Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι μόλις άρχισε για όλους: κυβέρνηση, εργαζομένους, επιχειρήσεις και, βεβαίως, για την ελληνική διπλωματία. Κανένα από τα μέτωπα της χώρας δεν είναι πιθανό να ηρεμήσει το επόμενο διάστημα. Αντιθέτως ο Σεπτέμβριος αναμένεται ακόμη δυσκολότερος, καθώς τότε θα κριθούν πολλά, αφού θα γίνει «ταμείο»:
● Για την προσπάθεια διάσωσης ενός κομματιού από την άλλοτε πλούσια τουριστική πίτα.
● Για τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων οι οποίες έχουν ήδη πληγεί από την καραντίνα και το «κλείδωμα» της οικονομίας.
● Για το μέγεθος της ύφεσης και της ανεργίας, καθώς μάλιστα (όπως θα δείτε στις σελίδες 22-23 του σημερινού φύλλου του «Ποντικιού») οι προοπτικές για το άνοιγμα θέσεων εργασίας τους επόμενους μήνες είναι αρνητικές.
● Για την επίδραση του «ανοίγματος» της οικονομίας και της υπέρμετρης χαλάρωσης των μέτρων προφύλαξης στην προσπάθεια συγκράτησης του κορωνοϊού και της Covid-19.
● Για τις προσπάθειες διπλωματικής αντεπίθεσης της Ελλάδας εν μέσω της ασφυκτικής τουρκικής πίεσης στο Αιγαίο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο και της απειλής γεωτρήσεων από την Άγκυρα σε θαλάσσια οικόπεδα που προκύπτουν από το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Έως τότε η χώρα ολόκληρη θα ζει με την αγωνία της διατήρησης εξαιρετικά ευαίσθητων ισορροπιών.
Ήδη, με την πρώτη χαλάρωση των μέτρων περιορισμού, άρχισαν να εμφανίζονται κάθε είδους εστίες μετάδοσης του κορωνοϊού:
● μαζικά πάρτι σε τουριστικά θέρετρα και μαγαζιά,
● μαζικά ιδιωτικά πάρτι κατά παράβαση των μέτρων προφύλαξης,
● χαλάρωση της χρήσης μάσκας στα μέσα μεταφοράς και σε καταστήματα,
● καθημερινός συνωστισμός στις υπηρεσίες ασύλου και μετανάστευσης λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης όλων των αιτημάτων,
● παράβαση των μέτρων περιορισμού από ταξιδιώτες εξωτερικού κ.λπ.
Μπορεί οι λοιμωξιολόγοι να προειδοποιούν καθημερινά για τις συνέπειες της χαλάρωσης, μπορεί ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας να προειδοποιεί ότι «χαλαρώσαμε, είναι αλήθεια, πήγαμε από το ένα άκρο στο άλλο», μπορεί πλέον να είναι καταφανής ο κίνδυνος δημιουργίας εστιών υπερμετάδοσης του κορωνοϊού, αλλά τα πράγματα είναι μάλλον απλά.
Κατ’ αρχάς, για καθαρά οικονομικούς λόγους, δεν υπάρχει η δυνατότητα μιας νέας γενικής καραντίνας, εκτός αν αυτό καταστεί αναπόφευκτο. Ως εκ τούτου η επιλογή της κυβέρνησης αφορά τη δυνατότητα επιβολής τοπικής καραντίνας, σε επίπεδο επιχειρηματικής μονάδας, γειτονιάς, δήμου ή νομού.
Ούτε αυτό όμως είναι απλό. Διότι μπορεί η επιβολή καραντίνας να είναι μια απλή υπόθεση εκεί όπου υπάρχουν σαφή φυσικά ή τεχνητά όρια, αλλά ουδείς γνωρίζει αν είναι εφικτή εκεί όπου τα όρια είναι εντελώς ασαφή – π.χ. σε έναν μεγάλο δήμο του πολεοδομικού συγκροτήματος του λεκανοπεδίου της Αττικής. Συνεπώς η κυβερνητική απειλή για τοπικές καραντίνες έχει περιορισμένη δυνατότητα εφαρμογής.
Επιπλέον κάθε απόπειρα καραντίνας μπορεί πλέον να προκαλέσει τεράστιες τοπικές αντιδράσεις δεδομένου ότι τώρα όλοι προσπαθούν να βγάλουν όσα μπορούν από τα σπασμένα της πρώτης καραντίνας. Ίδιες και μεγαλύτερες αντιδράσεις όμως μπορεί να προκαλέσει μια τυχόν απόφαση της κυβέρνησης να μην επιβάλει σκληρά μέτρα σε περιπτώσεις εστιών υπερμετάδοσης του ιού. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Εξίσου εύθραυστο είναι ήδη το κλίμα που επικρατεί στο σύνολο της οικονομίας, καθώς πολλές επιχειρήσεις κάνουν απλώς την τελευταία προσπάθεια να επιβιώσουν πριν πάρουν τη σκληρή απόφαση για λουκέτο. Άλλες, κυρίως στον τουριστικό κλάδο, την εστίαση κ.λπ., προτιμούν να μην ανοίξουν καν υπό τη βεβαιότητα της οικονομικής ζημιάς, με συνέπεια (και) την αλματώδη άνοδο της ανεργίας.
Όμως το διάστημα έως τον επόμενο Σεπτέμβριο θα είναι σκληρό και στο ελληνοτουρκικό μέτωπο, το οποίο εκτείνεται από την Κύπρο έως τον Έβρο και ήδη έχει ένα «σκληρό» ορόσημο: την απειλή τουρκικών γεωτρήσεων μεταξύ και πέριξ της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης.
Ήδη (όπως θα δείτε αναλυτικά στο ρεπορτάζ της σελίδας 9) η ελληνική κυβέρνηση σπεύδει, με τη συναίνεση της αντιπολίτευσης, να κλείσει όσες και όποιες διπλωματικές τρύπες μπορεί, παρότι γνωρίζει ότι, πρώτον, πρόκειται για «μπαλώματα» και, δεύτερον, καμιά διπλωματική κίνηση περί οριοθέτησης ΑΟΖ με γειτονικές χώρες δεν μπορεί να αποκαταστήσει την (αισθητά απομειωμένη) ικανότητα της Ελλάδας να αποτρέπει αποτελεσματικά την τουρκική επιθετικότητα. Η αναβάθμιση της αμυντικής ισχύος παραμένει η κύρια προϋπόθεση.
Ύστερα πάντως από την εσπευσμένη διευθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία, η οποία ωστόσο θα μείνει «κουτσή» χωρίς την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια, η κυβέρνηση στρέφεται προς την Αίγυπτο, ώστε να επιτύχει μια ανάλογη συμφωνία και μαζί της ελπίζοντας ότι θα ενισχύσει τη διεθνή θέση της έναντι της Άγκυρας και του τουρκολιβυκού συμφώνου.
Ωστόσο η Αίγυπτος δεν είναι Ιταλία, καθώς, έως τώρα τουλάχιστον, δεν θεωρείται ότι θα κάνει μια κίνηση που θα θίγει ευθέως την Άγκυρα. Παρά τις αντιθέσεις, υπάρχει μια σοβαρή παράμετρος: η ύπαρξη και η ισχύς των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι ήδη μια φορά έγιναν κυβέρνηση μέσω εκλογών.
Οι σύμμαχοι (το «μακρύ χέρι») του Ερντογάν στο εσωτερικό της Αιγύπτου είναι ίσως η ισχυρότερη εγγύηση ότι το Κάιρο, παρά την αντιπαλότητα με την Τουρκία στη Λιβύη, δύσκολα θα διαβεί τον Ρουβίκωνα προσφέροντας π.χ. στην Ελλάδα την αναγνώριση ότι το Καστελλόριζο έχει πλήρη επήρεια στην οριοθέτηση ΑΟΖ. Εκτός αν έχει έρθει ο κόσμος... ανάποδα.
Αν πάλι επιτευχθεί μια μερική διευθέτηση, δεν είναι βέβαιο αν η Άγκυρα θα πάρει μήνυμα ισχύος ή... αδυναμίας. Και πάλι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η επίκληση του διεθνούς δικαίου και η αναγνώριση των δικαιωμάτων σου δεν αρκεί. Πρέπει να μπορείς να τα υπερασπιστείς. Υπ’ αυτήν την έννοια η χώρα (και πρωτίστως η κυβέρνηση) δεν θα μπορεί να χαλαρώσει τους επόμενους –καλοκαιρινούς και όχι μόνο– μήνες...
Πηγή: topontiki.gr
Σταύρος Χριστακόπουλος: Σχετικά με το Συντάκτη
Ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι μόλις άρχισε για όλους: κυβέρνηση, εργαζομένους, επιχειρήσεις και, βεβαίως, για την ελληνική διπλωματία. Κανένα από τα μέτωπα της χώρας δεν είναι πιθανό να ηρεμήσει το επόμενο διάστημα. Αντιθέτως ο Σεπτέμβριος αναμένεται ακόμη δυσκολότερος, καθώς τότε θα κριθούν πολλά, αφού θα γίνει «ταμείο»:
● Για την προσπάθεια διάσωσης ενός κομματιού από την άλλοτε πλούσια τουριστική πίτα.
● Για τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων οι οποίες έχουν ήδη πληγεί από την καραντίνα και το «κλείδωμα» της οικονομίας.
● Για το μέγεθος της ύφεσης και της ανεργίας, καθώς μάλιστα (όπως θα δείτε στις σελίδες 22-23 του σημερινού φύλλου του «Ποντικιού») οι προοπτικές για το άνοιγμα θέσεων εργασίας τους επόμενους μήνες είναι αρνητικές.
● Για την επίδραση του «ανοίγματος» της οικονομίας και της υπέρμετρης χαλάρωσης των μέτρων προφύλαξης στην προσπάθεια συγκράτησης του κορωνοϊού και της Covid-19.
● Για τις προσπάθειες διπλωματικής αντεπίθεσης της Ελλάδας εν μέσω της ασφυκτικής τουρκικής πίεσης στο Αιγαίο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο και της απειλής γεωτρήσεων από την Άγκυρα σε θαλάσσια οικόπεδα που προκύπτουν από το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Έως τότε η χώρα ολόκληρη θα ζει με την αγωνία της διατήρησης εξαιρετικά ευαίσθητων ισορροπιών.
Υπερβολική χαλάρωση
Ήδη, με την πρώτη χαλάρωση των μέτρων περιορισμού, άρχισαν να εμφανίζονται κάθε είδους εστίες μετάδοσης του κορωνοϊού:
● μαζικά πάρτι σε τουριστικά θέρετρα και μαγαζιά,
● μαζικά ιδιωτικά πάρτι κατά παράβαση των μέτρων προφύλαξης,
● χαλάρωση της χρήσης μάσκας στα μέσα μεταφοράς και σε καταστήματα,
● καθημερινός συνωστισμός στις υπηρεσίες ασύλου και μετανάστευσης λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης όλων των αιτημάτων,
● παράβαση των μέτρων περιορισμού από ταξιδιώτες εξωτερικού κ.λπ.
Μπορεί οι λοιμωξιολόγοι να προειδοποιούν καθημερινά για τις συνέπειες της χαλάρωσης, μπορεί ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας να προειδοποιεί ότι «χαλαρώσαμε, είναι αλήθεια, πήγαμε από το ένα άκρο στο άλλο», μπορεί πλέον να είναι καταφανής ο κίνδυνος δημιουργίας εστιών υπερμετάδοσης του κορωνοϊού, αλλά τα πράγματα είναι μάλλον απλά.
Κατ’ αρχάς, για καθαρά οικονομικούς λόγους, δεν υπάρχει η δυνατότητα μιας νέας γενικής καραντίνας, εκτός αν αυτό καταστεί αναπόφευκτο. Ως εκ τούτου η επιλογή της κυβέρνησης αφορά τη δυνατότητα επιβολής τοπικής καραντίνας, σε επίπεδο επιχειρηματικής μονάδας, γειτονιάς, δήμου ή νομού.
Ούτε αυτό όμως είναι απλό. Διότι μπορεί η επιβολή καραντίνας να είναι μια απλή υπόθεση εκεί όπου υπάρχουν σαφή φυσικά ή τεχνητά όρια, αλλά ουδείς γνωρίζει αν είναι εφικτή εκεί όπου τα όρια είναι εντελώς ασαφή – π.χ. σε έναν μεγάλο δήμο του πολεοδομικού συγκροτήματος του λεκανοπεδίου της Αττικής. Συνεπώς η κυβερνητική απειλή για τοπικές καραντίνες έχει περιορισμένη δυνατότητα εφαρμογής.
Επιπλέον κάθε απόπειρα καραντίνας μπορεί πλέον να προκαλέσει τεράστιες τοπικές αντιδράσεις δεδομένου ότι τώρα όλοι προσπαθούν να βγάλουν όσα μπορούν από τα σπασμένα της πρώτης καραντίνας. Ίδιες και μεγαλύτερες αντιδράσεις όμως μπορεί να προκαλέσει μια τυχόν απόφαση της κυβέρνησης να μην επιβάλει σκληρά μέτρα σε περιπτώσεις εστιών υπερμετάδοσης του ιού. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Εξίσου εύθραυστο είναι ήδη το κλίμα που επικρατεί στο σύνολο της οικονομίας, καθώς πολλές επιχειρήσεις κάνουν απλώς την τελευταία προσπάθεια να επιβιώσουν πριν πάρουν τη σκληρή απόφαση για λουκέτο. Άλλες, κυρίως στον τουριστικό κλάδο, την εστίαση κ.λπ., προτιμούν να μην ανοίξουν καν υπό τη βεβαιότητα της οικονομικής ζημιάς, με συνέπεια (και) την αλματώδη άνοδο της ανεργίας.
Στροφή προς την Αίγυπτο
Όμως το διάστημα έως τον επόμενο Σεπτέμβριο θα είναι σκληρό και στο ελληνοτουρκικό μέτωπο, το οποίο εκτείνεται από την Κύπρο έως τον Έβρο και ήδη έχει ένα «σκληρό» ορόσημο: την απειλή τουρκικών γεωτρήσεων μεταξύ και πέριξ της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης.
Ήδη (όπως θα δείτε αναλυτικά στο ρεπορτάζ της σελίδας 9) η ελληνική κυβέρνηση σπεύδει, με τη συναίνεση της αντιπολίτευσης, να κλείσει όσες και όποιες διπλωματικές τρύπες μπορεί, παρότι γνωρίζει ότι, πρώτον, πρόκειται για «μπαλώματα» και, δεύτερον, καμιά διπλωματική κίνηση περί οριοθέτησης ΑΟΖ με γειτονικές χώρες δεν μπορεί να αποκαταστήσει την (αισθητά απομειωμένη) ικανότητα της Ελλάδας να αποτρέπει αποτελεσματικά την τουρκική επιθετικότητα. Η αναβάθμιση της αμυντικής ισχύος παραμένει η κύρια προϋπόθεση.
Ύστερα πάντως από την εσπευσμένη διευθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία, η οποία ωστόσο θα μείνει «κουτσή» χωρίς την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια, η κυβέρνηση στρέφεται προς την Αίγυπτο, ώστε να επιτύχει μια ανάλογη συμφωνία και μαζί της ελπίζοντας ότι θα ενισχύσει τη διεθνή θέση της έναντι της Άγκυρας και του τουρκολιβυκού συμφώνου.
Ωστόσο η Αίγυπτος δεν είναι Ιταλία, καθώς, έως τώρα τουλάχιστον, δεν θεωρείται ότι θα κάνει μια κίνηση που θα θίγει ευθέως την Άγκυρα. Παρά τις αντιθέσεις, υπάρχει μια σοβαρή παράμετρος: η ύπαρξη και η ισχύς των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι ήδη μια φορά έγιναν κυβέρνηση μέσω εκλογών.
Οι σύμμαχοι (το «μακρύ χέρι») του Ερντογάν στο εσωτερικό της Αιγύπτου είναι ίσως η ισχυρότερη εγγύηση ότι το Κάιρο, παρά την αντιπαλότητα με την Τουρκία στη Λιβύη, δύσκολα θα διαβεί τον Ρουβίκωνα προσφέροντας π.χ. στην Ελλάδα την αναγνώριση ότι το Καστελλόριζο έχει πλήρη επήρεια στην οριοθέτηση ΑΟΖ. Εκτός αν έχει έρθει ο κόσμος... ανάποδα.
Αν πάλι επιτευχθεί μια μερική διευθέτηση, δεν είναι βέβαιο αν η Άγκυρα θα πάρει μήνυμα ισχύος ή... αδυναμίας. Και πάλι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η επίκληση του διεθνούς δικαίου και η αναγνώριση των δικαιωμάτων σου δεν αρκεί. Πρέπει να μπορείς να τα υπερασπιστείς. Υπ’ αυτήν την έννοια η χώρα (και πρωτίστως η κυβέρνηση) δεν θα μπορεί να χαλαρώσει τους επόμενους –καλοκαιρινούς και όχι μόνο– μήνες...
Πηγή: topontiki.gr
Σταύρος Χριστακόπουλος: Σχετικά με το Συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου