Βίκη Καπετανοπούλου
Ενας άγνωστος πόλεμος μαίνεται στο απώτερο νότιο άκρο της Αραβικής Χερσονήσου, οδηγώντας μια ήδη εξαθλιωμένη χώρα σε ολοκληρωτική κατάρρευση. Η Υεμένη «διαλύεται», προειδοποίησε πριν από λίγες μέρες ο επικεφαλής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, καλώντας «τον κόσμο να ξυπνήσει» και να βοηθήσει να περιοριστεί κάπως η ανθρωπιστική καταστροφή που συντελείται μήνες τώρα με θύμα τον άμαχο πληθυσμό, ο οποίος σκοτώνεται μαζικά εν μέσω διασταυρούμενων πυρών και σε ποσοστό άνω του 80% υποφέρει από τραγικές ελλείψεις τροφίμων, εφοδίων και ιατρικών υπηρεσιών.
Η πολύμηνη πολεμική σύρραξη μεταξύ των σιιτών ανταρτών Χούθι και των συμμαχικών δυνάμεων υπό τη Σαουδική Αραβία έχει προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων των 4.300 ανθρώπων από τα τέλη Μαρτίου και τον τραυματισμό 22.000, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Τουλάχιστον 1,3 εκατομμύριο είναι οι εκτοπισμένοι, ενώ βασικές υποδομές έχουν γίνει ερείπια.
Και χθες η Διεθνής Αμνηστία ήρθε να προσθέσει στον κατάλογο της φρίκης και τα εγκλήματα πολέμου, κατηγορώντας και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές για ασύμμετρες επιθέσεις χωρίς διακρίσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπου δεν υπάρχουν στρατιωτικοί στόχοι.
«Πουθενά ασφάλεια για τους αμάχους», τιτλοφορείται η νέα έκθεση της οργάνωσης, η οποία καταγράφει τις ολέθριες επιπτώσεις των παράνομων -όπως τους χαρακτηρίζει- συμμαχικών βομβαρδισμών αλλά και των φονικών επιθέσεων των Χούθι και των πολιτοφυλακών που τους στηρίζουν εναντίον εγκλωβισμένων αμάχων, κυρίως στη νότια Υεμένη.
Και τα δύο στρατόπεδα, τονίζει, επιδεικνύουν κυνική αδιαφορία για την ασφάλεια του άμαχου πληθυσμού, που μπαίνει στο στόχαστρο ακόμα και μέσα σε σπίτια, τζαμιά, σχολεία και υπαίθριες αγορές.
Σε επιτόπια αποστολή της μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου, η Διεθνής Αμνηστία ερεύνησε αρχικά 8 αεροπορικές επιδρομές της συμμαχίας υπό τη Σαουδική Αραβία, από τις οποίες σκοτώθηκαν τουλάχιστον 141 πολίτες και τραυματίστηκαν 101 -οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά- χωρίς να ληφθεί καμία προφύλαξη για ελαχιστοποίηση των θυμάτων, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Από ένα μόνο αεροπορικό πλήγμα στις 9 Ιουλίου βόρεια του λιμανιού του Αντεν σκοτώθηκαν 10 μέλη της ίδια οικογένειας, που είχαν βρει καταφύγιο σε σχολείο.
«Ηρθαμε εδώ για να ξεφύγουμε απ’ τον πόλεμο. Δεν είχαμε πού αλλού να πάμε», είπε στην οργάνωση ο πατέρας, που γλίτωσε αλλά έχασε τις τρεις κόρες του.
Η οργάνωση ερεύνησε παράλληλα 30 επιθέσεις των Χούθι και ένοπλων πολιτοφυλακών στο Αντεν και το Τάεζ, τη δεύτερη και τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 68 άμαχοι και τραυματίστηκαν 99.
Από πλήγματα με ρουκέτες εναντίον δύο ξενοδοχείων την 1η Ιουλίου σε γειτονιά του Αντεν, όπου είχαν καταφύγει εκτοπισμένες οικογένειες, πληγώθηκε άσχημα ένα 18μηνο μωρό από θραύσματα στο κεφάλι και τώρα βρίσκεται σε κώμα έχοντας χάσει το αριστερό του μάτι. Μια από τις πλέον πολύνεκρες επιθέσεις των Χούθι συνέβη στις 10 Ιουλίου ξανά στο Αντεν, σκοτώνοντας επιτόπου 45 ανθρώπους.
Οι αυτουργοί των εγκλημάτων πολέμου πρέπει να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης, επισημαίνει η οργάνωση, προειδοποιώντας τη διεθνή κοινότητα πως αν αποτύχει να διερευνήσει αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις και να τιμωρήσει τους ενόχους, οι μαζικές δολοφονίες, οι τραυματισμοί και οι κακουχίες των αμάχων δεν θα λάβουν τέλος.
Η ορμή της -πολλά υποσχόμενης τότε- «αραβικής άνοιξης» συνεπήρε και την πολύπαθη Υεμένη το 2011. Η λαϊκή εξέγερση κατάφερε να ανατρέψει το καθεστώς του Αλί Αμπντούλα Σάλεχ, που κυβερνούσε επί 33 χρόνια με σιδηρά πυγμή και άκρατη διαφθορά τη φτωχότερη χώρα του αραβικού κόσμου, με 25 εκατομμύρια κατοίκους.
Ο Σάλεχ παραιτήθηκε και παρέδωσε τα ηνία στον αντιπρόεδρό του Αμπέντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι, που αναδείχτηκε μεταβατικός πρόεδρος της χώρας τον Φεβρουάριο του 2012 μετά από εκλογές, στις οποίες ήταν ο μοναδικός υποψήφιος.
Τον Σεπτέμβριο του 2014 οι σιίτες αντάρτες Χούθι -υποστηριζόμενοι από τον πρώην δικτάτορα Σάλεχ και το Ιράν, παρότι οι ίδιοι επίσημα το αρνούνται- κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά και συνακόλουθα την εξουσία λίγους μήνες αργότερα, κηρύσσοντας επανάσταση κατά της κυβέρνησης Χάντι, που διατηρούσε πάντα εξαιρετικά στενές σχέσεις με το αντίπαλο δέος του Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, όπου και έχει καταφύγει από τον Μάρτιο καταγγέλλοντας πραξικόπημα εναντίον του.
Θέλοντας να εξαλείψει την ιρανική σιιτική επιρροή στην «αυλή» του, το σουνιτικό βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ηγήθηκε συμμαχίας «πρόθυμων» αραβικών χωρών και εξαπέλυσε από τις 26 Μαρτίου αρχικά μπαράζ αεροπορικών επιδρομών κατά των Χούθι, για να εισβάλει στη συνέχεια στην Υεμένη με χερσαίες δυνάμεις.
Στο μεσοδιάστημα οι σιίτες αντάρτες συνέχισαν την προέλασή τους, επεκτείνοντας τα εδάφη που ελέγχουν, με αποκορύφωμα την κατάληψη του λιμανιού του Αντεν στον Νότο. Καθότι σημαντικός εμπορικός κόμβος, το Αντεν ανακαταλήφθηκε τον Ιούλιο από στρατεύματα της σαουδαραβικής συμμαχίας και ντόπιες ένοπλες πολιτοφυλακές.
Μεγάλο μέρος της πόλης όμως έχει καταστραφεί από τις εχθροπραξίες, με το λιμάνι να έχει αποκλειστεί όχι μόνο για εμπορικές δραστηριότητες, αλλά και για -σποραδική έστω- μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, την οποία έχει επείγουσα ανάγκη ο άμαχος πληθυσμός, που πληρώνει βαρύτατο φόρο αίματος και μαστίζεται από πείνα και αρρώστιες. Μέσα σ’ αυτό το χάος υπάρχουν ωστόσο κι άλλοι «παίκτες», που διεκδικούν οφέλη.
Από τη μια ένοπλες ομάδες αυτονομιστών, που αντιμάχονται και τους Χούθι και τις συμμαχικές δυνάμεις, διεκδικώντας την απόσχιση της νότιας Υεμένης. Κι από την άλλη το πιο ενεργό -όπως χαρακτηρίζεται από τη Δύση- παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP), το οποίο προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει βρεθεί στο στόχαστρο ούτε της Σαουδικής Αραβίας ούτε των Χούθι.
Ανασυντάσσεται όμως και διατηρεί το έρεισμά του σε διαφιλονικούμενα εδάφη, όπως οι νότιες επαρχίες Αμπιάν και Χαντραμούτ, εκμεταλλευόμενο πλήρως τον πόλεμο και την ακυβερνησία. Και στη μέση βρίσκονται πάντοτε οι άμαχοι...
ΕΦ-ΣΥΝ
Ενας άγνωστος πόλεμος μαίνεται στο απώτερο νότιο άκρο της Αραβικής Χερσονήσου, οδηγώντας μια ήδη εξαθλιωμένη χώρα σε ολοκληρωτική κατάρρευση. Η Υεμένη «διαλύεται», προειδοποίησε πριν από λίγες μέρες ο επικεφαλής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, καλώντας «τον κόσμο να ξυπνήσει» και να βοηθήσει να περιοριστεί κάπως η ανθρωπιστική καταστροφή που συντελείται μήνες τώρα με θύμα τον άμαχο πληθυσμό, ο οποίος σκοτώνεται μαζικά εν μέσω διασταυρούμενων πυρών και σε ποσοστό άνω του 80% υποφέρει από τραγικές ελλείψεις τροφίμων, εφοδίων και ιατρικών υπηρεσιών.
Η πολύμηνη πολεμική σύρραξη μεταξύ των σιιτών ανταρτών Χούθι και των συμμαχικών δυνάμεων υπό τη Σαουδική Αραβία έχει προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων των 4.300 ανθρώπων από τα τέλη Μαρτίου και τον τραυματισμό 22.000, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Τουλάχιστον 1,3 εκατομμύριο είναι οι εκτοπισμένοι, ενώ βασικές υποδομές έχουν γίνει ερείπια.
Και χθες η Διεθνής Αμνηστία ήρθε να προσθέσει στον κατάλογο της φρίκης και τα εγκλήματα πολέμου, κατηγορώντας και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές για ασύμμετρες επιθέσεις χωρίς διακρίσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπου δεν υπάρχουν στρατιωτικοί στόχοι.
«Πουθενά ασφάλεια για τους αμάχους», τιτλοφορείται η νέα έκθεση της οργάνωσης, η οποία καταγράφει τις ολέθριες επιπτώσεις των παράνομων -όπως τους χαρακτηρίζει- συμμαχικών βομβαρδισμών αλλά και των φονικών επιθέσεων των Χούθι και των πολιτοφυλακών που τους στηρίζουν εναντίον εγκλωβισμένων αμάχων, κυρίως στη νότια Υεμένη.
Και τα δύο στρατόπεδα, τονίζει, επιδεικνύουν κυνική αδιαφορία για την ασφάλεια του άμαχου πληθυσμού, που μπαίνει στο στόχαστρο ακόμα και μέσα σε σπίτια, τζαμιά, σχολεία και υπαίθριες αγορές.
Σε επιτόπια αποστολή της μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου, η Διεθνής Αμνηστία ερεύνησε αρχικά 8 αεροπορικές επιδρομές της συμμαχίας υπό τη Σαουδική Αραβία, από τις οποίες σκοτώθηκαν τουλάχιστον 141 πολίτες και τραυματίστηκαν 101 -οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά- χωρίς να ληφθεί καμία προφύλαξη για ελαχιστοποίηση των θυμάτων, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Από ένα μόνο αεροπορικό πλήγμα στις 9 Ιουλίου βόρεια του λιμανιού του Αντεν σκοτώθηκαν 10 μέλη της ίδια οικογένειας, που είχαν βρει καταφύγιο σε σχολείο.
«Ηρθαμε εδώ για να ξεφύγουμε απ’ τον πόλεμο. Δεν είχαμε πού αλλού να πάμε», είπε στην οργάνωση ο πατέρας, που γλίτωσε αλλά έχασε τις τρεις κόρες του.
Η οργάνωση ερεύνησε παράλληλα 30 επιθέσεις των Χούθι και ένοπλων πολιτοφυλακών στο Αντεν και το Τάεζ, τη δεύτερη και τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 68 άμαχοι και τραυματίστηκαν 99.
Μωρό σε κώμα
Από πλήγματα με ρουκέτες εναντίον δύο ξενοδοχείων την 1η Ιουλίου σε γειτονιά του Αντεν, όπου είχαν καταφύγει εκτοπισμένες οικογένειες, πληγώθηκε άσχημα ένα 18μηνο μωρό από θραύσματα στο κεφάλι και τώρα βρίσκεται σε κώμα έχοντας χάσει το αριστερό του μάτι. Μια από τις πλέον πολύνεκρες επιθέσεις των Χούθι συνέβη στις 10 Ιουλίου ξανά στο Αντεν, σκοτώνοντας επιτόπου 45 ανθρώπους.
Οι αυτουργοί των εγκλημάτων πολέμου πρέπει να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης, επισημαίνει η οργάνωση, προειδοποιώντας τη διεθνή κοινότητα πως αν αποτύχει να διερευνήσει αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις και να τιμωρήσει τους ενόχους, οι μαζικές δολοφονίες, οι τραυματισμοί και οι κακουχίες των αμάχων δεν θα λάβουν τέλος.
Το χρονικό ενός άγνωστου πολέμου
Η ορμή της -πολλά υποσχόμενης τότε- «αραβικής άνοιξης» συνεπήρε και την πολύπαθη Υεμένη το 2011. Η λαϊκή εξέγερση κατάφερε να ανατρέψει το καθεστώς του Αλί Αμπντούλα Σάλεχ, που κυβερνούσε επί 33 χρόνια με σιδηρά πυγμή και άκρατη διαφθορά τη φτωχότερη χώρα του αραβικού κόσμου, με 25 εκατομμύρια κατοίκους.
Ο Σάλεχ παραιτήθηκε και παρέδωσε τα ηνία στον αντιπρόεδρό του Αμπέντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι, που αναδείχτηκε μεταβατικός πρόεδρος της χώρας τον Φεβρουάριο του 2012 μετά από εκλογές, στις οποίες ήταν ο μοναδικός υποψήφιος.
Τον Σεπτέμβριο του 2014 οι σιίτες αντάρτες Χούθι -υποστηριζόμενοι από τον πρώην δικτάτορα Σάλεχ και το Ιράν, παρότι οι ίδιοι επίσημα το αρνούνται- κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά και συνακόλουθα την εξουσία λίγους μήνες αργότερα, κηρύσσοντας επανάσταση κατά της κυβέρνησης Χάντι, που διατηρούσε πάντα εξαιρετικά στενές σχέσεις με το αντίπαλο δέος του Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, όπου και έχει καταφύγει από τον Μάρτιο καταγγέλλοντας πραξικόπημα εναντίον του.
Θέλοντας να εξαλείψει την ιρανική σιιτική επιρροή στην «αυλή» του, το σουνιτικό βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ηγήθηκε συμμαχίας «πρόθυμων» αραβικών χωρών και εξαπέλυσε από τις 26 Μαρτίου αρχικά μπαράζ αεροπορικών επιδρομών κατά των Χούθι, για να εισβάλει στη συνέχεια στην Υεμένη με χερσαίες δυνάμεις.
Στο μεσοδιάστημα οι σιίτες αντάρτες συνέχισαν την προέλασή τους, επεκτείνοντας τα εδάφη που ελέγχουν, με αποκορύφωμα την κατάληψη του λιμανιού του Αντεν στον Νότο. Καθότι σημαντικός εμπορικός κόμβος, το Αντεν ανακαταλήφθηκε τον Ιούλιο από στρατεύματα της σαουδαραβικής συμμαχίας και ντόπιες ένοπλες πολιτοφυλακές.
Μεγάλο μέρος της πόλης όμως έχει καταστραφεί από τις εχθροπραξίες, με το λιμάνι να έχει αποκλειστεί όχι μόνο για εμπορικές δραστηριότητες, αλλά και για -σποραδική έστω- μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, την οποία έχει επείγουσα ανάγκη ο άμαχος πληθυσμός, που πληρώνει βαρύτατο φόρο αίματος και μαστίζεται από πείνα και αρρώστιες. Μέσα σ’ αυτό το χάος υπάρχουν ωστόσο κι άλλοι «παίκτες», που διεκδικούν οφέλη.
Από τη μια ένοπλες ομάδες αυτονομιστών, που αντιμάχονται και τους Χούθι και τις συμμαχικές δυνάμεις, διεκδικώντας την απόσχιση της νότιας Υεμένης. Κι από την άλλη το πιο ενεργό -όπως χαρακτηρίζεται από τη Δύση- παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP), το οποίο προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει βρεθεί στο στόχαστρο ούτε της Σαουδικής Αραβίας ούτε των Χούθι.
Ανασυντάσσεται όμως και διατηρεί το έρεισμά του σε διαφιλονικούμενα εδάφη, όπως οι νότιες επαρχίες Αμπιάν και Χαντραμούτ, εκμεταλλευόμενο πλήρως τον πόλεμο και την ακυβερνησία. Και στη μέση βρίσκονται πάντοτε οι άμαχοι...
ΕΦ-ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου