Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2020

Ο TurkStream «πολιορκεί» τα Βαλκάνια

Θέα Μανούρα


Σημαντικό ορόσημο για τις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας αποτελούν τα εγκαίνια του αγωγού TurkStream, που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα, σε μια περίοδο που οι διμερείς σχέσεις εξακολουθούν να παραμένουν σε τεντωμένο σχοινί λόγω Συριακού αλλά και της γενικότερης κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο, εκεί όπου η Τουρκία θέλει να εκμεταλλευτεί πλήρως την πλεονεκτική γεωγραφική της θέση.

Ο αγωγός TurkStream θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία, καλύπτοντας τις ολοένα αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες των Τούρκων, με μια δεύτερη διακλάδωσή του, η οποία βρίσκεται ακόμα υπό κατασκευή και στόχο έχει να τροφοδοτήσει στο μέλλον με ρωσικό φυσικό αέριο και ευρωπαϊκές χώρες, ειδικότερα των Δυτικών Βαλκανίων.

Με τον TurkStream η Άγκυρα επιχειρεί να αξιοποιήσει στο έπακρο τη γεωγραφική της θέση και να λειτουργήσει ως βασικός ενεργειακός κόμβος της ευρύτερης περιοχής, ενώ προβαίνει με αυτόν τον τρόπο και σε περαιτέρω αναβάθμιση των σχέσεών της με τη Ρωσία.

Στο σημείο αυτό, η Δύση περιορίζεται στο να παρακολουθεί ως θεατής αυτή τη σύσφιγξη των σχέσεων, με μία πρώτη αντίδραση ωστόσο να έρχεται από το Βερολίνο με τη συνάντηση Πούτιν - Μέρκελ. Και μπορεί στην ατζέντα των διμερών επαφών να ήταν η Λιβύη, το Ιράν, το συριακό και το ουκρανικό ζήτημα, ο τομέας της ενέργειας δεν εξέλιπε, καθώς οι δύο περιφερειακές δυνάμεις – Ρωσία και Τουρκία – φαίνεται να κινούν τα νήματα στην ευρύτερη περιοχή αυτό το διάστημα, με την ενόχληση – έως και προβληματισμό – από την Ε.Ε. να είναι φανερή.

Ρωσογερμανικός «άξονας»


Εξάλλου, αυτό που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία είναι ο αγωγός NordStream 2. Σε σχέση με τον επίμαχο γερμανορωσικό αγωγό φυσικού αερίου, η Άνγκελα Μέρκελ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορούν να θεωρηθούν σχεδόν σύμμαχοι ενάντια στον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε υπογράψει πριν από τα Χριστούγεννα νόμο που προβλέπει κυρώσεις ενάντια στις εταιρείες που κατασκευάζουν τον αγωγό στη Βαλτική Θάλασσα. Σύμφωνα με την αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπο Ουλρίκε Ντέμερ, το μέτρο συνιστά «ανάμειξη στις εσωτερικές μας υποθέσεις». Της ίδιας άποψης είναι και η ρωσική πλευρά.

Σύμφωνα με το Bloomberg, αν οι Μέρκελ και Πούτιν έχουν συναντηθεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, η επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στο Βερολίνο, η πρώτη από το 2013, βγάζει σε κάποιον βαθμό τη χώρα του από την απομόνωση. Αξιωματούχοι στις δύο πρωτεύουσες υποβαθμίζουν κάπως τη σημασία της πρόσκλησης προς τον Πούτιν, αλλά η αλήθεια είναι ότι έγινε μετά την «επίθεση» τον περασμένο μήνα του Τραμπ κατά της Γερμανίας, ότι «ελέγχεται πλήρως από τη Ρωσία» λόγω της εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σημειώνεται πως τα έργα για τον νέο αγωγό NordStream 2, που θα συνδέει τις δύο χώρες, άρχισαν τον Μάιο, εν μέσω απειλών της Ουάσιγκτον για κυρώσεις στη Μόσχα.

«Ρίσκο για την Ε.Ε.»


Με αυτόν τον τίτλο κυκλοφόρησε η γερμανική εφημερίδα «Die Welt», την επόμενη μέρα της υπογραφής του ενεργειακού άξονα Μόσχας - Άγκυρας. Όπως επισημαίνει, στα σχέδια των Ευρωπαίων ήταν η Τουρκία, στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, να εξελιχθεί σε έναν αξιόπιστο εταίρο σε ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας. Όμως με τη νέα ενεργειακή τους συμμαχία, Μόσχα και Άγκυρα είναι πλέον σε θέση να ασκήσουν πιέσεις στην Ε.Ε. Για να πετύχει αυτόν τον στόχο ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι έτοιμος να ενισχύσει ακόμα και την εξάρτηση της χώρας του από τη Ρωσία, μια και η Τουρκία δεν διαθέτει δικό της φυσικό αέριο και αναγκάζεται να το εισάγει. Με τον TurkStream η Τουρκία αποδέχεται έναν ισχυρότερο ρόλο της Ρωσίας στον εφοδιασμό της με ενέργεια, από τη στιγμή που ο νέος αγωγός θα καλύπτει το 35% των τουρκικών αναγκών σε φυσικό αέριο.

Και με την ευρωπαϊκή διεύρυνση προς τα Δυτικά Βαλκάνια να προχωρά με αργούς ρυθμούς, ειδικότερα μετά το «μπλόκο» έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, το βλέμμα της Ε.Ε. βρίσκεται στραμμένο στη Σερβία, βαλκανική χώρα στην οποία ασκεί κατεξοχήν επιρροή η Ρωσία.

Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς απέδωσε στρατηγική σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας του, αλλά και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στον αγωγό TurkStream. Ο Αλ. Βούτσιτς δήλωσε ότι η Σερβία αναβαθμίζεται οικονομικά και καθίσταται ενεργειακός παράγοντας στην περιοχή. «Ο αγωγός ΤurkStream είναι στρατηγικής σημασίας για το μέλλον της Σερβίας, για την ενεργειακή ασφάλεια, την προσέλκυση επενδύσεων και για την περαιτέρω οικονομική και βιομηχανική πρόοδο της χώρας» δήλωσε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς στη δημόσια τηλεόραση της Σερβίας, ενώ υπογράμμισε τη σημασία που θα έχει για τη Σερβία και την ευρύτερη περιοχή «η λειτουργία ενός δικτύου που θα εξασφαλίζει συνεχή ροή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές».

Η κατασκευή του τμήματος του αγωγού TurkStream που διασχίζει τη Σερβία ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019, εννέα μόλις μήνες από την έναρξη των εργασιών. Ξεκινάει από τα σύνορα με τη Βουλγαρία και καταλήγει στα σύνορα με την Ουγγαρία κοντά στην περιοχή Χόργκος. Το μήκος του τμήματος αυτού είναι 403 χιλιόμετρα και την κατασκευή του χρηματοδότησε η ρωσική Gazprom, η οποία κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών.

Το μόνο που έμεινε να κατασκευαστεί στη Σερβία, για να μπορεί ο αγωγός να τεθεί σε λειτουργία, είναι ένας τερματικός σταθμός συμπίεσης στην πόλη Ζάετσαρ της Ανατολικής Σερβίας. Ο αγωγός αυτός θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ετησίως 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, με την προϋπόθεση ότι οι Βούλγαροι θα έχουν ολοκληρώσει την κατασκευή του δικού τους τμήματος. Οι εργασίες κατασκευής του τμήματος που διασχίζει την Ουγγαρία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν μέσα στο 2021.

Αναμένεται η απάντηση της Ε.Ε. στη συνεχιζόμενη ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια.

Πηγή: topontiki.gr



Θέα Μανούρα: Σχετικά με τον συντάκτη




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου