Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025

Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι δικός “σας”… αλλά είναι και δικός μας

Από Ημεροδρόμο


Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Η 21μελής ορχήστρα Hellenic Music Ensemble, μαζί με τη Νατάσσα Μποφίλιου και τον Γιάννη Χαρούλη, σε μια εξαιρετική συνάντηση, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του καταξιωμένου διεθνώς συνθέτη και μαέστρου Πάνου Λιαρόπουλου αποφάσισαν να συμπράξουν και να παρουσιάσουν τη μουσική των κορυφαίων Ελλήνων συνθετών σε μια μεγάλη γιορτή σε όλον τον κόσμο, με καλεσμένη στις συναυλίες στη Βόρειο Αμερική και τη σπουδαία ερμηνεύτρια και ηθοποιό Judy Kuhn, ως special guest. Μια γιορτή που έρχεται με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση δύο κορυφαίων μορφών της ιστορίας της ελληνικής μουσικής: του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι.

Το μουσικό αυτό ταξίδι, που ξεκινάει στις 9 Ιανουρίου 2026, σε 9 χώρες και 22 πόλεις, πέρα από την Ευρώπη πλέον, περιλαμβάνει στάσεις και στη Βόρειο Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, με πέντε σταθμούς σε εμβληματικά θέατρα ανάμεσά τους: το Theatre Royal Drury Lane στο Λονδίνο, το Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη, την Όπερα του Σίδνεϊ, το Roy Thomson Hall στο Τορόντο και το Strathmore Concert Hall, στην Ουάσινγκτον. Μια περιοδεία ορόσημο σε παραγωγή GTP Entertainment.

Δηλαδή, μέσα σε εποχές αφόρητης σήψης, κατακλυσμιαίας κοινωνικής κατάρρευσης, συστημικής – κρατικής τρομοκρατίας, με την απειλή του γενικευμένου πολέμου να επικρέμεται πάνω από τους λαούς όλου του κόσμου, με την κυρίαρχη πολιτισμική κουλτούρα των σκουπιδιών να επελαύνει στις συνειδήσεις καταστροφικά, εξαιρετικοί μουσικών και σημαντικοί ερμηνευτές, υπό τη μουσική καθοδήγηση ενός μοναδικού συνθέτη και μαέστρου, αποφασίζουν να ταξιδέψουν στον κόσμο για να παρουσιάσουν: τον Μίκη Θεοδωράκη των λαϊκών αγώνων, της ανάτασης και της ήττας, της ελπίδας και της αλληλεγγύης, της συντροφικότητας και της θυσίας, του έρωτα και της επανάστασης και
τον Μάνο Χατζιδάκη, του Μεγάλου Ερωτικού, της δωρικής και ανεπιτήδευτης ευαισθησίας, της αυθεντικής λαϊκότητας, της ασυμβίβαστης “στράτευσης” στην ευγένεια και την αισθητική, της πρωτοπορίας στη τέχνη.

Αλλά, ο Γιώργος Χατζικάκις, γιος, κληρονόμος και διαχειριστής του έργου του Μ. Χατζιδάκι, έχει άλλη άποψη για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτής της σύμπραξης και κάνοντας χρήση των δικαιωμάτων που του δίνει η διαχείριση του έργου του σπουδαίου συνθέτη, κρίνει ότι πρέπει να κινηθεί νομικά κατά της διοργάνωσης επειδή “δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του Μάνου Χατζιδάκι.”... Κάτι που μας κάνει να υποθέσουμε πως, εκτός από τη Νατάσσα Μποφίλιου και το Γιάννη Χαρούλη, δεν ανταποκρίνεται στις κατά τον Γιώργο Χατζικάκι “προδιαγραφές” ούτε ο Πάνος Λιαρόπουλος, ο οποίος μεταξύ των πολλών και σπουδαίων που έχει κάνει είναι καθηγητής σύνθεσης στο Berklee College of Music και καθηγητής Πιάνου στο μουσικό τμήμα του University of Massachusetts Boston.

Η ανακοίνωση που εξώδωσε ο Γιώργος Χατζικάκις είναι η εξής:

Ο Μάνος Χατζιδάκις σε όλη του τη ζωή είχε ένα θεμελιώδες μέλημα: να διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο πάνω στο πνευματικό του έργο, ώστε κάθε δημόσια παρουσίασή του να αντανακλά πλήρως τα καλλιτεχνικά και αισθητικά κριτήρια που ο ίδιος είχε θέσει.

Είναι γνωστό ότι, στο όνομα της καλλιτεχνικής και αισθητικής αρτιότητας, απέρριπτε συστηματικά προτάσεις που δεν ανταποκρίνονταν στο όραμά του και στις αρχές του, αδιαφορώντας για το οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο όφελος.

Μετά τον θάνατό του, ως γιός και μοναδικός κληρονόμος του, είναι μέγιστη ευθύνη μου να διαφυλάσσω το έργο του με τον τρόπο που ο ίδιος είχε προσδιορίσει.

Για το σκοπό αυτό έχω αναθέσει, τη διαχείριση και προστασία του έργου του στην εταιρεία μουσικών εκδόσεων SEED POINT, η οποία ενεργεί εκ μέρους μου.

Προ μηνών, η SEED POINT έλαβε πρόταση από τον κ. Πάνο Λιαρόπουλο για τη διοργάνωση παγκόσμιας περιοδείας, υπό το καλλιτεχνικό σχήμα Hellenic Music Ensemble, με παρουσίαση έργων του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή τους.

Η συγκεκριμένη πρόταση απορρίφθηκε ρητά διότι δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του Μάνου Χατζιδάκι.

Ωστόσο, ενημερωθήκαμε πρόσφατα ότι ο κ. Λιαρόπουλος, προχώρησε μονομερώς στην οργάνωση της εν λόγω περιοδείας, αναθέτοντας την υλοποίηση σε βρετανική εταιρεία παραγωγής, αγνοώντας πλήρως τη ρητή άρνησή μας, γεγονός που μας υποχρέωσε να προβούμε σε νομικές ενέργειες.

Το να ισχυρίζεται κανείς ότι «τιμά» τον Μάνο Χατζιδάκι, ενώ επιλέγει να παρουσιάσει το έργο του παρά τη σαφή και ρητή αντίθεση της οικογένειας του, είναι υποκριτικό και σίγουρα εκτός «Χατζιδακικού ήθους».


Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι αποτελεί κοινό “μυστικό” πως πλέον ο Μ. Χατζιδάκις ερμηνεύεται μάλλον σπάνια στην Ελλάδα, ακόμα και από τις κρατικές ορχήστρες, ενώ η γενική αίσθηση που υπάρχει είναι πως αντί τα υψηλά αισθητικά και ποιοτικά Χατζιδακικά προτάγματα να “προστατεύονται” δια της διαπαιδαγωγητικής τους διάχυσης και λειτουργίας μέσα στο λαό, περιχαρακώνονται σε απροσπέλαστα αρχεία και απόλυτη σιωπή. Είναι χαρακτηριστικό πως όχι μόνο δεν έχουν κυκλοφορήσει επανακτελέσεις έργων του Μ. Χατζιδάκι από νέες φωνές και με νέες εκτελέσεις, όχι μόνο δεν έχουν εκδοθεί μαρτυρίες, μνήμες, αφηγήσεις από συνεργάτες ή ανέκδοτα έργα του, αλλά ακόμα και η ιστοσελίδα “manoς hadzidakis” είναι ανενεργή.

Τι απαντά η διοργάνωση

Συνεχίζοντας, λοιπόν, ως προς την εν λόγω περιοδεία, με επίσημη ανακοίνωσή της, η εταιρία παραγωγής και διοργάνωσης απαντά στις ενστάσεις του Γιώργου Χατζιδάκι σχετικά με την προγραμματισμένη παγκόσμια περιοδεία αφιερωμένη στα έργα των Μάνου Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη.

Η εταιρεία δηλώνει ότι τρέφει «απόλυτο σεβασμό» προς την καλλιτεχνική κληρονομιά του συνθέτη, τονίζοντας ότι το αφιέρωμα έχει σχεδιαστεί με επαγγελματισμό και πολιτισμική ευαισθησία.

Όπως τονίζει, η περιοδεία περιλαμβάνει εμφανίσεις σε εμβληματικούς χώρους (Theatre Royal Drury Lane, Carnegie Hall, Όπερα του Σίδνεϊ) με ερμηνευτές τη Νατάσσα Μποφίλιου, τον Γιάννη Χαρούλη και (στη Β. Αμερική) την Judy Kuhn, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή του Berklee, Πάνου Λιαρόπουλου.

Η GTP Touring Limited αντικρούει τους ισχυρισμούς της οικογένειας Χατζιδάκι περί μη αδειοδότησης, υποστηρίζοντας ότι οι αντιρρήσεις για την επιλογή των καλλιτεχνών δεν έχουν νομική ισχύ.

Επιπλέον, η διαχείριση των δικαιωμάτων δημόσιας εκτέλεσης στο εξωτερικό γίνεται μέσω των αρμόδιων Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (PROs), όπως συμπληρώνει.

Οι δε απαραίτητες άδειες έχουν εξασφαλιστεί κανονικά μέσω αυτών των οργανισμών, σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες αμοιβαιότητας, τονίζεται περαιτέρω.

Η εταιρεία επικαλείται μάλιστα προηγούμενα παραδείγματα, όπως την πρόσφατη συναυλία στη Βιέννη (17/11/2025) που διοργανώθηκε από την ελληνική πρεσβεία υπό παρόμοιες διαδικασίες.

Καταλήγοντας, η εταιρεία χαρακτηρίζει το εγχείρημα ως «τη μεγαλύτερη περιοδεία έργων των Χατζιδάκι και Θεοδωράκη των τελευταίων ετών» και έναν «άξιο και ουσιαστικό φόρο τιμής».

Η πλήρης ανακοίνωση

Η GTP Touring Limited τρέφει τον απόλυτο σεβασμό για την καλλιτεχνική κληρονομιά του Μάνου Χατζιδάκι.

Η επερχόμενη παγκόσμια περιοδεία είναι ένα μουσικό αφιέρωμα, σχεδιασμένο να παρουσιάσει τα έργα του ίδιου και του Μίκη Θεοδωράκη με επαγγελματισμό και πολιτισμική ευαισθησία. Η περιοδεία έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί σε εμβληματικούς συναυλιακούς χώρους αντάξιους της κληρονομιάς των Χατζιδάκι και Θεοδωράκη, όπως το Theatre Royal Drury Lane (Λονδίνο), το Carnegie Hall (Νέα Υόρκη) και η Όπερα του Σίδνεϊ.

Οι βασικοί ερμηνευτές είναι καταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι τραγουδιστές: η Νατάσσα Μποφίλιου και ο Γιάννης Χαρούλης. Στη Βόρεια Αμερική, οι Έλληνες καλλιτέχνες πλαισιώνονται από τη Judy Kuhn, υποψήφια για Tony και Grammy και μία από τις θρυλικές πρωταγωνίστριες του Broadway. Τη μουσική διεύθυνση του δεκαεννιαμελούς Hellenic Music Ensemble έχει ο καταξιωμένος συνθέτης και πιανίστας Πάνος Λιαρόπουλος, καθηγητής σύνθεσης στο Berklee College of Music στη Βοστώνη.

Η ποιότητα και το ταλέντο των ερμηνευτών είναι αδιαμφισβήτητα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το Ίδρυμα Χατζιδάκι, δεν είναι άξιοι να ερμηνεύσουν το έργο του.

Αυτή είναι μια αυθαίρετη απόφαση, η οποία νομικά είναι αδιάφορη. Το Ίδρυμα Χατζιδάκι δεν έχει δικαίωμα έγκρισης ή απόρριψης δημόσιων εκτελέσεων δημοσιευμένου έργου του Μάνου Χατζιδάκι, εκτός Ελλάδος. Η GTP Touring Limited δεν έχει καμία νομική υποχρέωση να λάβει τη συγκατάθεση του Ιδρύματος για τη νόμιμη δημόσια εκτέλεση των έργων του Μάνου Χατζιδάκι υπό έγκυρες άδειες των αντίστοιχων Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (PRO).

Όλες οι συναυλίες του Hellenic Music Ensemble θα είναι αδειοδοτημένες σε κάθε χώρα μέσω των αρμόδιων PROs. Οι οργανισμοί αυτοί διαχειρίζονται νόμιμα τα δικαιώματα δημόσιας εκτέλεσης των έργων του Μάνου Χατζιδάκι βάσει διεθνών αμοιβαίων συμφωνιών, και τα αντίστοιχα τέλη αδείας καταβάλλονται κανονικά.

Για πολλά χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός συναυλιών και πολιτιστικών εκδηλώσεων έχει παρουσιάσει τα έργα του Μάνου Χατζιδάκι υπό τις τυπικές άδειες PRO.

Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η συναυλία στη Βιέννη που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2025, η οποία οργανώθηκε από την Ελληνική Πρεσβεία στην Αυστρία και φιλοξενήθηκε από τον ORF, τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Αυστρίας.

Η προσέγγιση της GTP Touring Limited είναι απολύτως συνεπής με την καθιερωμένη διεθνή πρακτική και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν ανάλογα ρεπερτόρια άλλοι σημαντικοί πολιτιστικοί οργανισμοί.

Η επερχόμενη παγκόσμια περιοδεία του Hellenic Music Ensemble με τη Νατάσσα Μποφίλιου και τον Γιάννη Χαρούλη είναι η μεγαλύτερη περιοδεία αφιερωμένη στο έργο των Χατζιδάκι και Θεοδωράκη που έχει παρουσιαστεί εδώ και χρόνια. Είναι ένα ταιριαστό και άξιο αφιέρωμα, ερμηνευμένο από κορυφαίους Έλληνες μουσικούς, τη νέα γενιά των θρυλικών ερμηνευτών της Ελλάδας, και παρουσιασμένο σε εμβληματικούς συναυλιακούς χώρους πρώτης κατηγορίας.

Είναι μια περιοδεία και μια συναυλία για τις οποίες είμαι εξαιρετικά περήφανος και που αξίζουν να αγκαλιαστούν και να υποστηριχθούν από όλους τους Έλληνες και παγκόσμιους λάτρεις της μουσικής.

Με εκτίμηση, Michel Boersma, Executive Producer / CEO GTP Touring Ltd.


Δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η εξέλιξη αυτής της εμπλοκής και εάν στην περιοδεία θα ακουστούν και τα έργα του Μάνου Χατζιδάκι…

Ξέρουμε, όμως, πως τα σπουδαία έργα των σπουδαίων καλλιτεχνών, ψηλώνουν ακόμα περισσότερο όταν γίνονται κοινή φωνή, ζώσα κληρονομιά του λαού, πηγή συλλογικού ήθους, διαρκές σημείο αναφοράς στη λύπη, τη χαρά, τη νίκη και την ήττα, την ελπίδα και τον έρωτα. Αυτή είναι και η πιο διαρκής και ουσιαστική προστασία του. Ολα τα υπόλοιπα είναι “ελιτισμοί”… τέτοιοι, στους οποίους ο Μ. Χατζιδάκις “έβγαζε τη γλώσσα”…

Εν τούτοις, έχουμε κάθε δικαίωμα να αναρωτηθούμε και να ρωτήσουμε αν η “δημόσια παρουσίαση” του τραγουδιού του Μάνου Χατζιδάκι “Χάρτινο το Φεγγαράκι” σε διαφήμιση πολυεθνικού τηλεπικοινωνιακού κολοσσού “αντανακλά πλήρως τα καλλιτεχνικά και αισθητικά κριτήρια που ο ίδιος είχε θέσει”. 



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου