Συνέντευξη στον Τριαντάφυλλο Σερμέτη
Στο πλαίσιο της αναζήτησης για τις δύσκολες συνθήκες που βιώνει ο λαός μας και για τη διέξοδο από την πολύπλευρη κρίση, συνομιλούμε με έναν φωτισμένο ιεράρχη, τον Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλο, ο οποίος με τις εμπεριστατωμένες απόψεις του και το συγκροτημένο λόγο του αναδεικνύει τη δυνατότητα που υπάρχει στη χώρα μας, μέσα από την Ορθόδοξη παράδοση και τον δυναμικό χριστιανικό λόγο, να δοθεί λύση στο αδιέξοδο της πατρίδας μας.
Το Πάσχα νοείται ως το πέρασμα από τη σκλαβιά της αμαρτίας στην ελευθερία. Για έναν χριστιανό, που είναι ταυτόχρονα και πολίτης, ποια σημασία αποκτά στην κοινωνική του ζωή;
Τό ρῆμα ἁμαρτάνω σημαίνει ἀποτυχαίνω-κάνω λάθος. Ἡ λέξη ἁμαρτία κατά συνέπεια σημαίνει ἀποτυχία. Ἁμαρτία δέν σημαίνει μιά ἠθική παράβαση ἤ ἔστω ἕνα ἁπλό λάθος. Σημαίνει κάτι τό ριζικότερο καί οὐσιοδέστερο. Ἔτσι ἡ ἀποτυχία ἔχει καθολικό χαρακτήρα, ἀγγίζει δηλαδή ὅλες τίς πλευρές καί τίς περιοχές τῆς ὕπαρξης. Ἀποτυχαίνουμε στόν ὑπαρκτικό μας προορισμό, ἀποτυχαίνουμε στήν προσωπική μας ζωή, ἀποτυχαίνουμε στήν κοινωνική μας ζωή. Αὐτό δέν ἀποτελεῖ μιά ἰδεολογική τοποθέτηση, ἀλλά τήν σκληρή πραγματικότητα τήν ὁποία ζοῦμε.
Ἡ κοινωνία μας εἶναι ἀκοινώνητη. Μέσα στό ἴδιο μας τό σπίτι εἴμαστε ἀνίκανοι νά ἀγαπηθοῦμε. Στεροῦμε ἀπό τά παιδιά μας τό χαμόγελο μέσα στό ἴδιο μας τό σπίτι. Εἴμαστε μιά μπερδεμένη κοινωνία πού δέν ξέρει πραγματικά τί θέλει. Τό Πάσχα γιά μᾶς εἶναι ὁ Χριστός καί μέ τόν Χριστό τό Πάσχα νοεῖται ὡς τό πέρασμα ἀπό τόν ἐγωϊσμό καί τήν ἀλαζονεία στήν ταπείνωση καί στήν ἀγάπη πού εἶναι τό μόνο ἀληθινό θεμέλιο τῆς ἰσότητας καί τῆς δικαιοσύνης.
Θεωρείτε ότι η Εκκλησία πρέπει να έχει πολιτικό λόγο ή ανάμειξη στα πολιτικά δρώμενα; Ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας;
Ἔχει σημασία τί ἐννοοῦμε πολιτικό λόγο. Ἄν πολιτική σημαίνει τήν ζωή τῆς πόλης, τήν ζωή τῶν πολιτῶν τότε ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μονίμως πολιτικός γιατί ἀπευθύνεται στόν ἄνθρωπο. Ἀκόμη καί αὐτό πού ὀνομάζουμε θεολογικό λόγο εἶναι στήν οὐσία του βαθύτατα πολιτικός γιατί ἀφορᾶ τόν τρόπο πού ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος καί κατά συνέπεια τό πῶς μπορεῖ νά συν-υπάρχει μέ τούς ἄλλους. Ἔχει ἐπίσης σημασία νά ἑρμηνεύσουμε σωστά τί σημαίνει πολιτικά δρώμενα. Ἐάν ἐννοοῦμε τά κομματικά τερτίπια τά ὁποῖα πολλές φορές διχάζουν τούς ἀνθρώπους, ἀσφαλῶς καί δέν ἔχει θέση.
Ἄν πρόκειται ὅμως γιά τόν τρόπο πού διαμορφώνεται ἡ ζωή, τότε ἀσφαλῶς ἔχει λόγο καί κατ’ἐμέ ἔχει τόν λόγο. Στήν Πατρίδα μας οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας δέν κατασκευάσθηκαν σέ κανένα γραφεῖο οὔτε πολιτικό οὔτε ἐκκλησιαστικό. Δομήθηκαν μέσα στήν ζωή καί τήν ἱστορία καί δημιούργησαν Παράδοση, Πολιτισμό καί Τρόπο Ζωῆς. Ὅποιος δέν εἶναι μέτοχος αὐτῆς τῆς παράδοσης ἴσως ἀδυνατεῖ νά τό κατανοήσει. Τίς σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας τίς διαμορφώνει μέ τρόπο ἐξαιρετικό ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ: «Ἀπόδοτε τά τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ»
Πού αποδίδετε εσείς την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη κρίση που βιώνουμε σήμερα;
Ἡ κρίση κατά πρῶτον λόγον εἶναι κρίση τοῦ ἀνθρώπου. Κρίση πού προεκλήθη ἀπό τήν μετακίνηση τῶν ὁρίων του. Κατά δεύτερον ὀφείλεται στίς κατά καιρούς ἐξουσίες, δηλαδή στούς ἀνθρώπους τῆς ἐξουσίας πού κατέστρεψαν αὐτή τή χώρα καί διέφθειραν καί δίχασαν τό λαό της. Δέν εἶναι δυνατόν οἱ ἄρχοντες νά μήν ἔβλεπαν πού πηγαίνει ἡ χώρα. Θά ἔπρεπε νά ἦταν ἤ ἀνίκανοι ἤ διεφθαρμένοι. Ἡ ἐξουσιολαγνεία τους καί ἡ Πατρίδα ὡς λάφυρο ὁδήγησαν στήν καταστροφή.
Ὁ λαός ἔχεις τίς δικές του εὐθύνες γιατί παρασύρθηκε ἀπό τά δικά του πάθη. Χάρηκε γιατί τοῦ πέταξαν τό κόκκαλο τῆς προσωρινῆς καλοπέρασης οἱ τῆς ἐξουσίας καί δέν ἔβλεπε ὅτι ἐκεῖνοι ἔτρωγαν τό βόδι καί ἐκεῖνος ἔγλειφε τό κόκκαλο. Ἡ κατανάλωση, τό βόλεμα, ἡ πατρίδα ὡς λάφυρο, ὁ ἀτομικισμός, «τό ρουσφέτι», ἡ μετατροπή ἀπό ὑπεύθυνο πολίτη σέ κομματικό ἐγκάθετο εἶναι μερικές ἀπό τίς μεγάλες εὐθύνες τοῦ λαοῦ μας πού δέν θέλησε νά δεῖ αὐτό πού ἐρχόταν, νομίζοντας ὅτι θά τό ἀποφύγει.
Έχετε συχνά εκφραστεί στο δημόσιο λόγο σας εναντίον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Με βάση τη Ζωή του Χριστού, που έζησε ως ξένος, ποια είναι η θέση σας για το προσφυγικό ζήτημα και ποια πιστεύετε ότι μπορεί να είναι η αντιμετώπισή του;
Ὅταν εἶσαι χριστιανός, ὅταν δηλαδή εἶσαι τοῦ Χριστοῦ βλέπεις μέ τά δικά Του μάτια τή ζωή, ὅσο δύσκολο κι’ἄν εἶναι αὐτό. Ἡ πίστη στόν Χριστό δέν εἶναι ἰδεολογία, ἀλλά στάση καί τρόπος ζωῆς ὅσο δύσκολο κι ἄν εἶναι αὐτό. Γι’ αὐτό λοιπόν ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Στά δύσκολα χρόνια τοῦ ἐμφυλίου πολέμου τόν Παπα-Γιώργη τόν Σκρέκα τόν βασάνιζαν ἀδελφικά χέρια καί στό εἰρωνικό ἐρώτημα τοῦ δημίου του «Παπα-Γιώργη τί σοῦ λέει τώρα ὁ Χριστός σου» ἡ ἀπάντηση τοῦ Παπα-Γιώργη ἦταν μέσα ἀπό τήν διπλή του ὀδύνη ξεκάθαρη: «Νά σέ συγχωρήσω παιδί μου».
Αὐτόν τόν Χριστιανό θέλω νά ξέρω. Εἶναι ἄλλο πρᾶγμα ὁ πρόσφυγας-ἄνθρωπος καί ἄλλο τό προσφυγικό. Τό προσφυγικό τό δημιουργήσαμε ἐμεῖς οἱ Πολιτισμένοι(!), οἱ γκάνγκστερ μέ τή γραβάτα, γιά τά ἐξουσιαστικά συμφέροντα. Ἄλλοτε γιά τά πετρέλεα καί τόν ὀρυκτό πλοῦτο καί ἄλλοτε γιατί χρειαζόμαστε φθηνά ἐργατικά χέρια. Ἐμεῖς διώξαμε τούς πρόσφυγες ἀπό τά σπίτια τους καί τίς πατρίδες τους.
Ὅμως δέν εἶναι ὅλοι πρόσφυγές. Ἀνάμεσά τους εἶναι καί πράκτορες καί ἄνθρωποι μέ διατεταγμένη ἀποστολή πού κρύβονται πίσω ἀπό τούς ἀληθινούς πρόσφυγες. Οἱ δῆθεν πρόσφυγες πού φθάνουν στά νησιά μας καί σκίζουν τά διαβατήριά τους δηλώνοντας «Σύριοι» εἶναι προφανές ὅτι δέν εἶναι πρόσφυγες. Εἶναι λοιπόν μεγάλη ἡ εὐθύνη τῆς Πολιτείας στό νά ἀναζητήσει μέ ἐπιμονή τήν ἀλήθεια καί τό προσφυγικό εἶναι εὐθύνη τῆς Πολιτείας νά τό ἀντιμετωπίσει. Ὁ ἀληθινός πρόσφυγας εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὁ ἐλάχιστος ἀδελφός τοῦ Κυρίου, εἶναι μιά ἀληθινή δοκιμασία στήν πίστη μου, στήν ἀγάπη μου καί στήν ἀνθρωπιά μου.
Εἶναι ὅμως θά πῶ καί πάλι εὐθύνη τῆς Πολιτείας νά διακριβώσει τά παιχνίδια πού παίζονται μέ τό προσφυγικό, ποιοί τά παίζουν καί τί στόχους ἔχουν. Ποιοί εἶναι οἱ περίφημοι «ἀλληλέγγυοι» πού ἔχουν στόχο νά δημιουργήσουν συρράξεις καί ποιοί εἶναι αὐτοί πού ἔχουν ἐπάγγελμα «ἐθελοντής» γιά νά τούς ξεχωρίσουμε ἀπό τούς ἀληθινούς Ἐθελοντές καί τόν λαό μας πού παραδίδει μαθήματα ἀνθρωπιᾶς στούς ἀπάνθρωπους εὐρωπαίους πού οὔτε λίγο οὔτε πολύ μᾶς συνιστοῦν νά τούς πνίγουμε γιά νά διαφυλάξουμε τά σύνορα τῆς Εὐρώπης καί δέν ντρέπονται.
Τελικά, η διέξοδος από την κρίση πώς πιστεύετε ότι θα επιτευχθεί;
Ἡ διέξοδος θά μποροῦσε νά ἔχει ἐπιτευχθεῖ ἄν ἀντί νά δεχόμαστε μνημόνια εἴχαμε ἀποφασίσει νά γονατίσουμε ὅλοι μαζί, νά μοιρασθοῦμε αὐτά πού ἔχουμε, νά δουλέψουμε γιά νά παράγουμε περισσότερα, νά ξαναγυρίσουμε στήν γῆ μας νά σταθοῦμε ὅ ἕνας δίπλα στόν ἄλλο. Τώρα θά εἴχαμε σηκωθεῖ. Ἡ ἔξοδος εἶναι ὑπόθεση ὅλου τοῦ λαοῦ πού βασική προϋπόθεση ἔχει τήν ἑνότητα καί ὁ μόνος παράγοντας ἑνότητας σήμερα εἶναι ἡ Ἐκκλησία μας πού ἑνώνει καί στηρίζει.
Δρόμος της Αριστεράς
Στο πλαίσιο της αναζήτησης για τις δύσκολες συνθήκες που βιώνει ο λαός μας και για τη διέξοδο από την πολύπλευρη κρίση, συνομιλούμε με έναν φωτισμένο ιεράρχη, τον Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλο, ο οποίος με τις εμπεριστατωμένες απόψεις του και το συγκροτημένο λόγο του αναδεικνύει τη δυνατότητα που υπάρχει στη χώρα μας, μέσα από την Ορθόδοξη παράδοση και τον δυναμικό χριστιανικό λόγο, να δοθεί λύση στο αδιέξοδο της πατρίδας μας.
Το Πάσχα νοείται ως το πέρασμα από τη σκλαβιά της αμαρτίας στην ελευθερία. Για έναν χριστιανό, που είναι ταυτόχρονα και πολίτης, ποια σημασία αποκτά στην κοινωνική του ζωή;
Τό ρῆμα ἁμαρτάνω σημαίνει ἀποτυχαίνω-κάνω λάθος. Ἡ λέξη ἁμαρτία κατά συνέπεια σημαίνει ἀποτυχία. Ἁμαρτία δέν σημαίνει μιά ἠθική παράβαση ἤ ἔστω ἕνα ἁπλό λάθος. Σημαίνει κάτι τό ριζικότερο καί οὐσιοδέστερο. Ἔτσι ἡ ἀποτυχία ἔχει καθολικό χαρακτήρα, ἀγγίζει δηλαδή ὅλες τίς πλευρές καί τίς περιοχές τῆς ὕπαρξης. Ἀποτυχαίνουμε στόν ὑπαρκτικό μας προορισμό, ἀποτυχαίνουμε στήν προσωπική μας ζωή, ἀποτυχαίνουμε στήν κοινωνική μας ζωή. Αὐτό δέν ἀποτελεῖ μιά ἰδεολογική τοποθέτηση, ἀλλά τήν σκληρή πραγματικότητα τήν ὁποία ζοῦμε.
Ἡ κοινωνία μας εἶναι ἀκοινώνητη. Μέσα στό ἴδιο μας τό σπίτι εἴμαστε ἀνίκανοι νά ἀγαπηθοῦμε. Στεροῦμε ἀπό τά παιδιά μας τό χαμόγελο μέσα στό ἴδιο μας τό σπίτι. Εἴμαστε μιά μπερδεμένη κοινωνία πού δέν ξέρει πραγματικά τί θέλει. Τό Πάσχα γιά μᾶς εἶναι ὁ Χριστός καί μέ τόν Χριστό τό Πάσχα νοεῖται ὡς τό πέρασμα ἀπό τόν ἐγωϊσμό καί τήν ἀλαζονεία στήν ταπείνωση καί στήν ἀγάπη πού εἶναι τό μόνο ἀληθινό θεμέλιο τῆς ἰσότητας καί τῆς δικαιοσύνης.
Θεωρείτε ότι η Εκκλησία πρέπει να έχει πολιτικό λόγο ή ανάμειξη στα πολιτικά δρώμενα; Ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας;
Ἔχει σημασία τί ἐννοοῦμε πολιτικό λόγο. Ἄν πολιτική σημαίνει τήν ζωή τῆς πόλης, τήν ζωή τῶν πολιτῶν τότε ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μονίμως πολιτικός γιατί ἀπευθύνεται στόν ἄνθρωπο. Ἀκόμη καί αὐτό πού ὀνομάζουμε θεολογικό λόγο εἶναι στήν οὐσία του βαθύτατα πολιτικός γιατί ἀφορᾶ τόν τρόπο πού ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος καί κατά συνέπεια τό πῶς μπορεῖ νά συν-υπάρχει μέ τούς ἄλλους. Ἔχει ἐπίσης σημασία νά ἑρμηνεύσουμε σωστά τί σημαίνει πολιτικά δρώμενα. Ἐάν ἐννοοῦμε τά κομματικά τερτίπια τά ὁποῖα πολλές φορές διχάζουν τούς ἀνθρώπους, ἀσφαλῶς καί δέν ἔχει θέση.
Ἄν πρόκειται ὅμως γιά τόν τρόπο πού διαμορφώνεται ἡ ζωή, τότε ἀσφαλῶς ἔχει λόγο καί κατ’ἐμέ ἔχει τόν λόγο. Στήν Πατρίδα μας οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας δέν κατασκευάσθηκαν σέ κανένα γραφεῖο οὔτε πολιτικό οὔτε ἐκκλησιαστικό. Δομήθηκαν μέσα στήν ζωή καί τήν ἱστορία καί δημιούργησαν Παράδοση, Πολιτισμό καί Τρόπο Ζωῆς. Ὅποιος δέν εἶναι μέτοχος αὐτῆς τῆς παράδοσης ἴσως ἀδυνατεῖ νά τό κατανοήσει. Τίς σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας τίς διαμορφώνει μέ τρόπο ἐξαιρετικό ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ: «Ἀπόδοτε τά τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ»
Πού αποδίδετε εσείς την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη κρίση που βιώνουμε σήμερα;
Ἡ κρίση κατά πρῶτον λόγον εἶναι κρίση τοῦ ἀνθρώπου. Κρίση πού προεκλήθη ἀπό τήν μετακίνηση τῶν ὁρίων του. Κατά δεύτερον ὀφείλεται στίς κατά καιρούς ἐξουσίες, δηλαδή στούς ἀνθρώπους τῆς ἐξουσίας πού κατέστρεψαν αὐτή τή χώρα καί διέφθειραν καί δίχασαν τό λαό της. Δέν εἶναι δυνατόν οἱ ἄρχοντες νά μήν ἔβλεπαν πού πηγαίνει ἡ χώρα. Θά ἔπρεπε νά ἦταν ἤ ἀνίκανοι ἤ διεφθαρμένοι. Ἡ ἐξουσιολαγνεία τους καί ἡ Πατρίδα ὡς λάφυρο ὁδήγησαν στήν καταστροφή.
Ὁ λαός ἔχεις τίς δικές του εὐθύνες γιατί παρασύρθηκε ἀπό τά δικά του πάθη. Χάρηκε γιατί τοῦ πέταξαν τό κόκκαλο τῆς προσωρινῆς καλοπέρασης οἱ τῆς ἐξουσίας καί δέν ἔβλεπε ὅτι ἐκεῖνοι ἔτρωγαν τό βόδι καί ἐκεῖνος ἔγλειφε τό κόκκαλο. Ἡ κατανάλωση, τό βόλεμα, ἡ πατρίδα ὡς λάφυρο, ὁ ἀτομικισμός, «τό ρουσφέτι», ἡ μετατροπή ἀπό ὑπεύθυνο πολίτη σέ κομματικό ἐγκάθετο εἶναι μερικές ἀπό τίς μεγάλες εὐθύνες τοῦ λαοῦ μας πού δέν θέλησε νά δεῖ αὐτό πού ἐρχόταν, νομίζοντας ὅτι θά τό ἀποφύγει.
Έχετε συχνά εκφραστεί στο δημόσιο λόγο σας εναντίον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Με βάση τη Ζωή του Χριστού, που έζησε ως ξένος, ποια είναι η θέση σας για το προσφυγικό ζήτημα και ποια πιστεύετε ότι μπορεί να είναι η αντιμετώπισή του;
Ὅταν εἶσαι χριστιανός, ὅταν δηλαδή εἶσαι τοῦ Χριστοῦ βλέπεις μέ τά δικά Του μάτια τή ζωή, ὅσο δύσκολο κι’ἄν εἶναι αὐτό. Ἡ πίστη στόν Χριστό δέν εἶναι ἰδεολογία, ἀλλά στάση καί τρόπος ζωῆς ὅσο δύσκολο κι ἄν εἶναι αὐτό. Γι’ αὐτό λοιπόν ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Στά δύσκολα χρόνια τοῦ ἐμφυλίου πολέμου τόν Παπα-Γιώργη τόν Σκρέκα τόν βασάνιζαν ἀδελφικά χέρια καί στό εἰρωνικό ἐρώτημα τοῦ δημίου του «Παπα-Γιώργη τί σοῦ λέει τώρα ὁ Χριστός σου» ἡ ἀπάντηση τοῦ Παπα-Γιώργη ἦταν μέσα ἀπό τήν διπλή του ὀδύνη ξεκάθαρη: «Νά σέ συγχωρήσω παιδί μου».
Αὐτόν τόν Χριστιανό θέλω νά ξέρω. Εἶναι ἄλλο πρᾶγμα ὁ πρόσφυγας-ἄνθρωπος καί ἄλλο τό προσφυγικό. Τό προσφυγικό τό δημιουργήσαμε ἐμεῖς οἱ Πολιτισμένοι(!), οἱ γκάνγκστερ μέ τή γραβάτα, γιά τά ἐξουσιαστικά συμφέροντα. Ἄλλοτε γιά τά πετρέλεα καί τόν ὀρυκτό πλοῦτο καί ἄλλοτε γιατί χρειαζόμαστε φθηνά ἐργατικά χέρια. Ἐμεῖς διώξαμε τούς πρόσφυγες ἀπό τά σπίτια τους καί τίς πατρίδες τους.
Ὅμως δέν εἶναι ὅλοι πρόσφυγές. Ἀνάμεσά τους εἶναι καί πράκτορες καί ἄνθρωποι μέ διατεταγμένη ἀποστολή πού κρύβονται πίσω ἀπό τούς ἀληθινούς πρόσφυγες. Οἱ δῆθεν πρόσφυγες πού φθάνουν στά νησιά μας καί σκίζουν τά διαβατήριά τους δηλώνοντας «Σύριοι» εἶναι προφανές ὅτι δέν εἶναι πρόσφυγες. Εἶναι λοιπόν μεγάλη ἡ εὐθύνη τῆς Πολιτείας στό νά ἀναζητήσει μέ ἐπιμονή τήν ἀλήθεια καί τό προσφυγικό εἶναι εὐθύνη τῆς Πολιτείας νά τό ἀντιμετωπίσει. Ὁ ἀληθινός πρόσφυγας εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὁ ἐλάχιστος ἀδελφός τοῦ Κυρίου, εἶναι μιά ἀληθινή δοκιμασία στήν πίστη μου, στήν ἀγάπη μου καί στήν ἀνθρωπιά μου.
Εἶναι ὅμως θά πῶ καί πάλι εὐθύνη τῆς Πολιτείας νά διακριβώσει τά παιχνίδια πού παίζονται μέ τό προσφυγικό, ποιοί τά παίζουν καί τί στόχους ἔχουν. Ποιοί εἶναι οἱ περίφημοι «ἀλληλέγγυοι» πού ἔχουν στόχο νά δημιουργήσουν συρράξεις καί ποιοί εἶναι αὐτοί πού ἔχουν ἐπάγγελμα «ἐθελοντής» γιά νά τούς ξεχωρίσουμε ἀπό τούς ἀληθινούς Ἐθελοντές καί τόν λαό μας πού παραδίδει μαθήματα ἀνθρωπιᾶς στούς ἀπάνθρωπους εὐρωπαίους πού οὔτε λίγο οὔτε πολύ μᾶς συνιστοῦν νά τούς πνίγουμε γιά νά διαφυλάξουμε τά σύνορα τῆς Εὐρώπης καί δέν ντρέπονται.
Τελικά, η διέξοδος από την κρίση πώς πιστεύετε ότι θα επιτευχθεί;
Ἡ διέξοδος θά μποροῦσε νά ἔχει ἐπιτευχθεῖ ἄν ἀντί νά δεχόμαστε μνημόνια εἴχαμε ἀποφασίσει νά γονατίσουμε ὅλοι μαζί, νά μοιρασθοῦμε αὐτά πού ἔχουμε, νά δουλέψουμε γιά νά παράγουμε περισσότερα, νά ξαναγυρίσουμε στήν γῆ μας νά σταθοῦμε ὅ ἕνας δίπλα στόν ἄλλο. Τώρα θά εἴχαμε σηκωθεῖ. Ἡ ἔξοδος εἶναι ὑπόθεση ὅλου τοῦ λαοῦ πού βασική προϋπόθεση ἔχει τήν ἑνότητα καί ὁ μόνος παράγοντας ἑνότητας σήμερα εἶναι ἡ Ἐκκλησία μας πού ἑνώνει καί στηρίζει.
Δρόμος της Αριστεράς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου