Ευαγγελία Τυμπλαλέξη
«Πάντοτε πιστεύαμε και διακηρύσσαμε ότι ο ένοπλος αγώνας δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι μέσο για την επίτευξη ενός μεγάλου ανθρωπιστικού σκοπού. Κρατάμε όπλα για να πετύχουμε έναν αληθινά ειρηνικό διακανονισμό.»
Ο Αμπού Ιγιάντ υπήρξε ηγέτης της «Φατάχ» και εκμυστηρεύεται τη σκέψη του στον Λουφτί Χουλί, Αιγύπτιος σοσιαλιστής και εκδότης της αλ-Ταλιάχ τον Ιούνιο του 1969.
Όπως αναλύθηκε στα τρία πρώτα μέρη, οι Φελάχοι, αφού εκδιώχθηκαν δια της βίας απ’ τη γη τους-αποστερήθηκαν τη νοοτροπία αλληλέγγυας διαβίωσης στο πλαίσιο του αυτόνομου χωριού-καταστρατηγήθηκε η ανεξάρτητη υπόστασή τους δια του εγκλεισμού σε στρατόπεδα σε όμορες φιλοξενούσες χώρες, βίωσαν τον πλήρη εμπαιγμό τόσο απ’ τις Δυτικές Δυνάμεις όσο και από τα Αραβικά καθεστώτα. Οι γενιές Τζηλ-Φαλαστήν και Τζηλ αλ-νέκμπα αναψηλαφούσαν την πορεία τους εστιάζοντας σε τρία βασικά στάδια:
Όλες αυτές οι συνιστώσες κατέληγαν σε μία κοινή συνισταμένη: η φαρέτρα του Νασερισμού και του Μπααθισμού επεδείκνυε στοιχεία σοσιαλιστικά και αντί-ιμπεριαλιστικά, τα οποία ωστόσο καθηλώνονταν στην κανονιστικότητα του Κράτους ενώ το οπλοστάσιο του Αριστερού χώρου περιφρουρούσε την Ιδεολογία του, εξωλογική ωστόσο απ’ την επιτακτική μαχητικότητα ως συνάρτηση της τάξης.
«Η προεξέχουσα θέση που κατέχει ο ένοπλος αγώνας για τους Παλαιστίνιους των στρατοπέδων φαίνεται απ’ το γεγονός ότι, ακόμη και στα πρώτα χρόνια μετά τη Συμφορά, όταν οι Παλαιστίνιοι της μεσαίας τάξης ήταν απασχολημένοι με τη θεσιθηρία ή ήταν βυθισμένοι στο ατομικό τους τραύμα, διαπιστώνουμε την επιμονή και την ανθεκτικότητα των αγροτών για διεκδίκηση» διατυπώνει η Rosemary Sayigh.
Στις 4 Νοεμβρίου 1966 ο αμυντικός σχεδιασμός Συρίας και Αιγύπτου συνυφαίνεται στη Συμφωνία, κατά την οποία προβλέπεται σύντονη αντιμετώπιση σε περίπτωση που δεχτούν αμφότερες ή εκάστη ξεχωριστά επίθεση απ’ τα σιωνιστικά βέλη του Ισραήλ. Αρχίζει μία περίοδος άτυπων εμπλοκών σε πολεμιστήρια σαλπίσματα, κατά τα οποία:
Μετά τα προεόρτια οι άνθρωποι στην περιοχή προχωρούν στα δεινά του Βαθέως Πολέμου. Στις 5 Ιουνίου 1967 το Σιωνιστικό εμφύτευμα στην Αραβική επικράτεια και τέσσερα όμορα κράτη διαγκωνίζονται για εδαφικά προνόμια και η «παλίντροπος αρμονία» στην περιοχή, για την οποία Δυτικοί και Άραβες επαίρονταν, μεταστρέφεται. Το Επιτελείο Στρατού του Ισραήλ εφαρμόζοντας την επιχείρηση Moked, το σχέδιο της οποίας προετοιμαζόταν για αρκετό καιρό,καθοδηγεί επιθέσεις αεροσκαφών με βολή ενάντια στην Ιρακινή Βάση Χαμπανίγια και στα αεροδρόμια των Ιορδανίας-Συρίας-Αιγύπτου.
Ο Ισραηλινός Στρατός προελαύνει αποδεικνύοντας την οπλική υπεροχή του σε κάθε κίνηση:
Μέσα σε έξι ημέρες αναδιαρθρώθηκαν τα σύνορα του Χάρτη, και είναι τόσο πανεύκολο εν τέλει για την ανθρώπινη ματαιοδοξία να χαράζει γραμμές πάνω στο γήινο ανάγλυφο εκτοπίζοντας τον Άνθρωπο. Η χερσόνησος του Σινά-η Λωρίδα της Γάζας-η Δυτική Όχθη-η ανατολική Ιερουσαλήμ-τα Υψίπεδα του Γκολάν περνούν στην κυριαρχία των Σιωνιστών προς τέρψη ιδιαίτερη του Μοσέ Νταγιάν, Υπουργός Αμύνης του Ισραήλ, ο οποίος με την ανάληψη των καθηκόντων φρόντισε την αύξηση στρατιωτικής θητείας αλλά με την τροπολογία της υπαγωγής του στρατεύσιμου σε εφεδρεία και της αναγκαστικής θητείας των Γυναικών, το Ισραήλ απαριθμούσε ικανό και μάχιμο Σώμα. «Στο Ισραήλ ο Πολίτης είναι Στρατιώτης»καυχιόνταν Νταγιάν και Άριελ Σαρόν, Ταξίαρχος Εκπαίδευσης των Δυνάμεων Άμυνας. Η επιχείρηση Moked ενέγραψε στα κατάστιχα της Ιστορίας την σχεδιαστική επινοητικότητά της με εξυψωτικά σχόλια.
Οι Αραβικές χώρες βρίσκονταν σε δεινή θέση λόγω των στρατοπέδων φιλοξενίας των εκτοπισμένων Φελάχων, απ’ τη διαρραγείσα πλέον υπομονή των οποίων εκτινάσσονταν συνέχεια αντιστασιακές ριπές και παρ' όλες τις κατασιγαστικές μεθόδους, στις οποίες υπόκειντο απ’ τις Ηγεσίες των Αραβικών καθεστώτων, όπως αναλύθηκε στο 3ο μέρος. Η ανησυχία αντιποίνων εκ μέρους του Ισραήλ επικρέμαται σαν δαμόκλειος σπάθη. Οι ΗΠΑ, όπως αναφέρθηκε στα προηγούμενα μέρη του αφιερώματος, εφοδίαζε και τις δύο πλευρές με χρηματικά κονδύλια, για άλλους λόγους και αντισταθμιστικά οφέλη εκάστη. Η περιοχή κρίνεται ύψιστης στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα της Ιμπεριαλιστικής Δύσης, πιθανή κατάλυση του Σιωνιστικού κράτους θα αποτελούσε δυσαναπλήρωτο κενό στον ελεγκτικό μηχανισμό της. Μετά τον Πόλεμο των έξι Ημερών, η καμπύλη χρηματικής επιχορήγησης στο Ισραήλ εκ μέρους των ΗΠΑ εκτοξεύεται απ’ το ποσό των 140.000.000 δολαρίων στο αντίστοιχο των 2.570.000.000!!
Η εδαφική προσάρτηση νέων αγρών του κεραμέως προσέδιδε στο Ισραήλ όχι μόνο έγγειες βελτιώσεις σχετικά με τη διεύρυνση της επικράτειας αλλά εκρίζωνε απ’ τις εστίες τους 1.000.000 Άραβες ως επί το πλείστον Παλαιστίνιους. Μία επέκταση δηλαδή του ήδη οξυμμένου προσφυγικού διακυβεύματος.
Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα αρχίζει να ξετυλίγει τα σπάργανά της. Μέσα στη στάχτη της ταπεινωτικής συντριβής ξεφυτρώνει ο φοίνικας της απείθειας περιβεβλημένος με τον χιτώνα του Παλαιστινιακού Αντιστασιακού Κινήματος. Το Π.Α.Κ προσέδεσε στο άρμα του διάφορες αντίρροπες τάσεις στην περιρρέουσα τροχοπέδη, όπως και της «Φατάχ», η οποία ωστόσο έστρεφε τον ιδεολογικό της οδοδείκτη προς τον ένοπλο αγώνα για εθνική πρωτίστως απελευθέρωση κι έπειτα ταξική και κατ’ εφαπτομένη προσπαθούσε να ισορροπεί τις δράσεις της στην εθνική στρατηγική, στη διατήρηση της δημοτικότητάς της και στη διαφύλαξη των σχέσεων με τις ηγεσίες των Αραβικών καθεστώτων. Ως παρακλάδια της «Φατάχ» εμφανίζονται η Σαΐκα=ελεγχόμενη απ’ το Μπάαθ της Συρίας, το Αραβικό Απελευθερωτικό Μέτωπο=Α.Α.Μ=ελεγχόμενο απ’ το Μπάαθ του Ιράκ και το Λαϊκό Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Η εθνικιστική χροιά της «Φατάχ» επαληθεύεται με την ανάρρησή της στον θώκο της Ο.Α.Π. Με την ήττα στον Πόλεμο των 6 Ημερών το Π.Α.Κ έθετε επιτακτική την τροχοπέδη σε δυνητική διαπραγμάτευση των Αράβων Ηγετών, οι οποίοι θα θυσίαζαν την Παλαιστινιακή αντίσταση μπροστά στην αποχώρηση του Ισραήλ. Η «Φατάχ» παρουσίαζε την ακλόνητη ευστάθειά της αλλά στην ουσία υπέκυπτε σε συμφέροντα ακολουθώντας τη γραμμή πλεύσης των Αράβων Ηγετών, οι οποίοι δεν συνθηκολογούσαν φανερά υπέρ των διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ αλλά συνηγορούσαν σ’ ένα Παλαιστινιακό Κίνημα υπό αυστηρό έλεγχο.
Οι μάζες, συνθεμένες από καταπιεσμένους-νέους-απόκληρους-εξαθλιωμένους, που έβλεπαν τη ζωή τους να φυλλοροεί στα ρείθρα, κατανοούσαν πως μόνο ο ένοπλος αγώνας θα μπορούσε να πατάξει τη στρατιωτική γραφειοκρατία στις ζώνες εγκλεισμού-την Αραβική πολιτική ποδηγέτησής τους με γνώμονα τη συλλογή προνομίων προς ίδιον όφελος-τον αδιάλλακτο Σιωνισμό. Ο ίδιος ο Αμπού Ιγιάντ πρέσβευε πως «Τα λόγια δεν φτάνουν. Το σημαντικό σε κάθε επαναστατικό κίνημα δεν είναι η διάδοση μιας Ιδεολογίας, αλλά η πρακτική δράση. Η Ιδεολογία από μόνη της δεν έχει κανένα νόημα, αν δεν δοκιμάζεται στην πράξη». Ο όρος «Επανάσταση» άρχισε να σφηνώνει στη Συνείδηση πλέον των Φελάχων, οι οποίοι όφειλαν να απεγκλωβιστούν:
Ο όρος «θάουρα» εμφανίζει πολυσημία, αφού αποτυπώνεται ως συνώνυμο του ένοπλου αγώνα-ως απόρριψη του Ιμπεριαλιστικού statusquo-ως φως ξεσηκωτικό για διεκδίκηση, και ταυτόχρονα περικλείει την «συλλογική πείρα 50 χρόνων καταπίεσης».
Τον Μάρτη του 1968, η μάχη του Καραμέχ φέρνει την Ιορδανία σε δύσκολη θέση, καθιστώντας την «βάση δράσης ανταρτών». Ακτιβιστής του Αραβικού Εθνικιστικού Κινήματος αναφέρει: «Η βασική μας ιδέα ήταν πως η Παλαιστίνη δεν μπορούσε να απελευθερωθεί παρά μόνο με τη βία και πως η δύναμη των Αράβων βρίσκεται στην ενότητα. Αρχικά είχαμε τρία συνθήματα: ενότητα-απελευθέρωση-εκδίκηση. Αργότερα αλλάξαμε την εκδίκηση σε αποκατάσταση της Παλαιστίνης, γιατί αισθανθήκαμε πως η εκδίκηση ήταν φασιστικό σύνθημα. Μετά το 1967 αλλάξαμε την αποκατάσταση σε σοσιαλισμό. Ήμασταν υπέρ της ενότητας των Αράβων, της απαλλαγής του αραβικού χώρου απ’ το πολιτικό-οικονομικό ιμπεριαλισμό και υπέρ της μάχης για την Παλαιστίνη».
Το επαναστατικό σώμα παρουσιάζει διαστρωμάτωση:
Η γενιά Τζηλ Φαλαστήν πρόσκειται σε Εθνικούς ή Τοπικούς ηγέτες δηλώνοντας δυσπιστία στην «διασπαστικότητα» των πολιτικών ρευμάτων, κυρίως αναφέρονταν στην αμεριμνησία των του Εθνικισμού και στην εγκατάλειψη του Κομμουνισμού, οι οποίοι είχαν ταχτεί υπέρ της Διχοτόμησης.
Η γενιά Τζηλ αλ-Νέκμπα εμφανιζόταν φίλα προσκείμενη στα αντιπολιτευτικά κινήματα θεωρώντας ως τον μοναδικό τρόπο να εξεγερθεί ο σκοπός τους. Μία μικρή μειονότητα εξέταζε σοβαρά τα δεδομένα Κομμάτων-Κινημάτων, ώστε να δει αν συμφέρει το σκοπό της αποτίναξης του Σιωνιστικού ζυγού. Αυτή η μειοψηφία είχε διακρίνει την αποτυχία της Αραβικής Διάσκεψης Κορυφής του 1964, κατά την οποία δεν τέθηκε τροχοπέδη στην αλλαγή του ρου του Ιορδάνη-ο Νάσερ δεν παρουσίασε κανένα σχέδιο απελευθέρωσης της Παλαιστίνης-ο Πρόεδρος της Συρίας Αμίν αλ-Χαφέζ πρότεινε σχεδιασμό για τη συντριβή του Ισραήλ αλλά δεν υιοθετήθηκε.
Ο Νάσερ, όπως προκύπτει απ’ τη βιβλιογραφία, παρ’ όλες τις ρηξικέλευθες τομές, εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ-αγροτική μεταρρύθμιση-σοβαρή προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και το Κόμμα του Μπάαθ χωλαίναν στη δομή της «επαναστατικότητας». Πρωτοστατούσε η Μεσαία Τάξη, η οποία δυσφορούσε υπό την πίεση του Ιμπεριαλισμού ως εκφραστής του Μεγάλο-Αστού αλλά και του Μικρό-ιδιοκτήτη αγρότη, και κατ’ εφαπτομένη κινούσε τα νήματα των μεταρρυθμίσεων ως ενδιάμεσος με προοπτική τη βελτίωση των δικών της προνομίων. Ο Νάσερ πρέσβευε σοσιαλισμό τη στιγμή που δεν επέτρεπε τις απεργίες και φυλάκιζε τους Αναρχικούς. Αίγυπτος και Συρία εμφανίζονταν πολέμιοι του Ιμπεριαλισμού τη στιγμή που εναγκαλίζονταν τη φιλοδυτική πεποίθηση των Βασιλιάδων Ιορδανίας και Σαουδικής Αραβίας, έκαναν μνεία στην ενότητα των Αραβικών φυλών τη στιγμή που παρασκηνιακά έρχονταν σε συνεννόηση με το Ισραήλ και τις Δυνάμεις προς επίρρωση των επιμέρους βλέψεών τους.
Το διακύβευμα του Λιβάνου ήταν, όπως αναφέρθηκε στα προηγούμενα μέρη, η θρησκευτική ισορροπία. Το Δεύτερο Γραφείο απαγόρευε την επιστροφή κάθε Παλαιστίνιου αν έφευγε απ’ τον χώρο των στρατοπέδων προς τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ανταρτών, στα οποία επικρατούσε άκρα μυστικότητα για ευνόητους σαφώς λόγους. «Η Λιβανική καταπίεση εντεινόταν. Το να είναι κάποιος ύποπτος ως μέλος Παλαιστινιακής Οργάνωσης γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο. Ακόμη και η συλλογή χρημάτων μπορούσε να οδηγήσει σε ξυλοδαρμό-φυλάκιση-δολοφονία» αναφέρει μέλος του Π.Α.Κ. και άλλος διατείνεται πως «Η Επανάσταση ήταν θέμα ταξικό. Οι εμπορική και Γραφειοκρατική Μεσαία Τάξη συνέβαλε ελάχιστα στις εξεγέρσεις. Ο Φελάχος ονειρευόταν την επιστροφή στο χωριό του. Ο Γραφειοκράτης επεδίωκε υλιστικές απολαβές χωρίς να έχει πολιτική συνείδηση.»
Πριν απ’ τον Πόλεμο των έξι Ημερών, το Ισραήλ εξαπέλυε επιθέσεις εναντίον των στρατοπέδων της Δυτικής Όχθης, στα οποία ήσαν εγκλωβισμένοι οι Φελάχοι. Ο Ιορδανικός Στρατός δεν προέβη σε προστασία τους, ούτε αδειοδότησε σύσταση δικών τους Πολιτοφυλακών αμυντικής χρείας. Στον Λίβανο και στη Συρία οι σκηνές της ντροπής δέχονταν τα επιθετικά πυρά των Σιωνιστών αλλά και τα κατασιγαστικά βέλη των Αράβων. Οι Παλαιστίνιοι κατανοούσαν πως «η θέση τους ήταν ίδια με αυτή των άοπλων Αράβων κατοίκων της Κοιλάδας του Ιορδάνη-των Υψωμάτων του Γκολάν και του Σινά, που είδαν τους Εθνικούς Στρατούς ν’ αποσύρονται το 1967 για να βοηθήσουν τα στηριγμένα στις πόλεις καθεστώτα, εγκαταλείποντας στο έλεος της μοίρας τις περιφερειακές ζώνες και τους φτωχούς αγρότες που ζούσαν εκεί» όπως αναφέρει η μελέτη Sayigh.
Πολύ γρήγορα ο εκδιωκόμενος Παλαιστίνιος έβλεπε την «ενότητα του τουφεκιού» να συνθλίβεται στα γρανάζια Ιδεολογικών συγκρούσεων, ψέγει την Φατάχ για απερίσκεπτο μιλιταρισμό και το Παλαιστινιακό Κίνημα για ολιγωρία σχετικά με κοινωνικό-οικονομικό σχεδιασμό. Ένας εργάτης στα Καθαριστήρια Στρατοπέδου καταθέτει την απογοήτευσή του στο Ημερολόγιο: «Αν κάποιος πει πως πάει ν’ αγωνισθεί, δεν τον πιστεύω αν δεν τον δω αν παίρνει ένα τουφέκι και να ξεκινάει»!!Η αλήθεια είναι πως το «τουφέκι» όφειλε να στηρίζεται σε Ταξική Ιδεολογία, το πρόταγμα της οποίας να ερείδεται στο ιδεολογικό όραμα και να αποτυπώνεται στην επαναστατική κινητοποίηση, πράγμα ωστόσο αδύνατον, αφού η ταξική προέλευση της ηγεσίας του Π.Α.Κ απ’ το αστικό στρώμα δεν τολμούσε την εκ βάθρων αλλαγή. Επιπροσθέτως το Κομμουνιστικό παρακλάδι δεν ενέπνεε πλέον την εμπιστοσύνη, επειδή είχε ταχτεί υπέρ της Διχοτόμησης, και η «Φάτεχ», που έκανε «ένοπλα» βήματα, διατηρούσε στην κορωνίδα της Ιεραρχίας εκπροσώπους της Μεσαίας και μικρό-Μεσαίας Τάξης.
Η σημαντική στροφή του Π.Α.Κ να μην προσυπογράψει τα νέα σύνορα μετά τον Πόλεμο των έξι Ημερών, αναπτερώνει το ηθικό των ηττημένων με αποτέλεσμα τον Χειμώνα του 1968-1969 να δημιουργηθούν «βάσεις των Φενταγήν», άνθρωποι που θέλουν να μαχηθούν για έναν υψηλό στόχο, οι οποίοι αυξάνουν τις επιθέσεις τους σε Ισραηλινούς καταυλισμούς της Γαλιλαίας. Η πυροδότηση πολλαπλών εστιών στον Λίβανο παραπέμπει σε δημεγερσία, αφού η Λιβανική Ηγεσία έχει να αντιμετωπίσει:
Το ανάγλυφο του Νότιου Λιβάνου, ως γεωγραφικό με τα δύσβατα πεδία και τις σπηλιές και ως πληθυσμιακό με εξαθλιωμένους και παραμελημένους Σιίτες, προσφερόταν προς αντάρτικη δράση και δόκιμο να αναφερθεί πως η πρωθύστερη καλλιεργημένη έχθρα ανάμεσα σε Παλαιστινίους Σουνίτες και σε Λιβανέζους Σιίτες μετριαζόταν υπό το βάρος της κοινής αγροτικής καταγωγής, οι οποίοι αντιλαμβάνονταν την επιτακτική ανάγκη συνομάδωσής τους ενάντια στους Μαρωνίτες μεγάλο-γαιοκτήμονες. Πολλοί Σιίτες είχαν επίσης εκδιωχθεί απ’ τα χωριά τους στα σύνορα με το Ισραήλ και έμεναν υπό προσφυγικές συνθήκες σε στρατόπεδα. «Ένα αποτέλεσμα των ισραηλινών επιδρομών στον Νότιο Λίβανο, ήταν ο σχηματισμός πατροναρισμένων απ’ την κυβέρνηση επιτροπών για την δήθεν αποκατάσταση των προσφύγων του Νότου, που διαφορετικά θα πλημμύριζαν τους Φτωχομαχαλάδες της Βηρυτού. Ο Στρατός δεν ήταν με το μέρος μας. Μας κακομεταχειριζόταν, υποχωρούσε πάντα μπροστά στον εχθρό χωρίς ποτέ να μας υπερασπίζει» αναφέρεται στο Ημερολόγιο. Ο Κώδικας Στρατιωτικής Λογοκρισίας, ο οποίος θεσπίστηκε επί Προεδρίας Τσεμπάμπ, δύνατο να εμποδίσει την διάδοση των συγκρούσεων προς ενημέρωση της ευρείας βάσης.
Στις αρχές του Απρίλη ο Στρατός περικύκλωσε το Μπίντ Τζιμπεΐλ για να συλλάβει μία ομάδα «Φενταγήν», την οποία αρνούνταν να παραδώσουν οι κάτοικοι. Μετά από αλλεπάλληλους ωστόσο βομβαρδισμούς οι «Φενταγήν» παραδόθηκαν εκούσια για να μην αιματοκυλιστεί το χωριό και οδηγήθηκαν στις Φυλακές της Τύρου, γεγονός που στάθηκε αιτία για την πορεία στις 23 Απριλίου, στην οποία συμμετείχαν και μέλη της Συνέλευσης των Εθνικών και Προοδευτικών Κομμάτων και παρά την απαγόρευση του Υπουργού Εσωτερικών. Οι Δυνάμεις Ασφαλείας αντιμαχόταν το άοπλο συγκεντρωμένο πλήθος, του οποίου η σθεναρότητα δεν υποχωρούσε. Η απελευθέρωση των «Φενταγήν» επιτεύχθη λόγω του έκρυθμου κλίματος και ο πρωθυπουργός Καραμέχ παραιτήθηκε. Η ανάγκη ένοπλης διεκδίκησης φαινόταν πλέον πιο έντονη και αποτυπώθηκε:
Η Ο.Α.Π κρατούσε διπλωματική στάση προς απογοήτευση των Παλαιστινίων. Πολλές φορές επενέβαινε για να περιφρουρήσει τις συντονισμένες επιθέσεις του Δεύτερου Γραφείου. Τα υπόλοιπα Αραβικά Καθεστώτα πίεζαν τις Λιβανικές Αρχές για κατάπαυση της αυστηροποίησης φοβούμενες τα αντίποινα. Στις 18 Οκτωβρίου κατά την επιδρομή στο στρατόπεδο Μετζντέλ Σίλμ, κατά την οποία τα θύματα ήταν αρκετά, η Συρία έκλεισε τα σύνορά της, η Λιβύη ανακάλεσε τον Πρέσβη, η Αίγυπτος έστειλε τηλεγράφημα διαμαρτυρίας στον Πρόεδρο. Συνακόλουθα η Συμφωνία του Καΐρου υπογράφεται στις 2 Νοεμβρίου, με τον Αραφάτ εκ μέρους των Παλαιστινίων και τον στρατηγό Μπουστάνι εκ μέρους του Λιβάνου, η οποία ωστόσο δεν σταθεροποίησε την κατάσταση, αφού η μάχη στο στρατόπεδο Ναμπατιγέχ είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 50 Παλαιστινίων. «Η Ο.Α.Π στο ανακοινωθέν, που εξέδωσε στο Αμμάν κατηγόρησε το Λ.Μ.Α.Π=Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης για την πρόκληση της σύρραξης. Αυτό ήταν το πρώτο σημάδι ρήξης μέσα στους κόλπους του Αντιστασιακού Κινήματος» κατά τη μελέτη Sayigh.
Η Αντίσταση των Παλαιστινίων δέχεται πολλές επικρίσεις για τον πρωτόγονο βαθμό και στην ουσία την άγνοια στην Πολιτική Οργάνωση, αλλά αν ληφθεί υπ’ όψιν πως δεν διέθετε στελέχη εκπαιδευμένα σε ανάλογες περιπτώσεις, είναι εύληπτο πως το σύμφυρμα «παράνομων ομάδων», κατά τις Αρχές, πέτυχε και χωρίς σχεδιασμό δυσθεώρητους στόχους, οι οποίοι συνενώνονταν πέρα απ’ την απόσειση της Επιτήρησης στην αποτροπή των Αραβικών Καθεστώτων να συναινέσουν σε μία «υπαγορευμένη Ειρήνη» απ’ τον Σιωνισμό. Μετά την άρση της καταπίεσης-την ελευθερία συμμετοχής των φελάχων σε πολιτικές συνελεύσεις-η παγίωση της Παλαιστινιακής ταυτότητας-η δημιουργία κάποιων καταπραϋντικών θεσμών στα στρατόπεδα, όπως εργαστήρια για την αναβίωση των παραδόσεών τους, ομαλοποιούσε κάπως την καθημερινότητα, μέσα στην οποία οι συνθήκες διαβίωσης γίνονταν πιο «φυσιολογικές», άνοιγε λοιπόν ο νέος δρόμοςτης πραγματικής κινητοποίησης με Όραμα την Επιστροφή, αφού η Μοιρολατρία και ο Φόβος έδυαν και ανέτειλε η αυτοπεποίθηση.
Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα διακατεχόταν απ’ το τραύμα του ξεριζωμού, το οποίο τους στερούσε το στίγμα του εδάφους. Όπως χαρακτηριστικά έλεγαν για τη γενιά Τζηλ Φαλαστήν: «Οι παππούδες και οι γονείς ήξεραν τι σημαίνει να είσαι Πολίτης και να έχεις δικαιώματα. εμείς γνωρίσαμε τι σημαίνει να είσαι Ξένος-Πρόσφυγας-Αλλιώτικος στις Πολιτείες των Άλλων»!! Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα κατέχει τα εφόδια λοιπόν για να αμφισβητήσει την υπεροχή του Ισραήλ. Στέκουν θυμωμένοι μπροστά στην αδυναμία των γονιών τους να φύγουν απ’ τα Παλαιστινιακά χωριά. Η αποφασιστική ενασχόληση της γενιάς Τζηλ αλ-Θάουρα με πολιτικές δραστηριότητες=«Νασάτ» επικαλύπτει την παθητικότητα των προηγούμενων γενιών. Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα καταλάβαινε πως δεν μπορούσε να λειτουργεί ως προέκταση της εξωτερικής Πολιτικής του Νάσερ και των υπολοίπων Αραβικών Καθεστώτων. Η προθυμία ευνοείται απ’ το γεγονός πως στα στρατόπεδα ήταν συγκεντρωμένοι αγρότες κι επομένως δεν υπήρχε ταξική ανισότητα, η οποία να μετατρέπεται σε τροχοπέδη της επαναστατικής ροής και αντίληψης.
«Μοιραζόμασταν όλοι τη χαμοζωή. Θέλαμε ριζική αλλαγή όλοι μας» και η ρήση αποδεικνύει περίτρανα πως η κάθε μορφή Εξουσίας κατά την ανάρρησή της ευεργετεί μονομερώς Κλάδους με προνόμια, ώστε να τους μεταβιβάζει και την αντίδραση σε περίπτωση ανατροπής του καθεστώτος απ’ τις Τάξεις, που δεν ευνοήθηκαν. Μόνο όταν όλοι δυστυχούν, οπλίζουν το μυαλό και το χέρι για διεκδίκηση…
Συνεχίζεται…
Όλα τα άρθρα του συντάκτη για την ενότητα Οδοιπορικό στην Παλαιστίνη θα τα βρείτε ΕΔΩ
Ευαγγελία Τυμπλαλέξη: Σχετικά με τον συντάκτη
«Πάντοτε πιστεύαμε και διακηρύσσαμε ότι ο ένοπλος αγώνας δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι μέσο για την επίτευξη ενός μεγάλου ανθρωπιστικού σκοπού. Κρατάμε όπλα για να πετύχουμε έναν αληθινά ειρηνικό διακανονισμό.»
Ο Αμπού Ιγιάντ υπήρξε ηγέτης της «Φατάχ» και εκμυστηρεύεται τη σκέψη του στον Λουφτί Χουλί, Αιγύπτιος σοσιαλιστής και εκδότης της αλ-Ταλιάχ τον Ιούνιο του 1969.
Όπως αναλύθηκε στα τρία πρώτα μέρη, οι Φελάχοι, αφού εκδιώχθηκαν δια της βίας απ’ τη γη τους-αποστερήθηκαν τη νοοτροπία αλληλέγγυας διαβίωσης στο πλαίσιο του αυτόνομου χωριού-καταστρατηγήθηκε η ανεξάρτητη υπόστασή τους δια του εγκλεισμού σε στρατόπεδα σε όμορες φιλοξενούσες χώρες, βίωσαν τον πλήρη εμπαιγμό τόσο απ’ τις Δυτικές Δυνάμεις όσο και από τα Αραβικά καθεστώτα. Οι γενιές Τζηλ-Φαλαστήν και Τζηλ αλ-νέκμπα αναψηλαφούσαν την πορεία τους εστιάζοντας σε τρία βασικά στάδια:
- η άλωση των χωριών απ’ το Σιωνιστικό κλάστερ, της οποίας απόληξη υπήρξε η ίδρυση του Ισραήλ, ένα φυλετικά περιχαρακωμένο δοβλέτι σε άμεση σύνδεση με τον αμερικανικό Ιμπεριαλισμό.
- η καταναγκαστική διασπορά τους αλλά και ταυτόχρονη γνώση σχετικά με τις πολιτικές δομές και τα ιδεολογικά ρεύματα του νέο-αποικιακού τύπου δυνάστευσης.
- η διερεύνηση των αραβικών διαστάσεων, στις μυλόπετρες του οποίου ενσωματωνόταν το Παλαιστινιακό θέμα, και η εξόφθαλμη συνέργεια των Αράβων Ηγετών προς ποδηγέτηση της αντίστασής τους.
Όλες αυτές οι συνιστώσες κατέληγαν σε μία κοινή συνισταμένη: η φαρέτρα του Νασερισμού και του Μπααθισμού επεδείκνυε στοιχεία σοσιαλιστικά και αντί-ιμπεριαλιστικά, τα οποία ωστόσο καθηλώνονταν στην κανονιστικότητα του Κράτους ενώ το οπλοστάσιο του Αριστερού χώρου περιφρουρούσε την Ιδεολογία του, εξωλογική ωστόσο απ’ την επιτακτική μαχητικότητα ως συνάρτηση της τάξης.
«Η προεξέχουσα θέση που κατέχει ο ένοπλος αγώνας για τους Παλαιστίνιους των στρατοπέδων φαίνεται απ’ το γεγονός ότι, ακόμη και στα πρώτα χρόνια μετά τη Συμφορά, όταν οι Παλαιστίνιοι της μεσαίας τάξης ήταν απασχολημένοι με τη θεσιθηρία ή ήταν βυθισμένοι στο ατομικό τους τραύμα, διαπιστώνουμε την επιμονή και την ανθεκτικότητα των αγροτών για διεκδίκηση» διατυπώνει η Rosemary Sayigh.
Ο Πόλεμος των έξι ημερών…
Στις 4 Νοεμβρίου 1966 ο αμυντικός σχεδιασμός Συρίας και Αιγύπτου συνυφαίνεται στη Συμφωνία, κατά την οποία προβλέπεται σύντονη αντιμετώπιση σε περίπτωση που δεχτούν αμφότερες ή εκάστη ξεχωριστά επίθεση απ’ τα σιωνιστικά βέλη του Ισραήλ. Αρχίζει μία περίοδος άτυπων εμπλοκών σε πολεμιστήρια σαλπίσματα, κατά τα οποία:
- μία νάρκη γίνεται αιτία θανάτου για τρεις ισραηλινούς στρατιώτες.
- το Ιορδανικό χωριό Σαμού κατερειπώνεται απ’ τα ανελέητα αντίποινα.
- τεθωρακισμένα τρακτέρ των Σιωνιστών εξομαλύνουν αυθαίρετα το έδαφος στα σύνορα με τη Συρία υπό το πρόσχημα της δημιουργίας μίας «από-στρατιωτικοποιημένης ζώνης».
- το πυροβολικό Ξηράς της Συρίας βάλλει προς τους «στρατιωτικούς καλλιεργητές» επισύροντας την μήνιν των Σιωνιστών, των οποίων το Σώμα Αεροπορίας σφυροκοπά το Σώμα του πυροβολικού της Συρίας, η οποία με τη σειρά της διατάσσει την απογείωση έξι αεροσκαφών προς αναχαίτιση. Το αποτέλεσμα είναι τα Μιγκ των Σύριων να καταρριφθούν και τα Μιράζ των Ισραηλινών να χαίρουν της υπεροχής τους. Απ’ το μοντέλο των αεροσκαφών ωστόσο μπορούμε να αποφανθούμε ποιος είναι κάθε φορά ο πλέον κερδισμένος σε δυνητικές εμπόλεμες συρράξεις! Η Γαλλία κέρδιζε εκατομμύρια εξοπλίζοντας το Ισραήλ με πολεμικό υλικό, η Σοβιετική Ένωση αποκόμιζε τα δικά της οφέλη διενεργώντας την οπλική τροφοδοσία στις Αραβικές χώρες.
- μετά την 15η Μαΐου, Ημέρα σύστασης του Σιωνιστικού μορφώματος, τίθενται υπ’ ατμόν οι Στρατιωτικές Δυνάμεις των Ιορδανίας-Αιγύπτου-Συρίας-Ιράκ-Κουβέιτ.
- στις 18 Μαΐου αποσύρονται οι Κυανόκρανοι του ΟΗΕ απ’ τη χερσόνησο του Σινά, στον οποίο σπεύδουν άνδρες του Αιγυπτιακού Στρατού, περίπου 100.000, μεταξύ των οποίων και άνδρες της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης=ΟΑΠ ως ενταγμένοι στο Αιγυπτιακό Σώμα. Κατ’ εφαπτομένη τίθενται υπό επιτήρηση τα Στενά της Νήσου Τιράν και ο Κόλπος της Άκαμπα, επιτελικός δίαυλος μεταφορών του Ισραήλ, το οποίο προσφεύγει στη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ εξαπολύοντας την απειλή άμεσης επέμβασης των στρατευμάτων του σε αντίθετη περίπτωση.
Μετά τα προεόρτια οι άνθρωποι στην περιοχή προχωρούν στα δεινά του Βαθέως Πολέμου. Στις 5 Ιουνίου 1967 το Σιωνιστικό εμφύτευμα στην Αραβική επικράτεια και τέσσερα όμορα κράτη διαγκωνίζονται για εδαφικά προνόμια και η «παλίντροπος αρμονία» στην περιοχή, για την οποία Δυτικοί και Άραβες επαίρονταν, μεταστρέφεται. Το Επιτελείο Στρατού του Ισραήλ εφαρμόζοντας την επιχείρηση Moked, το σχέδιο της οποίας προετοιμαζόταν για αρκετό καιρό,καθοδηγεί επιθέσεις αεροσκαφών με βολή ενάντια στην Ιρακινή Βάση Χαμπανίγια και στα αεροδρόμια των Ιορδανίας-Συρίας-Αιγύπτου.
Ο Ισραηλινός Στρατός προελαύνει αποδεικνύοντας την οπλική υπεροχή του σε κάθε κίνηση:
- στην Ιορδανία ο φόρος αίματος συνίσταται σε περίπου 15.000 νεκρούς-762 τραυματίες-463 αιχμαλώτους. Η Δυτική Όχθη και η Ιεριχώ παραδίδονται στα Σιωνιστικά Συμφέροντα.
- στην Αίγυπτο ο ασκός του Αιόλου αφήνει έρμαια τη χερσόνησο του Σινά-το πέρασμα της Μίτλα-το λιμάνι του Σαρμ ελ Σέιχ στη Σιωνιστική αδηφαγία. Ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται στις 5.000-χιλιάδες εξαθλιωμένους που τάχθηκαν υπό την αρωγή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Η ημερομηνία επιλέγεται με γνώμονα την απομάκρυνση των Αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιγύπτου για εσωτερική επιθεώρηση. Στο ελάχιστο χρονικό διάστημα των τριών ωρών οι Σιωνιστές κατέστρεψαν 293 αεροσκάφη-185 μαχητικά Μιγκ-όλα τα βομβαρδιστικά.
- η λυδία λίθος της Συρίας συγκεντρώνεται στα υψίπεδα του Γκολάν, απ’ όπου οι αντάρτικες ανησυχίες βομβαρδίζουν τα κιμπούτς, σοσιαλιστικές συλλογικότητες στην Ισραηλινή παραμεθόριο. Η περιοχή του Γκολάν και η πόλη Κουνέιτρα δηώνονται απ’ τις Σιωνιστικές δαγκάνες, οι οποίες αποσκοπούσαν στην καθαίρεση του Πολιτειακού κατεστημένου της Συρίας.Μετά από «ανταποδοτικές διαπραγματεύσεις» Κρεμλίνο και Ουάσιγκτον συναποφασίζουν την επιβολή κατάπαυσης του πυρός. Μη αναφερόμενος αριθμός νεκρών και 57 διαλυμένα αεροσκάφη.
Μέσα σε έξι ημέρες αναδιαρθρώθηκαν τα σύνορα του Χάρτη, και είναι τόσο πανεύκολο εν τέλει για την ανθρώπινη ματαιοδοξία να χαράζει γραμμές πάνω στο γήινο ανάγλυφο εκτοπίζοντας τον Άνθρωπο. Η χερσόνησος του Σινά-η Λωρίδα της Γάζας-η Δυτική Όχθη-η ανατολική Ιερουσαλήμ-τα Υψίπεδα του Γκολάν περνούν στην κυριαρχία των Σιωνιστών προς τέρψη ιδιαίτερη του Μοσέ Νταγιάν, Υπουργός Αμύνης του Ισραήλ, ο οποίος με την ανάληψη των καθηκόντων φρόντισε την αύξηση στρατιωτικής θητείας αλλά με την τροπολογία της υπαγωγής του στρατεύσιμου σε εφεδρεία και της αναγκαστικής θητείας των Γυναικών, το Ισραήλ απαριθμούσε ικανό και μάχιμο Σώμα. «Στο Ισραήλ ο Πολίτης είναι Στρατιώτης»καυχιόνταν Νταγιάν και Άριελ Σαρόν, Ταξίαρχος Εκπαίδευσης των Δυνάμεων Άμυνας. Η επιχείρηση Moked ενέγραψε στα κατάστιχα της Ιστορίας την σχεδιαστική επινοητικότητά της με εξυψωτικά σχόλια.
Τζηλ αλ-θάουρα…
Οι Αραβικές χώρες βρίσκονταν σε δεινή θέση λόγω των στρατοπέδων φιλοξενίας των εκτοπισμένων Φελάχων, απ’ τη διαρραγείσα πλέον υπομονή των οποίων εκτινάσσονταν συνέχεια αντιστασιακές ριπές και παρ' όλες τις κατασιγαστικές μεθόδους, στις οποίες υπόκειντο απ’ τις Ηγεσίες των Αραβικών καθεστώτων, όπως αναλύθηκε στο 3ο μέρος. Η ανησυχία αντιποίνων εκ μέρους του Ισραήλ επικρέμαται σαν δαμόκλειος σπάθη. Οι ΗΠΑ, όπως αναφέρθηκε στα προηγούμενα μέρη του αφιερώματος, εφοδίαζε και τις δύο πλευρές με χρηματικά κονδύλια, για άλλους λόγους και αντισταθμιστικά οφέλη εκάστη. Η περιοχή κρίνεται ύψιστης στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα της Ιμπεριαλιστικής Δύσης, πιθανή κατάλυση του Σιωνιστικού κράτους θα αποτελούσε δυσαναπλήρωτο κενό στον ελεγκτικό μηχανισμό της. Μετά τον Πόλεμο των έξι Ημερών, η καμπύλη χρηματικής επιχορήγησης στο Ισραήλ εκ μέρους των ΗΠΑ εκτοξεύεται απ’ το ποσό των 140.000.000 δολαρίων στο αντίστοιχο των 2.570.000.000!!
Η εδαφική προσάρτηση νέων αγρών του κεραμέως προσέδιδε στο Ισραήλ όχι μόνο έγγειες βελτιώσεις σχετικά με τη διεύρυνση της επικράτειας αλλά εκρίζωνε απ’ τις εστίες τους 1.000.000 Άραβες ως επί το πλείστον Παλαιστίνιους. Μία επέκταση δηλαδή του ήδη οξυμμένου προσφυγικού διακυβεύματος.
Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα αρχίζει να ξετυλίγει τα σπάργανά της. Μέσα στη στάχτη της ταπεινωτικής συντριβής ξεφυτρώνει ο φοίνικας της απείθειας περιβεβλημένος με τον χιτώνα του Παλαιστινιακού Αντιστασιακού Κινήματος. Το Π.Α.Κ προσέδεσε στο άρμα του διάφορες αντίρροπες τάσεις στην περιρρέουσα τροχοπέδη, όπως και της «Φατάχ», η οποία ωστόσο έστρεφε τον ιδεολογικό της οδοδείκτη προς τον ένοπλο αγώνα για εθνική πρωτίστως απελευθέρωση κι έπειτα ταξική και κατ’ εφαπτομένη προσπαθούσε να ισορροπεί τις δράσεις της στην εθνική στρατηγική, στη διατήρηση της δημοτικότητάς της και στη διαφύλαξη των σχέσεων με τις ηγεσίες των Αραβικών καθεστώτων. Ως παρακλάδια της «Φατάχ» εμφανίζονται η Σαΐκα=ελεγχόμενη απ’ το Μπάαθ της Συρίας, το Αραβικό Απελευθερωτικό Μέτωπο=Α.Α.Μ=ελεγχόμενο απ’ το Μπάαθ του Ιράκ και το Λαϊκό Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Η εθνικιστική χροιά της «Φατάχ» επαληθεύεται με την ανάρρησή της στον θώκο της Ο.Α.Π. Με την ήττα στον Πόλεμο των 6 Ημερών το Π.Α.Κ έθετε επιτακτική την τροχοπέδη σε δυνητική διαπραγμάτευση των Αράβων Ηγετών, οι οποίοι θα θυσίαζαν την Παλαιστινιακή αντίσταση μπροστά στην αποχώρηση του Ισραήλ. Η «Φατάχ» παρουσίαζε την ακλόνητη ευστάθειά της αλλά στην ουσία υπέκυπτε σε συμφέροντα ακολουθώντας τη γραμμή πλεύσης των Αράβων Ηγετών, οι οποίοι δεν συνθηκολογούσαν φανερά υπέρ των διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ αλλά συνηγορούσαν σ’ ένα Παλαιστινιακό Κίνημα υπό αυστηρό έλεγχο.
Οι μάζες, συνθεμένες από καταπιεσμένους-νέους-απόκληρους-εξαθλιωμένους, που έβλεπαν τη ζωή τους να φυλλοροεί στα ρείθρα, κατανοούσαν πως μόνο ο ένοπλος αγώνας θα μπορούσε να πατάξει τη στρατιωτική γραφειοκρατία στις ζώνες εγκλεισμού-την Αραβική πολιτική ποδηγέτησής τους με γνώμονα τη συλλογή προνομίων προς ίδιον όφελος-τον αδιάλλακτο Σιωνισμό. Ο ίδιος ο Αμπού Ιγιάντ πρέσβευε πως «Τα λόγια δεν φτάνουν. Το σημαντικό σε κάθε επαναστατικό κίνημα δεν είναι η διάδοση μιας Ιδεολογίας, αλλά η πρακτική δράση. Η Ιδεολογία από μόνη της δεν έχει κανένα νόημα, αν δεν δοκιμάζεται στην πράξη». Ο όρος «Επανάσταση» άρχισε να σφηνώνει στη Συνείδηση πλέον των Φελάχων, οι οποίοι όφειλαν να απεγκλωβιστούν:
- απ’ την Ο.Α.Π, της οποίας η Εθνοσυνέλευση είχε αποκτήσει το δικαίωμα να μιλά στο όνομα του Παλαιστινιακού ζητήματος και ενίοτε φαινόταν φίλα προσκείμενη στα Ιμπεριαλιστικά παιχνίδια.
- απ’ τους Ηγέτες των Αραβικών καθεστώτων, οι οποίοι συνασπίζονταν για να εδραιώσουν τον αποικιακό οραματισμό τους στην περιοχή.
- απ’ την ολιγωρία των Αριστερών και Κομμουνιστικών στοιχείων, τα οποία υποστήριζαν «υπομονή» στην καταπιεστική πραγματικότητα. «Τα Αραβικά Κομμουνιστικά Κόμματα είναι οργανωμένα σε υπό-αραβική εθνική βάση, περιορίζονται δηλαδή από νέο-αποικιακά σύνορα, έχουν λιγότερη επαφή μεταξύ τους και περισσότερη με τη Μόσχα» αναφέρει η Rosemary Sayigh.
Ο όρος «θάουρα» εμφανίζει πολυσημία, αφού αποτυπώνεται ως συνώνυμο του ένοπλου αγώνα-ως απόρριψη του Ιμπεριαλιστικού statusquo-ως φως ξεσηκωτικό για διεκδίκηση, και ταυτόχρονα περικλείει την «συλλογική πείρα 50 χρόνων καταπίεσης».
Τον Μάρτη του 1968, η μάχη του Καραμέχ φέρνει την Ιορδανία σε δύσκολη θέση, καθιστώντας την «βάση δράσης ανταρτών». Ακτιβιστής του Αραβικού Εθνικιστικού Κινήματος αναφέρει: «Η βασική μας ιδέα ήταν πως η Παλαιστίνη δεν μπορούσε να απελευθερωθεί παρά μόνο με τη βία και πως η δύναμη των Αράβων βρίσκεται στην ενότητα. Αρχικά είχαμε τρία συνθήματα: ενότητα-απελευθέρωση-εκδίκηση. Αργότερα αλλάξαμε την εκδίκηση σε αποκατάσταση της Παλαιστίνης, γιατί αισθανθήκαμε πως η εκδίκηση ήταν φασιστικό σύνθημα. Μετά το 1967 αλλάξαμε την αποκατάσταση σε σοσιαλισμό. Ήμασταν υπέρ της ενότητας των Αράβων, της απαλλαγής του αραβικού χώρου απ’ το πολιτικό-οικονομικό ιμπεριαλισμό και υπέρ της μάχης για την Παλαιστίνη».
Το επαναστατικό σώμα παρουσιάζει διαστρωμάτωση:
Η γενιά Τζηλ Φαλαστήν πρόσκειται σε Εθνικούς ή Τοπικούς ηγέτες δηλώνοντας δυσπιστία στην «διασπαστικότητα» των πολιτικών ρευμάτων, κυρίως αναφέρονταν στην αμεριμνησία των του Εθνικισμού και στην εγκατάλειψη του Κομμουνισμού, οι οποίοι είχαν ταχτεί υπέρ της Διχοτόμησης.
Η γενιά Τζηλ αλ-Νέκμπα εμφανιζόταν φίλα προσκείμενη στα αντιπολιτευτικά κινήματα θεωρώντας ως τον μοναδικό τρόπο να εξεγερθεί ο σκοπός τους. Μία μικρή μειονότητα εξέταζε σοβαρά τα δεδομένα Κομμάτων-Κινημάτων, ώστε να δει αν συμφέρει το σκοπό της αποτίναξης του Σιωνιστικού ζυγού. Αυτή η μειοψηφία είχε διακρίνει την αποτυχία της Αραβικής Διάσκεψης Κορυφής του 1964, κατά την οποία δεν τέθηκε τροχοπέδη στην αλλαγή του ρου του Ιορδάνη-ο Νάσερ δεν παρουσίασε κανένα σχέδιο απελευθέρωσης της Παλαιστίνης-ο Πρόεδρος της Συρίας Αμίν αλ-Χαφέζ πρότεινε σχεδιασμό για τη συντριβή του Ισραήλ αλλά δεν υιοθετήθηκε.
Ο Νάσερ, όπως προκύπτει απ’ τη βιβλιογραφία, παρ’ όλες τις ρηξικέλευθες τομές, εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ-αγροτική μεταρρύθμιση-σοβαρή προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και το Κόμμα του Μπάαθ χωλαίναν στη δομή της «επαναστατικότητας». Πρωτοστατούσε η Μεσαία Τάξη, η οποία δυσφορούσε υπό την πίεση του Ιμπεριαλισμού ως εκφραστής του Μεγάλο-Αστού αλλά και του Μικρό-ιδιοκτήτη αγρότη, και κατ’ εφαπτομένη κινούσε τα νήματα των μεταρρυθμίσεων ως ενδιάμεσος με προοπτική τη βελτίωση των δικών της προνομίων. Ο Νάσερ πρέσβευε σοσιαλισμό τη στιγμή που δεν επέτρεπε τις απεργίες και φυλάκιζε τους Αναρχικούς. Αίγυπτος και Συρία εμφανίζονταν πολέμιοι του Ιμπεριαλισμού τη στιγμή που εναγκαλίζονταν τη φιλοδυτική πεποίθηση των Βασιλιάδων Ιορδανίας και Σαουδικής Αραβίας, έκαναν μνεία στην ενότητα των Αραβικών φυλών τη στιγμή που παρασκηνιακά έρχονταν σε συνεννόηση με το Ισραήλ και τις Δυνάμεις προς επίρρωση των επιμέρους βλέψεών τους.
Το διακύβευμα του Λιβάνου ήταν, όπως αναφέρθηκε στα προηγούμενα μέρη, η θρησκευτική ισορροπία. Το Δεύτερο Γραφείο απαγόρευε την επιστροφή κάθε Παλαιστίνιου αν έφευγε απ’ τον χώρο των στρατοπέδων προς τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ανταρτών, στα οποία επικρατούσε άκρα μυστικότητα για ευνόητους σαφώς λόγους. «Η Λιβανική καταπίεση εντεινόταν. Το να είναι κάποιος ύποπτος ως μέλος Παλαιστινιακής Οργάνωσης γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο. Ακόμη και η συλλογή χρημάτων μπορούσε να οδηγήσει σε ξυλοδαρμό-φυλάκιση-δολοφονία» αναφέρει μέλος του Π.Α.Κ. και άλλος διατείνεται πως «Η Επανάσταση ήταν θέμα ταξικό. Οι εμπορική και Γραφειοκρατική Μεσαία Τάξη συνέβαλε ελάχιστα στις εξεγέρσεις. Ο Φελάχος ονειρευόταν την επιστροφή στο χωριό του. Ο Γραφειοκράτης επεδίωκε υλιστικές απολαβές χωρίς να έχει πολιτική συνείδηση.»
Πριν απ’ τον Πόλεμο των έξι Ημερών, το Ισραήλ εξαπέλυε επιθέσεις εναντίον των στρατοπέδων της Δυτικής Όχθης, στα οποία ήσαν εγκλωβισμένοι οι Φελάχοι. Ο Ιορδανικός Στρατός δεν προέβη σε προστασία τους, ούτε αδειοδότησε σύσταση δικών τους Πολιτοφυλακών αμυντικής χρείας. Στον Λίβανο και στη Συρία οι σκηνές της ντροπής δέχονταν τα επιθετικά πυρά των Σιωνιστών αλλά και τα κατασιγαστικά βέλη των Αράβων. Οι Παλαιστίνιοι κατανοούσαν πως «η θέση τους ήταν ίδια με αυτή των άοπλων Αράβων κατοίκων της Κοιλάδας του Ιορδάνη-των Υψωμάτων του Γκολάν και του Σινά, που είδαν τους Εθνικούς Στρατούς ν’ αποσύρονται το 1967 για να βοηθήσουν τα στηριγμένα στις πόλεις καθεστώτα, εγκαταλείποντας στο έλεος της μοίρας τις περιφερειακές ζώνες και τους φτωχούς αγρότες που ζούσαν εκεί» όπως αναφέρει η μελέτη Sayigh.
Πολύ γρήγορα ο εκδιωκόμενος Παλαιστίνιος έβλεπε την «ενότητα του τουφεκιού» να συνθλίβεται στα γρανάζια Ιδεολογικών συγκρούσεων, ψέγει την Φατάχ για απερίσκεπτο μιλιταρισμό και το Παλαιστινιακό Κίνημα για ολιγωρία σχετικά με κοινωνικό-οικονομικό σχεδιασμό. Ένας εργάτης στα Καθαριστήρια Στρατοπέδου καταθέτει την απογοήτευσή του στο Ημερολόγιο: «Αν κάποιος πει πως πάει ν’ αγωνισθεί, δεν τον πιστεύω αν δεν τον δω αν παίρνει ένα τουφέκι και να ξεκινάει»!!Η αλήθεια είναι πως το «τουφέκι» όφειλε να στηρίζεται σε Ταξική Ιδεολογία, το πρόταγμα της οποίας να ερείδεται στο ιδεολογικό όραμα και να αποτυπώνεται στην επαναστατική κινητοποίηση, πράγμα ωστόσο αδύνατον, αφού η ταξική προέλευση της ηγεσίας του Π.Α.Κ απ’ το αστικό στρώμα δεν τολμούσε την εκ βάθρων αλλαγή. Επιπροσθέτως το Κομμουνιστικό παρακλάδι δεν ενέπνεε πλέον την εμπιστοσύνη, επειδή είχε ταχτεί υπέρ της Διχοτόμησης, και η «Φάτεχ», που έκανε «ένοπλα» βήματα, διατηρούσε στην κορωνίδα της Ιεραρχίας εκπροσώπους της Μεσαίας και μικρό-Μεσαίας Τάξης.
Η σημαντική στροφή του Π.Α.Κ να μην προσυπογράψει τα νέα σύνορα μετά τον Πόλεμο των έξι Ημερών, αναπτερώνει το ηθικό των ηττημένων με αποτέλεσμα τον Χειμώνα του 1968-1969 να δημιουργηθούν «βάσεις των Φενταγήν», άνθρωποι που θέλουν να μαχηθούν για έναν υψηλό στόχο, οι οποίοι αυξάνουν τις επιθέσεις τους σε Ισραηλινούς καταυλισμούς της Γαλιλαίας. Η πυροδότηση πολλαπλών εστιών στον Λίβανο παραπέμπει σε δημεγερσία, αφού η Λιβανική Ηγεσία έχει να αντιμετωπίσει:
- τους «Φενταγήν», με τους οποίους συνενώνονται οι αυτόχθονες αγρότες στην περιοχή του Νότιου του Λιβάνου. Υπάρχει έντονη λαϊκή υποστήριξη στους «Φενταγήν», στους κόλπους των οποίων προσχωρούν κι από άλλες τάξεις έντονα πολιτικοποιημένοι.
- τους Παλαιστινίους των στρατοπέδων, που δεν αντέχουν πλέον την καθοδήγησή τους και επιθυμούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
- την άνθιση κινημάτων, στα οποία συσπειρώνονται μεγάλες πληθυσμιακές μερίδες φοιτητών-προοδευτικών ιδεολογιών.
Το ανάγλυφο του Νότιου Λιβάνου, ως γεωγραφικό με τα δύσβατα πεδία και τις σπηλιές και ως πληθυσμιακό με εξαθλιωμένους και παραμελημένους Σιίτες, προσφερόταν προς αντάρτικη δράση και δόκιμο να αναφερθεί πως η πρωθύστερη καλλιεργημένη έχθρα ανάμεσα σε Παλαιστινίους Σουνίτες και σε Λιβανέζους Σιίτες μετριαζόταν υπό το βάρος της κοινής αγροτικής καταγωγής, οι οποίοι αντιλαμβάνονταν την επιτακτική ανάγκη συνομάδωσής τους ενάντια στους Μαρωνίτες μεγάλο-γαιοκτήμονες. Πολλοί Σιίτες είχαν επίσης εκδιωχθεί απ’ τα χωριά τους στα σύνορα με το Ισραήλ και έμεναν υπό προσφυγικές συνθήκες σε στρατόπεδα. «Ένα αποτέλεσμα των ισραηλινών επιδρομών στον Νότιο Λίβανο, ήταν ο σχηματισμός πατροναρισμένων απ’ την κυβέρνηση επιτροπών για την δήθεν αποκατάσταση των προσφύγων του Νότου, που διαφορετικά θα πλημμύριζαν τους Φτωχομαχαλάδες της Βηρυτού. Ο Στρατός δεν ήταν με το μέρος μας. Μας κακομεταχειριζόταν, υποχωρούσε πάντα μπροστά στον εχθρό χωρίς ποτέ να μας υπερασπίζει» αναφέρεται στο Ημερολόγιο. Ο Κώδικας Στρατιωτικής Λογοκρισίας, ο οποίος θεσπίστηκε επί Προεδρίας Τσεμπάμπ, δύνατο να εμποδίσει την διάδοση των συγκρούσεων προς ενημέρωση της ευρείας βάσης.
Στις αρχές του Απρίλη ο Στρατός περικύκλωσε το Μπίντ Τζιμπεΐλ για να συλλάβει μία ομάδα «Φενταγήν», την οποία αρνούνταν να παραδώσουν οι κάτοικοι. Μετά από αλλεπάλληλους ωστόσο βομβαρδισμούς οι «Φενταγήν» παραδόθηκαν εκούσια για να μην αιματοκυλιστεί το χωριό και οδηγήθηκαν στις Φυλακές της Τύρου, γεγονός που στάθηκε αιτία για την πορεία στις 23 Απριλίου, στην οποία συμμετείχαν και μέλη της Συνέλευσης των Εθνικών και Προοδευτικών Κομμάτων και παρά την απαγόρευση του Υπουργού Εσωτερικών. Οι Δυνάμεις Ασφαλείας αντιμαχόταν το άοπλο συγκεντρωμένο πλήθος, του οποίου η σθεναρότητα δεν υποχωρούσε. Η απελευθέρωση των «Φενταγήν» επιτεύχθη λόγω του έκρυθμου κλίματος και ο πρωθυπουργός Καραμέχ παραιτήθηκε. Η ανάγκη ένοπλης διεκδίκησης φαινόταν πλέον πιο έντονη και αποτυπώθηκε:
- Το στρατόπεδο Ναχρ αλ-Μπαρέντ, στα 20 χιλιόμετρα απ’ την Τρίπολη, μετά από ομηρία 11 αστυνομικών, οι οποίοι εισέβαλαν στις εγκαταστάσεις με σκοπό να γκρεμίσουν το κτήριο της «Φατάχ», κατάκτησε την Ελευθερία του. «Όλοι μας προτιμούσαμε να πεθάνουμε παρά να συνεχίσουμε να ζούμε ταπεινωμένοι. Γυναίκες και παιδιά, βοηθούσαν στη μάχη» μαρτυρείται στο Ημερολόγιο.
- Το στρατόπεδο Ρασιντιγέχ φιλοξενούσε 18 πυρήνες των «Φενταγήν», με την αρωγή και τη μαχητικότητα των οποίων ενορχηστρώθηκε η εξέγερση. Τα όπλα τους ήταν ελάχιστα αλλά ήταν η αποφασιστικότητα έντονη.
- Το Μπουρτζ αλ-Σεμάλι, το Μπουρτζ αλ-Μπαρατζνέχ, η Σάμπρα, η Σατήλα, το Μαρς Ελιάς! Το ένα στρατόπεδο μετά το άλλο αποτίνασσαν τον ζυγό με την κινητοποίηση των Λιβανέζικων λαϊκών στρωμάτων. «Δεν είχαμε όπλα αλλά επιδιδόμασταν σε αυτοσχέδιες μολότοφ. Κάθε σπίτι έφτιαχνε 10 με 15 τέτοιες βόμβες. Μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη καταφέραμε να απαλλαγούμε απ’ την Αστυνομία και απ’ το Δεύτερο Γραφείο» καταθέτουν.
Η Ο.Α.Π κρατούσε διπλωματική στάση προς απογοήτευση των Παλαιστινίων. Πολλές φορές επενέβαινε για να περιφρουρήσει τις συντονισμένες επιθέσεις του Δεύτερου Γραφείου. Τα υπόλοιπα Αραβικά Καθεστώτα πίεζαν τις Λιβανικές Αρχές για κατάπαυση της αυστηροποίησης φοβούμενες τα αντίποινα. Στις 18 Οκτωβρίου κατά την επιδρομή στο στρατόπεδο Μετζντέλ Σίλμ, κατά την οποία τα θύματα ήταν αρκετά, η Συρία έκλεισε τα σύνορά της, η Λιβύη ανακάλεσε τον Πρέσβη, η Αίγυπτος έστειλε τηλεγράφημα διαμαρτυρίας στον Πρόεδρο. Συνακόλουθα η Συμφωνία του Καΐρου υπογράφεται στις 2 Νοεμβρίου, με τον Αραφάτ εκ μέρους των Παλαιστινίων και τον στρατηγό Μπουστάνι εκ μέρους του Λιβάνου, η οποία ωστόσο δεν σταθεροποίησε την κατάσταση, αφού η μάχη στο στρατόπεδο Ναμπατιγέχ είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 50 Παλαιστινίων. «Η Ο.Α.Π στο ανακοινωθέν, που εξέδωσε στο Αμμάν κατηγόρησε το Λ.Μ.Α.Π=Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης για την πρόκληση της σύρραξης. Αυτό ήταν το πρώτο σημάδι ρήξης μέσα στους κόλπους του Αντιστασιακού Κινήματος» κατά τη μελέτη Sayigh.
Η Αντίσταση των Παλαιστινίων δέχεται πολλές επικρίσεις για τον πρωτόγονο βαθμό και στην ουσία την άγνοια στην Πολιτική Οργάνωση, αλλά αν ληφθεί υπ’ όψιν πως δεν διέθετε στελέχη εκπαιδευμένα σε ανάλογες περιπτώσεις, είναι εύληπτο πως το σύμφυρμα «παράνομων ομάδων», κατά τις Αρχές, πέτυχε και χωρίς σχεδιασμό δυσθεώρητους στόχους, οι οποίοι συνενώνονταν πέρα απ’ την απόσειση της Επιτήρησης στην αποτροπή των Αραβικών Καθεστώτων να συναινέσουν σε μία «υπαγορευμένη Ειρήνη» απ’ τον Σιωνισμό. Μετά την άρση της καταπίεσης-την ελευθερία συμμετοχής των φελάχων σε πολιτικές συνελεύσεις-η παγίωση της Παλαιστινιακής ταυτότητας-η δημιουργία κάποιων καταπραϋντικών θεσμών στα στρατόπεδα, όπως εργαστήρια για την αναβίωση των παραδόσεών τους, ομαλοποιούσε κάπως την καθημερινότητα, μέσα στην οποία οι συνθήκες διαβίωσης γίνονταν πιο «φυσιολογικές», άνοιγε λοιπόν ο νέος δρόμοςτης πραγματικής κινητοποίησης με Όραμα την Επιστροφή, αφού η Μοιρολατρία και ο Φόβος έδυαν και ανέτειλε η αυτοπεποίθηση.
Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα διακατεχόταν απ’ το τραύμα του ξεριζωμού, το οποίο τους στερούσε το στίγμα του εδάφους. Όπως χαρακτηριστικά έλεγαν για τη γενιά Τζηλ Φαλαστήν: «Οι παππούδες και οι γονείς ήξεραν τι σημαίνει να είσαι Πολίτης και να έχεις δικαιώματα. εμείς γνωρίσαμε τι σημαίνει να είσαι Ξένος-Πρόσφυγας-Αλλιώτικος στις Πολιτείες των Άλλων»!! Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα κατέχει τα εφόδια λοιπόν για να αμφισβητήσει την υπεροχή του Ισραήλ. Στέκουν θυμωμένοι μπροστά στην αδυναμία των γονιών τους να φύγουν απ’ τα Παλαιστινιακά χωριά. Η αποφασιστική ενασχόληση της γενιάς Τζηλ αλ-Θάουρα με πολιτικές δραστηριότητες=«Νασάτ» επικαλύπτει την παθητικότητα των προηγούμενων γενιών. Η γενιά Τζηλ αλ-Θάουρα καταλάβαινε πως δεν μπορούσε να λειτουργεί ως προέκταση της εξωτερικής Πολιτικής του Νάσερ και των υπολοίπων Αραβικών Καθεστώτων. Η προθυμία ευνοείται απ’ το γεγονός πως στα στρατόπεδα ήταν συγκεντρωμένοι αγρότες κι επομένως δεν υπήρχε ταξική ανισότητα, η οποία να μετατρέπεται σε τροχοπέδη της επαναστατικής ροής και αντίληψης.
«Μοιραζόμασταν όλοι τη χαμοζωή. Θέλαμε ριζική αλλαγή όλοι μας» και η ρήση αποδεικνύει περίτρανα πως η κάθε μορφή Εξουσίας κατά την ανάρρησή της ευεργετεί μονομερώς Κλάδους με προνόμια, ώστε να τους μεταβιβάζει και την αντίδραση σε περίπτωση ανατροπής του καθεστώτος απ’ τις Τάξεις, που δεν ευνοήθηκαν. Μόνο όταν όλοι δυστυχούν, οπλίζουν το μυαλό και το χέρι για διεκδίκηση…
Συνεχίζεται…
Όλα τα άρθρα του συντάκτη για την ενότητα Οδοιπορικό στην Παλαιστίνη θα τα βρείτε ΕΔΩ
Ευαγγελία Τυμπλαλέξη: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου