Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2023

Αφιέρωμα στον Καραϊσκάκη

Σαν σήμερα


Ο μπάσταρδος «γιος της καλογριάς» γεννήθηκε σε μια σπηλιά κοντά στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας στις 23 Ιανουαρίου 1780 (ή 1782). Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε κυνηγημένος κι εγκαταλειμμένος στο Μαυρομμάτι και στη Γράλιστα. Στα δεκαπέντε του βγήκε στο βουνό. Νεαρός έπεσε στα χέρια του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ενώ στα 23 του βγήκε Κλέφτης στο βουνό δίπλα στον θρυλικό Κατσαντώνη.

Μετά τη διάλυση της πρώτης πολιορκίας του Μεσολογγίου (31 Δεκέμβρη 1822) ανάγκασε μέρος του στρατού του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή να οπισθοχωρήσει προς το Αγρίνιο. Η φυματίωση από την οποία υπέφερε τον ανάγκασε να πάει στην Ιθάκη όπου οι γιατροί του έδωσαν λίγες ελπίδες ζωής. Οταν επέστρεψε στο Μεσολόγγι και ζήτησε την αρχηγία των ελληνικών όπλων στα Αγραφα, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος τον κατηγόρησε για προδότη! Τελικά η κυβέρνηση του αναγνώρισε όλους τους βαθμούς και τα αξιώματά του αφού ο Καραϊσκάκης κατέφυγε στο Ναύπλιο.

Το τραγικό τέλος του ήρθε στο σημερινό Νέο Φάληρο και ενώ αρχιστράτηγος του Αγώνα ήταν ο Αγγλος Τσορτς. Στις 22 Απρίλη 1827 σε μια μικροσυμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, μια σφαίρα πολύ ύποπτης προέλευσης, τον χτύπησε θανάσιμα και πέθανε την επόμενη 23 Απρίλη. Ο θάνατός του συγκλόνισε τους αγωνιστές και ιδιαίτερα το στράτευμα που ήταν αναγκασμένο να υπακούει στους Αγγλους Τσορτς και Κόχραν. Η συμφορά μετά το θάνατο του Καραϊσκάκη ολοκληρώθηκε με την πανωλεθρία στη μάχη του Ανάλατου στις 24 Απρίλη και τον περιορισμό της Επανάστασης στο Μοριά, γεγονός που εξυπηρετούσε απόλυτα τα μακροπρόθεσμα σχέδια των Αγγλων.


Ο λόγος και το σπαθί

Του Γιώργου Κακουλίδη

1.
Πώς να πλησιάσεις σήμερα τον Καραϊσκάκη; Ν' ακολουθήσεις όσους αποθεώνουν την ντουλάπα, λογίους, ιστορικούς, οι οποίοι συρταροποιούν κάθε μορφή; Να προσπαθήσεις να αναλύσεις ένα θαύμα; Να τον μνημονεύεις μια φορά το χρόνο, κάθε 25η Μαρτίου;

2. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννήθηκε το 1780 στο Μαυρομάτι Καρδίτσας από τον αρματολό Δημήτρη Καραΐσκο και τη μοναχή Ζωή Ντιμισκή, αδελφή του κλέφτη Κώστα Ντιμισκή και εξαδέλφη του οπλαρχηγού Γώγου Μπακόλα. Μεγάλωσε με θετούς γονείς, Σαρακατσάνους. Η μητέρα του, που δεν άντεξε το διασυρμό της λόγω της παράνομης σχέσης της, πέθανε όταν ο Καραϊσκάκης ήταν οκτώ ετών. Από τη μητέρα του, ο «γιος της καλογριάς», όπως τον αποκαλούσαν, πήρε τον ανυπότακτο χαρακτήρα του και την αθυροστομία του. Ηταν αδύνατος, φιλάσθενος (έπασχε από φυματίωση), μέτριος στο ανάστημα, οξύθυμος και βωμολόχος.

3. Βωμολόχος, σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης, είναι ο περί τους βωμούς λοχών (παραμονεύων, ενεδρεύων), με σκοπό να κλέψει κάτι από τα κρέατα των θυσιών. Ο Καραϊσκάκης παραμονεύει, ενεδρεύει, είναι πολεμιστής και μάχεται το κατεστημένο. Νιώθει «ανώτερος» από τους στρατιωτικούς του αντιπάλους, είναι βωμολόχος και γι' αυτό αθυρόστομος.

4. 1 Ιουλίου, ο Μαχμούτ πασάς Σκόρδας του έστειλε μια επιστολή: «Οποιος θέλει να είναι με εμένα πρέπει να είναι πλησίον μου, όποιος δεν θέλει, ας καρτερεί τον πόλεμό μου». Ο Καραϊσκάκης του απάντησε: «Μου γράφεις ένα μπουγιουρντί, λέγεις να προσκυνήσω, κι εγώ, πασά μου, ρώτησα τον π...ο μου τον ίδιο κι αυτός μου αποκρίθηκε να μη σε προσκυνήσω κι αν έρθεις κατεπάνω μου ευθύς να πολεμήσω». Στον Μαυροκορδάτο έγραψε: «Ε, ρε Μαυροκορδάτε, την προδοσία μου εσύ την έγραψες σε χαρτί κι εγώ γρήγορα ελπίζω να σου τη γράψω στο πρόσωπο. Να φανεί ποιος είσαι». Προς τον απεσταλμένο του Σιλιχτάρ Μπόδα, αρχηγό του τουρκικού στρατού στα Τρίκαλα: «Ελα, Εβραίε απεσταλμένε, από τους γύφτους, έλα ν' ακούσεις τα κέρατά σας, γ... την πίστη σας και τον μουχαμέτη σας».

5. Ο Σουλιώτης οπλαρχηγός Νότης Μπότσαρης και αρματολός Νικόλας Στορνάρης επισκέφτηκαν τον βαριά ασθενή Καραϊσκάκη για να τον αποχαιρετήσουν. Ο διάλογος σώζεται ατόφιος από τον αγωνιστή Κασομούλη: «- Καπεταναίοι, εκστρατεύετε δεν σας ρωτώ για πού. - Κι ημείς δεν ηξεύρουμε, του απάντησε ο Νότης. Πηγαίνουμε εις τον μαχαλά και όπου μας διορίσει η κυβέρνησις. - Ποια κυβέρνησις, καπετάν Νότη; Το τζιογλάνι του Ρεΐζ εφέντη; (εννοεί τον Μαυροκορδάτο) Ποιοι τον έκαναν κυβέρνηση; Εγώ κι άλλοι δεν τον γνωρίζομεν! Η σύναξεν δέκα ανοήτους και τον υπέγραψαν δια τα ιδιοτέλειάς των; [...] δεν την υπέγραψεν ο π...ος την εκστρατείαν σας!».

6. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έζησε σε κατάσταση μόνιμης ανταρσίας, ήταν ο ίδιος μια μεγάλη χειρονομία ενάντια στο φόβο. Και η στρατηγική του στον πόλεμο είναι η απόδειξη της ιδιοφυΐας του. Οπου εμφανίζεται η λεβεντιά, ο Καραϊσκάκης εξακολουθεί να υπάρχει. Η δημοτική μούσα τον θρήνησε με τα ωραιότερα λόγια: 
«Τρέμουν τα κάστρα τρέμουνε / τρέμουν τα βιλαέτια / τρέμει κι η μαύρη Ρούμελη για τον Καραϊσκάκη. / Τρίτη, Τετάρτη θλιβερή, / Πέφτη φαμακωμένη, / Παρασκευή ξημέρωσε / που να μην είχε φέξει / ο Στρατηγός απέθανεν».





Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου