται η ατομική ιδιοκτησία της “ακίνητης περιουσίας”, είτε πάνω είτε κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού. Ωστόσο, οι ΗΠΑ ερμήνευσαν τη συνθήκη με τρόπο ώστε να επιτρέψουν την ιδιοποίηση των φυσικών πόρων μετά την εξόρυξή τους», λέει ο Στιβ Μιρμίνα από τη Νομική Σχολή του Τζόρτζτάουν, ειδικός στο δίκαιο του διαστήματος. «Υπάρχει η αναλογία με το Δίκαιο της Θάλασσας: Κανείς δεν μπορεί να είναι ιδιοκτήτης της ανοικτής θάλασσας, αλλά αν πάτε και ψαρέψετε σε αυτήν, τότε μπορείτε τα φάτε ή και να πουλήσετε τα ψάρια». Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες ψήφισαν νόμο το 2015, επιτρέποντας στους ιδιώτες να κατέχουν, να πωλούν και να μεταφέρουν πόρους που αντλούν από το διάστημα και τα ουράνια σώματα, φαινομενικά με στόχο να δημιουργήσουν τον νομικό και οικονομικό μηχανισμό για εξόρυξη αστεροειδών.
Αλλά δεν συμφωνούν όλοι με την άποψη των Ηνωμένων Πολιτειών, ειδικά επειδή η Συνθήκη για το Διάστημα απαγορεύει την κρατική ιδιοποίηση του διαστήματος. Συνεπώς, είναι νομικά αδύνατον ένα κράτος να επιτρέψει στους πολίτες του να κάνουν κάτι το οποίο απαγορεύεται στο ίδιο. Εκτός αν είσαι ο Τζεφ Μπέζος και θεωρείς σύντομο ανέκδοτο ότι ένα διεθνές σύμφωνο μισό αιώνα πριν μπορεί να σου απαγορεύσει την επιστροφή μιας επένδυσης δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Παρουσιάζοντας, την Πέμπτη, τις «σεληνιακές» φιλοδοξίες του, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο Αμερικανός ιδρυτής και ιδιοκτήτης της Amazon και της διαστημικής εταιρείας Blue Origin, Τζεφ Μπέζος, χρησιμοποίησε τη φράση: «Ήρθε η ώρα για την Αμερική να επιστρέψει στο φεγγάρι. Αυτή τη φορά για να μείνει».
Εντυπωσιακή μεν, όχι δική του, δε. Διότι η φράση ανήκει στον Αλεξάντερ Μπρέτον, διευθυντή ανάπτυξης της Blue Origin και την είπε το 2017. Συμπληρώνοντας, τότε, ότι ο Κρατήρας Σάκλετον της Σελήνης και άλλες ανάλογες σεληνιακές τοποθεσίες «προσφέρουν ρεαλιστικό έδαφος για τη διεξαγωγή δοκιμών σε τεχνολογίες αιχμής στην εξερεύνηση στο βαθύ διάστημα, σε άμεση γειτνίαση με τη Γη».
Είναι κι αυτός ένας τρόπος να κρύψεις το πραγματικό διακύβευμα. Διότι το ενδιαφέρον της Blue Origin για τον κρατήρα Σάκλετον, δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε αποκλειστικό. Διότι ο Κρατήρας Σάκλετον βρίσκεται στο νότιο πόλο της Σελήνης. Και ο νότιος πόλος της Σελήνης, έχει νερό, σε μορφή πάγου. Και ηλιακό φως, που παρέχει ενέργεια και που μπορεί να λιώσει τον πάγο. Υπό μία έννοια, δηλαδή, ο Κρατήρας Σάκλετον αποτελεί ένα διαστημικό «Ελντοράντο» για κράτη και ιδιώτες.
Το αφεντικό της Amazon, για παράδειγμα, τρέχει ήδη για να πιάσει καλή θέση στον ανταγωνισμό. Όπως αναφέρει το National Geographic, ξεκινά από το επικοινωνιακό κομμάτι. Έτσι, το tweet της Blue Origin που ανακοίνωνε την ημερομηνία της χθεσινής εκδήλωσης - όπου παρουσιάστηκε και η άκατος προσεδάφισης «Blue Moon» - συνοδευόταν από την εικόνα του πλοίου του Ιρλανδού εξερευνητή, Έρνεστ Σάκλετον, το «Endurance», το οποίο πέρασε στον θρύλο, αφού, παγιδεύτηκε στους πάγους της Ανταρκτικής το 1914, με τον Σάκλετον να καταφέρνει την απόλυτη διάσωση, δραπετεύοντας από το καταδικασμένο πλοίο, καταφέροντας να απεγκλωβίσει όλο το πλήρωμα δίχως την παραμικρή απώλεια. Προς τιμή αυτού του πρωτοπόρου δόθηκε το όνομά του στον σεληνιακό κρατήρα.
Στη συνέχεια περνά στην πιο άμεση «μπίζνα», διαφημίζοντας θέσεις εργασίας… στον «σχεδιασμό σεληνιακού χώρου», ενώ έχει υποβάλει αίτημα για καταχώριση της ονομασίας «Blue Moon» και συγχρηματοδοτεί ένα πρόγραμμα στο πρότυπο του Google Lunar Xprize. Η εταιρεία φέρει ακόμη και το φεγγάρι στο οικόσημά της.
«Στο Νότο, νέε μου, στο Νότο»…
Ο Νότιος Πόλος της Σελήνης είναι διάσπαρτος με μερικούς από τους μεγαλύτερους γνωστούς κρατήρες σύγκρουσης στο ηλιακό σύστημα. Οι επιστήμονες βάφτισαν την περιοχή «Λεκάνη του Νότιου Πόλου - Aitken» και πρόκειται για ένα «μαμούθ» με διάμετρο 2.600 χιλιομέτρων και βάθος σχεδόν 12 χιλιομέτρων. Περιέχει πολυάριθμους μικρότερους (αλλά εξίσου εντυπωσιακούς σε μέγεθος) κρατήρες, όπως ο Schrodinger, ο Σάκλετον και ο Von Karman, όπου προσγειώθηκε το κινεζικό διαστημόπλοιο Chang'e-4, τον Ιανουάριο.
Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η Σελήνη έχει νερό, αλλά μόνο πρόσφατα άρχισαν να αντιλαμβάνονται την πιθανή ποσότητά του, παρατηρώντας, με την βοήθεια εξελιγμένων οργάνων σε διαστημικές συσκευές, την παρουσία εκτεθειμένου πάγου στην επιφάνειά της. Αν και ακόμη η κατανομή και το βάθος του δεν έχουν διαπιστωθεί, ωστόσο βρίσκεται παντού στην μόνιμα σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού και στους δύο πόλους του.
Στον νότιο πόλο, οι περισσότερες από αυτές τις παγωμένες αποθέσεις βρίσκονται μέσα στις σκοτεινές εσοχές των κρατήρων, συμπεριλαμβανομένου του Σάκλετον, όπου η θερμοκρασία δεν ανεβαίνει ποτέ πάνω από τους -150 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πάγος πιθανότατα αναμειγνύεται με το έδαφος, αντί να είναι σε μορφή συμπαγούς πλάκας και ότι θα μπορούσε να υπολογιστεί ακόμη και σε εκατό εκατομμύρια τόνους, μόνο στο Νότιο Πόλο.
Δεδομένου ότι το νερό, αφενός είναι απαραίτητο, αφετέρου η ανάκτησή του στο φεγγάρι σε καθαρή μορφή είναι μακράν απλούστερη και φθηνότερη από την Γη, είναι προφανές ότι η ασφαλής και αξιόπιστη προμήθεια μιας σεληνιακής βάσης με αυτό το αναγκαίο υγρό υποστήριξης της ζωής θα ήταν ένα από τα πρώτα βήματα για την εδραίωση παρατεταμένης παρουσίας του ανθρώπου στη Σελήνη.
Επιπλέον, το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή καυσίμων πυραύλων. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε τη δημιουργία του απαραίτητου εξοπλισμού για τη διάσπαση του υδρογόνου και του οξυγόνου από το νερό για την δημιουργία συστατικών καυσίμου.
Ο σεληνιακός Νότιος Πόλος διαθέτει μερικά από τα σπάνια μέρη της επιφάνειας του φεγγαριού που σχεδόν καθημερινά λούζονται στο ηλιακό φως. Αυτό σημαίνει παραγωγή μόνιμης ενέργειας για τη διαβίωση. Και για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο βολικά, μερικές από αυτές τις περιοχές είναι ακριβώς δίπλα στους μόνιμα σκιασμένους κρατήρες - συμπεριλαμβανομένου του Σάκλετον - που σημαίνει με την σειρά του ότι μπορείς να έχεις αυτό το κάπως παράδοξο μίγμα αιώνιου φωτός και σκοταδιού, με μια «δρασκελιά».
Εξόρυξη στο φεγγάρι
Εάν, ας πούμε, η Blue Origin προσεδαφιζόταν στον σεληνιακό Νότιο Πόλο, θα μπορούσε η εταιρεία νόμιμα να αρχίσει να εξορύσσει τους πόρους της σελήνης; Η απάντηση είναι «ναι». Αλλά θα μπορούσε να κατέχει αυτούς του πόρους; Η απάντηση είναι «ίσως».
Το 1967 συμφωνήθηκαν σε διεθνές επίπεδο μια σειρά κανόνων που διέπουν την εξερεύνηση και τη χρήση του διαστήματος. Λίγο πάνω από εκατό χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της πρώην ΕΣΣΔ, υπέγραψαν τη Συνθήκη για το Διάστημα, η οποία λέει ότι πρέπει να είναι ελεύθερο για εξερεύνηση και χρήση από όλους, αλλά μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.
Επίσης, η συνθήκη απαγορεύει σε οποιοδήποτε κράτος να αποκτήσει διαστημικά εδάφη «με χρήση ή κατοχή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο», που σημαίνει ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί κυρίαρχη ιδιοκτησία κανένα σημείο του φεγγαριού (ή του Άρη ή οπουδήποτε αλλού εκτός της Γης) για πάντα.
Έτσι, η Blue Origin μπορεί να εξορύσσει και να επεξεργάζεται το σεληνιακό νερό αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι δικό της.
Οι Αμερικανοί βέβαια κάνουν ήδη «πονηρές» σκέψεις. «Η άποψη των ΗΠΑ είναι ότι δεν επιτρέπεται η ατομική ιδιοκτησία της “ακίνητης περιουσίας”, είτε πάνω είτε κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού. Ωστόσο, οι ΗΠΑ ερμήνευσαν τη συνθήκη με τρόπο ώστε να επιτρέψουν την ιδιοποίηση των φυσικών πόρων μετά την εξόρυξή τους», λέει ο Στιβ Μιρμίνα από τη Νομική Σχολή του Τζόρτζτάουν, ειδικός στο δίκαιο του διαστήματος. «Υπάρχει η αναλογία με το Δίκαιο της Θάλασσας: Κανείς δεν μπορεί να είναι ιδιοκτήτης της ανοικτής θάλασσας, αλλά αν πάτε και ψαρέψετε σε αυτήν, τότε μπορείτε τα φάτε ή και να πουλήσετε τα ψάρια». Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες ψήφισαν νόμο το 2015, επιτρέποντας στους ιδιώτες να κατέχουν, να πωλούν και να μεταφέρουν πόρους που αντλούν από το διάστημα και τα ουράνια σώματα, φαινομενικά με στόχο να δημιουργήσουν τον νομικό και οικονομικό μηχανισμό για εξόρυξη αστεροειδών.
Αλλά δεν συμφωνούν όλοι με την άποψη των Ηνωμένων Πολιτειών, ειδικά επειδή η Συνθήκη για το Διάστημα απαγορεύει την κρατική ιδιοποίηση του διαστήματος. Συνεπώς, είναι νομικά αδύνατον ένα κράτος να επιτρέψει στους πολίτες του να κάνουν κάτι το οποίο απαγορεύεται στο ίδιο. Εκτός αν είσαι ο Τζεφ Μπέζος και θεωρείς σύντομο ανέκδοτο ότι ένα διεθνές σύμφωνο μισό αιώνα πριν μπορεί να σου απαγορεύσει την επιστροφή μιας επένδυσης δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πηγή: tvxs.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου