Διεθνή
Η εικόνα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να απευθύνεται με διάγγελμά του στον τουρκικό λαό μέσω κινητού τηλεφώνου και να τον καλεί να βγει στους δρόμους, είναι η φωτογραφία της ημέρας. Ο τουρκικός λαός βγήκε όντως στο δρόμο και η απόπειρα πραξικοπήματος απέτυχε. Κάποιοι μιλούν για τη νίκη των κοινωνικών μέσων δικτύωσης επί των κλασικών μέσων. Μεγάλη απλούστευση. Για μία ακόμη φορά θα πούμε ότι τα μέσα επικοινωνίας είναι «οχήματα» και έχει σημασία ποιος και πως τα χρησιμοποιεί.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν είχε στραφεί εναντίον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με αφορμή τις μεγάλες διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ . Αλλά ήταν αρκετό ένα iphone; Ασφαλώς όχι. Το σημαντικότερο μέσο αντίστασης στους πραξικοπηματίες ήταν ο «δρόμος», ήταν ο τουρκικός λαός, ήταν το άρτια οργανωμένο κόμμα της Δικαιοσύνης , του Τούρκου προέδρου. Κατά συνέπεια είναι λάθος ο αφορισμός πως τα νέα μέσα νίκησαν τα κλασικά μέσα επικοινωνίας. Τα «εργαλεία» επικοινωνίας είναι τόσο για καλό όσο και για κακό, ανάλογα ποιος τα κατέχει και για ποιο σκοπό.
Πολλοί, όπως η Ναόμι Κλάιν, θεωρούν ότι «τα blogs έχουν γίνει τα πραγματικά εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας, οι τόποι όπου είναι μπορετό να καταγγελθούν τα σκάνδαλα». Ακόμη περισσότερο, στα ιστολόγια και γενικά στο διαδίκτυο έχουμε, λέει η ίδια, μία επανασυγκόληση των αποσπασματικών πληροφοριών, που μεταδίδουν τα παραδοσιακά και κατ’ εξοχήν «αντι-αφηγηματικά» μέσα ενημέρωσης, έτσι ώστε να έχουμε και πάλι τη δημιουργία αφηγήσεων, τέτοιων που να εξερεθίζουν και εκ νέου τη συλλογική συνείδηση και τη συλλογική ιστορία. Εδώ, οι πολίτες-δημοσιογράφοι παίρνουν τα γεγονότα και δημιουργούν μία ιστορία. Ε, αυτό είναι καταπληκτικά επικίνδυνο καθώς δημιουργεί νέες συλλογικότητες, που αν ενοφθαλμιστούν την πολιτική, γίνονται ανατρεπτικές, επαναστατικές.
Τα ιστολόγια, λένε άλλοι, είναι ο λόγος των «κάτω», είναι ο τόπος του ιδιότυπου αντάρτικου των αδυνάτων και όσων δεν έχουν φωνή. Υπερβολές! Ήδη δρομολογείται ο έλεγχος του διαδικτύου. Ο έλεγχος γίνεται με ποικίλους τρόπους. Ένας είναι η παρακολούθηση με λέξεις κλειδιά. Θυμίζουμε τη λογοκρισία της google αλλά και τη συνεργασία του Yahoo με την κινέζικη αστυνομία για τη σύλληψη κινέζου αντιφρονούντα, που δημοσίευε άρθρα στο διαδίκτυο εναντίον της διαφθοράς των κινέζικων αρχών! Εξάλλου, είναι γνωστό το περίφημο αμερικανικό πρόγραμμα: «Κόσμια Δράση» (Decency Act) μέσω του οποίου επιδιώκεται ο έλεγχος όλων των μέσων επικοινωνίας και ότι υπάρχει ένα de facto τμήμα της παγκόσμιας πληροφορίας, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) που μπορεί να ελέγχει τα ραδιοκύματα σε όλο τον κόσμο αλλά και το διαδίκτυο.
Πέραν του ελέγχου, το μεγαλύτερο ζήτημα που προκύπτει είναι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τον έλεγχο του «δρόμου». Το είδαμε χθες με την κινητοποίηση των Τούρκων πολιτών. Το είδαμε στην πλατεία Ταχρίρ. Το είδαμε στην Τεχεράνη. Το είδαμε στην Ουκρανία. Αλλού για καλό, αλλού για κακό, ανάλογα με τον χρήστη, ανάλογα με τον πολιτικό φορέα. Γι’ αυτό, αν κάποτε μιλούσαμε για τους κατόχους των μέσων παραγωγής εμπορευμάτων, σήμερα θα πρέπει να μιλάμε και για τους κατόχους των μέσων παραγωγής και διάδοσης πληροφοριών και πάνω απ’ όλα των μέσων επιτήρησής τους. Θα πρέπει να επίσης να δούμε και το ρόλο των εργαζομένων σ’ αυτά. Όπως συνέβη με τη σθεναρή στάση πολλών δημοσιογράφων στην Τουρκία χθες. Αλλά να μην λησμονούμε και τις διώξεις πολλών δημοκρατικών δημοσιογράφων και εφημερίδων από τον Ερντογάν γιατί επέκριναν την πολιτική του.
Γι΄ αυτό η χρήση των κλασικών σε συνδυασμό με τα νέα μέσα επικοινωνίας μπορεί να βοηθούν στην αντίσταση κατά αντιδημοκρατικών ενεργειών, αλλά μπορούν να στηρίζουν και αντιδραστικές πράξεις τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι φόβοι ενός νέου ολοκληρωτισμού προκύπτουν από εδώ. Αυτή η σφαιρική παρατήρηση μας οδηγεί στη διαπίστωση ότι η περίφημη «Κόσμια Δράση» (Decency Act) στο διαδίκτυο συνδέεται μ’ έναν μελλοντικό έλεγχο των μέσων και ότι υπάρχει ένα de facto τμήμα της παγκόσμιας πληροφορίας, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (η NSA, η αμερικανική μυστική υπηρεσία που είχε σχέση και με τις τηλεφωνικές υποκλοπές στην Ελλάδα) που μπορεί να ελέγχει τα ραδιοκύματα σε όλο τον κόσμο.
Ακριβώς, αυτό το τεχνο-σύστημα στρατηγικής επικοινωνίας είναι εκείνο το οποίο φέρει αφ’ εαυτού το «συστημικό κίνδυνο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης των καταστροφών». Πιο συγκεκριμένα, «Μετά την ατομική βόμβα και την ενεργοποίηση επί σαράντα χρόνια μιας γενικευμένης πυρηνικής αποτροπής, η πληροφορική βόμβα… θα απαιτήσει πολύ σύντομα την εγκαθίδρυση μιας νέου τύπου αποτροπής, κοινωνικής τούτη τη φορά, με την τοποθέτηση «αυτόματων διακοπτών» που θα μπορούν να σταματούν την υπερθέρμανση και, πιθανόν, τη διάσπαση του κοινωνικού πυρήνα των εθνών»(Π. Βιριλιό).
Μέλημα, συνεπώς, της εξουσίας είναι να ρυθμίσει τους θερμοστάτες της κοινωνικής θερμοκρασίας είτε ομαλά είτε ενεργοποιώντας την καταστολή. Γι’ αυτό προβαίνει στον έλεγχο των κοινωνικών διακοπτών(θεσμών: ραδιοτηλεόραση, Τύπος, διαδίκτυο) που θερμαίνουν ή καταψύχουν συνειδήσεις σε σχέση με τον πολιτικό χρόνο. Αλλά ποιος δημιουργεί και ποιος διαχειρίζεται τον πολιτικό χρόνο; Στη δυτική πολιτική υπάρχει ο ψυχρός χρόνος της υπομονής(ή ανοχής) και ο θερμός χρόνος της σύγκρουσης και της ανατροπής. Ο θερμός χρόνος έχει ως καύσιμο ύλη του την οργή. Συνεπώς, η διαχείριση της οργής είναι υπόθεση του χρόνου.
Γι’ αυτό πολλοί ηγέτες χρησιμοποίησαν το χρόνο(«χθες ήταν νωρίς, αύριο θάναι αργά») για να εξερεθίσουν ακόμα περισσότερο την αγανάκτηση και να προκαλέσουν ανάφλεξη. Ή για να δείξουν τον εχθρό και να ζητήσουν την εξέγερση εναντίον του, όπως έγινε χθες με τον Ερντογάν. Τον χρόνο(οργή) θέλουν να ελέγξουν οι Αμερικανοί επιδιώκοντας την «ψύχρανση» του πολιτικού χρόνου, το «πάγωμα» του θυμού με τον εκφοβισμό και την πολιτική του χειρότερου ή με την εκτόνωσή του μέσω εθνικών νικών! Αλλού, επιδιώκουν την υπερθέρμανσή του. Ο Ερντογάν μέσω του iphone θέρμανε τον πολιτικό χρόνο, βγάζοντας τους οπαδούς του στο δρόμο και θέτοντας το ζήτημα της συνταγματικής νομιμότητας.
Όλα τα παραπάνω συντείνουν στην ανάγκη για τον εκδημοκρατισμό του χρόνου και των θεσμών-θερμοστατών (μίντια, κοινωνικά δίκτυα) αλλά και των υπόλοιπων θεσμών, ειδικά των θεσμών καταστολής με βασικούς το στρατό και την αστυνομία. Αυτό είναι πλέον κυρίαρχο ζήτημα για τη σημερινή δημοκρατία.
ArtiNews
Η εικόνα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να απευθύνεται με διάγγελμά του στον τουρκικό λαό μέσω κινητού τηλεφώνου και να τον καλεί να βγει στους δρόμους, είναι η φωτογραφία της ημέρας. Ο τουρκικός λαός βγήκε όντως στο δρόμο και η απόπειρα πραξικοπήματος απέτυχε. Κάποιοι μιλούν για τη νίκη των κοινωνικών μέσων δικτύωσης επί των κλασικών μέσων. Μεγάλη απλούστευση. Για μία ακόμη φορά θα πούμε ότι τα μέσα επικοινωνίας είναι «οχήματα» και έχει σημασία ποιος και πως τα χρησιμοποιεί.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν είχε στραφεί εναντίον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με αφορμή τις μεγάλες διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ . Αλλά ήταν αρκετό ένα iphone; Ασφαλώς όχι. Το σημαντικότερο μέσο αντίστασης στους πραξικοπηματίες ήταν ο «δρόμος», ήταν ο τουρκικός λαός, ήταν το άρτια οργανωμένο κόμμα της Δικαιοσύνης , του Τούρκου προέδρου. Κατά συνέπεια είναι λάθος ο αφορισμός πως τα νέα μέσα νίκησαν τα κλασικά μέσα επικοινωνίας. Τα «εργαλεία» επικοινωνίας είναι τόσο για καλό όσο και για κακό, ανάλογα ποιος τα κατέχει και για ποιο σκοπό.
Πολλοί, όπως η Ναόμι Κλάιν, θεωρούν ότι «τα blogs έχουν γίνει τα πραγματικά εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας, οι τόποι όπου είναι μπορετό να καταγγελθούν τα σκάνδαλα». Ακόμη περισσότερο, στα ιστολόγια και γενικά στο διαδίκτυο έχουμε, λέει η ίδια, μία επανασυγκόληση των αποσπασματικών πληροφοριών, που μεταδίδουν τα παραδοσιακά και κατ’ εξοχήν «αντι-αφηγηματικά» μέσα ενημέρωσης, έτσι ώστε να έχουμε και πάλι τη δημιουργία αφηγήσεων, τέτοιων που να εξερεθίζουν και εκ νέου τη συλλογική συνείδηση και τη συλλογική ιστορία. Εδώ, οι πολίτες-δημοσιογράφοι παίρνουν τα γεγονότα και δημιουργούν μία ιστορία. Ε, αυτό είναι καταπληκτικά επικίνδυνο καθώς δημιουργεί νέες συλλογικότητες, που αν ενοφθαλμιστούν την πολιτική, γίνονται ανατρεπτικές, επαναστατικές.
Τα ιστολόγια, λένε άλλοι, είναι ο λόγος των «κάτω», είναι ο τόπος του ιδιότυπου αντάρτικου των αδυνάτων και όσων δεν έχουν φωνή. Υπερβολές! Ήδη δρομολογείται ο έλεγχος του διαδικτύου. Ο έλεγχος γίνεται με ποικίλους τρόπους. Ένας είναι η παρακολούθηση με λέξεις κλειδιά. Θυμίζουμε τη λογοκρισία της google αλλά και τη συνεργασία του Yahoo με την κινέζικη αστυνομία για τη σύλληψη κινέζου αντιφρονούντα, που δημοσίευε άρθρα στο διαδίκτυο εναντίον της διαφθοράς των κινέζικων αρχών! Εξάλλου, είναι γνωστό το περίφημο αμερικανικό πρόγραμμα: «Κόσμια Δράση» (Decency Act) μέσω του οποίου επιδιώκεται ο έλεγχος όλων των μέσων επικοινωνίας και ότι υπάρχει ένα de facto τμήμα της παγκόσμιας πληροφορίας, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) που μπορεί να ελέγχει τα ραδιοκύματα σε όλο τον κόσμο αλλά και το διαδίκτυο.
Πέραν του ελέγχου, το μεγαλύτερο ζήτημα που προκύπτει είναι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τον έλεγχο του «δρόμου». Το είδαμε χθες με την κινητοποίηση των Τούρκων πολιτών. Το είδαμε στην πλατεία Ταχρίρ. Το είδαμε στην Τεχεράνη. Το είδαμε στην Ουκρανία. Αλλού για καλό, αλλού για κακό, ανάλογα με τον χρήστη, ανάλογα με τον πολιτικό φορέα. Γι’ αυτό, αν κάποτε μιλούσαμε για τους κατόχους των μέσων παραγωγής εμπορευμάτων, σήμερα θα πρέπει να μιλάμε και για τους κατόχους των μέσων παραγωγής και διάδοσης πληροφοριών και πάνω απ’ όλα των μέσων επιτήρησής τους. Θα πρέπει να επίσης να δούμε και το ρόλο των εργαζομένων σ’ αυτά. Όπως συνέβη με τη σθεναρή στάση πολλών δημοσιογράφων στην Τουρκία χθες. Αλλά να μην λησμονούμε και τις διώξεις πολλών δημοκρατικών δημοσιογράφων και εφημερίδων από τον Ερντογάν γιατί επέκριναν την πολιτική του.
Γι΄ αυτό η χρήση των κλασικών σε συνδυασμό με τα νέα μέσα επικοινωνίας μπορεί να βοηθούν στην αντίσταση κατά αντιδημοκρατικών ενεργειών, αλλά μπορούν να στηρίζουν και αντιδραστικές πράξεις τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι φόβοι ενός νέου ολοκληρωτισμού προκύπτουν από εδώ. Αυτή η σφαιρική παρατήρηση μας οδηγεί στη διαπίστωση ότι η περίφημη «Κόσμια Δράση» (Decency Act) στο διαδίκτυο συνδέεται μ’ έναν μελλοντικό έλεγχο των μέσων και ότι υπάρχει ένα de facto τμήμα της παγκόσμιας πληροφορίας, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (η NSA, η αμερικανική μυστική υπηρεσία που είχε σχέση και με τις τηλεφωνικές υποκλοπές στην Ελλάδα) που μπορεί να ελέγχει τα ραδιοκύματα σε όλο τον κόσμο.
Ακριβώς, αυτό το τεχνο-σύστημα στρατηγικής επικοινωνίας είναι εκείνο το οποίο φέρει αφ’ εαυτού το «συστημικό κίνδυνο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης των καταστροφών». Πιο συγκεκριμένα, «Μετά την ατομική βόμβα και την ενεργοποίηση επί σαράντα χρόνια μιας γενικευμένης πυρηνικής αποτροπής, η πληροφορική βόμβα… θα απαιτήσει πολύ σύντομα την εγκαθίδρυση μιας νέου τύπου αποτροπής, κοινωνικής τούτη τη φορά, με την τοποθέτηση «αυτόματων διακοπτών» που θα μπορούν να σταματούν την υπερθέρμανση και, πιθανόν, τη διάσπαση του κοινωνικού πυρήνα των εθνών»(Π. Βιριλιό).
Μέλημα, συνεπώς, της εξουσίας είναι να ρυθμίσει τους θερμοστάτες της κοινωνικής θερμοκρασίας είτε ομαλά είτε ενεργοποιώντας την καταστολή. Γι’ αυτό προβαίνει στον έλεγχο των κοινωνικών διακοπτών(θεσμών: ραδιοτηλεόραση, Τύπος, διαδίκτυο) που θερμαίνουν ή καταψύχουν συνειδήσεις σε σχέση με τον πολιτικό χρόνο. Αλλά ποιος δημιουργεί και ποιος διαχειρίζεται τον πολιτικό χρόνο; Στη δυτική πολιτική υπάρχει ο ψυχρός χρόνος της υπομονής(ή ανοχής) και ο θερμός χρόνος της σύγκρουσης και της ανατροπής. Ο θερμός χρόνος έχει ως καύσιμο ύλη του την οργή. Συνεπώς, η διαχείριση της οργής είναι υπόθεση του χρόνου.
Γι’ αυτό πολλοί ηγέτες χρησιμοποίησαν το χρόνο(«χθες ήταν νωρίς, αύριο θάναι αργά») για να εξερεθίσουν ακόμα περισσότερο την αγανάκτηση και να προκαλέσουν ανάφλεξη. Ή για να δείξουν τον εχθρό και να ζητήσουν την εξέγερση εναντίον του, όπως έγινε χθες με τον Ερντογάν. Τον χρόνο(οργή) θέλουν να ελέγξουν οι Αμερικανοί επιδιώκοντας την «ψύχρανση» του πολιτικού χρόνου, το «πάγωμα» του θυμού με τον εκφοβισμό και την πολιτική του χειρότερου ή με την εκτόνωσή του μέσω εθνικών νικών! Αλλού, επιδιώκουν την υπερθέρμανσή του. Ο Ερντογάν μέσω του iphone θέρμανε τον πολιτικό χρόνο, βγάζοντας τους οπαδούς του στο δρόμο και θέτοντας το ζήτημα της συνταγματικής νομιμότητας.
Όλα τα παραπάνω συντείνουν στην ανάγκη για τον εκδημοκρατισμό του χρόνου και των θεσμών-θερμοστατών (μίντια, κοινωνικά δίκτυα) αλλά και των υπόλοιπων θεσμών, ειδικά των θεσμών καταστολής με βασικούς το στρατό και την αστυνομία. Αυτό είναι πλέον κυρίαρχο ζήτημα για τη σημερινή δημοκρατία.
ArtiNews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου