Έμυ Ντούρου
Από τη Λιλιπούπολη του Χατζιδάκι έως τους «λιλιπούτειους καρναβαλιστές» που παρελαύνουν κάθε χρόνο στην Πάτρα, τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ αποδεικνύουν ότι παρά τα 287 χρόνια τους αποτελούν ακόμα σημείο αναφοράς. Για πολλές δεκαετίες, το αριστούργημα του Τζόναθαν Σουίφτ αντιμετωπίστηκε σαν παιδικό βιβλίο. Στην πραγματικότητα αποτελεί ένα βαθύ σχόλιο πάνω στην πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή στην Αγγλία των αρχών του 18ου αιώνα, καθώς και την χωρίς όρια ματαιοδοξία των ανθρώπων.
Το μυθιστόρημα περιγράφει τις περιπέτειες του γιατρού Λεμουέλ Γκιούλιβερ, έπειτα από ένα ναυάγιο σε ένα περίεργο νησί των θαλασσών του Νότου, που κατοικείται από ασυνήθιστα πλάσματα οργανωμένα σε κοινωνίες. Ο Γκιούλιβερ σαν άλλος Οδυσσέας πρέπει να περάσει από τέσσερα στάδια μέχρι να ολοκληρωθεί το ταξίδι του. Το έργο του Σουίφτ διαπνέεται από το πνεύμα της εποχής, την αντιπαράθεση του «καλού άγριου» και του διεφθαρμένου από τον πολιτισμό ανθρώπου, αλλά και προβληματισμούς για το θέμα της δουλείας, πάνω στο αποκορύφωμα της δόξας των αυτοκρατοριών.
Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ (1726) ήταν μεταξύ άλλων το όχημα για να εκφράσει ο Σουίφτ την άποψή του και επί της φιλοσοφικής-πολιτικής λογοτεχνίας, όπως η Ουτοπία του Τόμας Μορ, όπου η ιδανική κοινωνία της ισότητας, της κοινοκτημοσύνης και της θρησκευτικής ανοχής βρίσκεται σε φανταστικά βασίλεια σε ανεξερεύνητες περιοχές. Το έργο εκδόθηκε μόλις επτά χρόνια από τον Ροβινσώνα Κρούσο. Ο Γκιούλιβερ σε αντίθεση με τον Ροβινσώνα συναντά οργανωμένες κοινωνίες, όχι έρημα νησιά. Σύμφωνα με τον Warren Montag, στο έργο του Σουίφτ το άτομο δεν προηγείται της κοινωνίας όπως σε εκείνο του Ντεφόε που δείχνει να συνδέεται με την πολιτική φιλοσοφία του Τόμας Χομπς (Λεβιάθαν).
Ο δουβλινέζος Σουίφτ (30 Νοεμβρίου 1667 – 19 Οκτωβρίου 1745) είχε την τύχη και την ατυχία να ζήσει σε μια ταραγμένη περίοδο. Οι πολιτικές εξελίξεις την εποχή του ήταν ραγδαίες, από την ανατροπή και την εκτέλεση του Καρόλου Α' (δεκαετία του 1640), την δικτατορία των πουριτανών Κρόμγουελ (Όλιβερ 1553-1558 και Ρίτσαρντ 1558-1560), την καταστροφή της Ιρλανδίας το 1549-1553, έως και τις εξεγέρσεις των εκθρονισμένων Στιούαρτ. Μέσα σε μια εποχή που έμοιαζε με καζάνι που βράζει, ο Σουίφτ στηλίτευσε τη βρετανική διακυβέρνηση που κόστισε την ζωή πολλών ανθρώπων στην Ιρλανδία, όταν η περιοχή είχε καταλήξει να είναι αποθήκη ψυχών. Όπως ήταν αναμενόμενο, η σάτιρά του ενόχλησε πολύ την κοινωνία της Αγγλίας και έπειτα από την ήττα των Τόρις το 1714 αναγκάστηκε να φύγει αυτοεξόριστος στην Ιρλανδία.
Στο έργο του Μια σεμνή πρόταση (1729) προτείνει, με σαρκαστική διάθεση, μια λύση «ώστε να παύσουν τα τέκνα των φτωχών να αποτελούν βάρος για τους γονείς τους και τον τόπο και να καταστούν ωφέλιμα για την κοινωνία». Πρότεινε στους Ιρλανδούς να αγνοήσουν τις χριστιανικές αγκυλώσεις και να βάλουν στο τραπέζι τους ιρλανδέζικα βρέφη που μπορούν να εκτρέφονται αποκλειστικά γι' αυτό το σκοπό. Όπως ο ίδιος γράφει «Με βεβαίωσε ένας πολύ καλά πληροφορημένος Αμερικανός που γνώρισα στο Λονδίνο ότι ένα καλοταϊσμένο χρονιάρικο παιδί είναι νοστιμότατη τροφή, θρεπτική και ωφέλιμη, είτε είναι ψητό, βραστό της κατσαρόλας είτε στα κάρβουνα». Αρκετά τολμηρός και πικρός στο χιούμορ του, δεδομένου ότι η Ιρλανδία εκείνη την εποχή ζούσε έναν ακόμα λιμό, κατά τη διάρκεια του οποίου είχαν σημειωθεί ακόμα και περιστατικά κανιβαλισμού.
Άραγε πόσο εμπνέει το έργο του Σουίφτ σήμερα; Εκτός από τις δεκάδες εκδόσεις, ταινίες, τραγούδια, αναφορές, ο Σουίφτ δηλώνει καθημερινά την παρουσία του και μέσω ίντερνετ. Κάθε φορά που θα χτυπάμε στον browser τη λέξη yahoo, θα θυμόμαστε τα «αγενή, απλοϊκά και άξεστα» πλάσματα με αυτό το όνομα, στο τέταρτο μέρος των Ταξιδιών του Γκιούλιβερ, τα οποία πάντα θα αποτελούν κίνδυνο για τον πολιτισμό.
Πηγή: ΑrtiΝews.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Από τη Λιλιπούπολη του Χατζιδάκι έως τους «λιλιπούτειους καρναβαλιστές» που παρελαύνουν κάθε χρόνο στην Πάτρα, τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ αποδεικνύουν ότι παρά τα 287 χρόνια τους αποτελούν ακόμα σημείο αναφοράς. Για πολλές δεκαετίες, το αριστούργημα του Τζόναθαν Σουίφτ αντιμετωπίστηκε σαν παιδικό βιβλίο. Στην πραγματικότητα αποτελεί ένα βαθύ σχόλιο πάνω στην πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή στην Αγγλία των αρχών του 18ου αιώνα, καθώς και την χωρίς όρια ματαιοδοξία των ανθρώπων.
Το μυθιστόρημα περιγράφει τις περιπέτειες του γιατρού Λεμουέλ Γκιούλιβερ, έπειτα από ένα ναυάγιο σε ένα περίεργο νησί των θαλασσών του Νότου, που κατοικείται από ασυνήθιστα πλάσματα οργανωμένα σε κοινωνίες. Ο Γκιούλιβερ σαν άλλος Οδυσσέας πρέπει να περάσει από τέσσερα στάδια μέχρι να ολοκληρωθεί το ταξίδι του. Το έργο του Σουίφτ διαπνέεται από το πνεύμα της εποχής, την αντιπαράθεση του «καλού άγριου» και του διεφθαρμένου από τον πολιτισμό ανθρώπου, αλλά και προβληματισμούς για το θέμα της δουλείας, πάνω στο αποκορύφωμα της δόξας των αυτοκρατοριών.
Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ (1726) ήταν μεταξύ άλλων το όχημα για να εκφράσει ο Σουίφτ την άποψή του και επί της φιλοσοφικής-πολιτικής λογοτεχνίας, όπως η Ουτοπία του Τόμας Μορ, όπου η ιδανική κοινωνία της ισότητας, της κοινοκτημοσύνης και της θρησκευτικής ανοχής βρίσκεται σε φανταστικά βασίλεια σε ανεξερεύνητες περιοχές. Το έργο εκδόθηκε μόλις επτά χρόνια από τον Ροβινσώνα Κρούσο. Ο Γκιούλιβερ σε αντίθεση με τον Ροβινσώνα συναντά οργανωμένες κοινωνίες, όχι έρημα νησιά. Σύμφωνα με τον Warren Montag, στο έργο του Σουίφτ το άτομο δεν προηγείται της κοινωνίας όπως σε εκείνο του Ντεφόε που δείχνει να συνδέεται με την πολιτική φιλοσοφία του Τόμας Χομπς (Λεβιάθαν).
Ο δουβλινέζος Σουίφτ (30 Νοεμβρίου 1667 – 19 Οκτωβρίου 1745) είχε την τύχη και την ατυχία να ζήσει σε μια ταραγμένη περίοδο. Οι πολιτικές εξελίξεις την εποχή του ήταν ραγδαίες, από την ανατροπή και την εκτέλεση του Καρόλου Α' (δεκαετία του 1640), την δικτατορία των πουριτανών Κρόμγουελ (Όλιβερ 1553-1558 και Ρίτσαρντ 1558-1560), την καταστροφή της Ιρλανδίας το 1549-1553, έως και τις εξεγέρσεις των εκθρονισμένων Στιούαρτ. Μέσα σε μια εποχή που έμοιαζε με καζάνι που βράζει, ο Σουίφτ στηλίτευσε τη βρετανική διακυβέρνηση που κόστισε την ζωή πολλών ανθρώπων στην Ιρλανδία, όταν η περιοχή είχε καταλήξει να είναι αποθήκη ψυχών. Όπως ήταν αναμενόμενο, η σάτιρά του ενόχλησε πολύ την κοινωνία της Αγγλίας και έπειτα από την ήττα των Τόρις το 1714 αναγκάστηκε να φύγει αυτοεξόριστος στην Ιρλανδία.
Στο έργο του Μια σεμνή πρόταση (1729) προτείνει, με σαρκαστική διάθεση, μια λύση «ώστε να παύσουν τα τέκνα των φτωχών να αποτελούν βάρος για τους γονείς τους και τον τόπο και να καταστούν ωφέλιμα για την κοινωνία». Πρότεινε στους Ιρλανδούς να αγνοήσουν τις χριστιανικές αγκυλώσεις και να βάλουν στο τραπέζι τους ιρλανδέζικα βρέφη που μπορούν να εκτρέφονται αποκλειστικά γι' αυτό το σκοπό. Όπως ο ίδιος γράφει «Με βεβαίωσε ένας πολύ καλά πληροφορημένος Αμερικανός που γνώρισα στο Λονδίνο ότι ένα καλοταϊσμένο χρονιάρικο παιδί είναι νοστιμότατη τροφή, θρεπτική και ωφέλιμη, είτε είναι ψητό, βραστό της κατσαρόλας είτε στα κάρβουνα». Αρκετά τολμηρός και πικρός στο χιούμορ του, δεδομένου ότι η Ιρλανδία εκείνη την εποχή ζούσε έναν ακόμα λιμό, κατά τη διάρκεια του οποίου είχαν σημειωθεί ακόμα και περιστατικά κανιβαλισμού.
Άραγε πόσο εμπνέει το έργο του Σουίφτ σήμερα; Εκτός από τις δεκάδες εκδόσεις, ταινίες, τραγούδια, αναφορές, ο Σουίφτ δηλώνει καθημερινά την παρουσία του και μέσω ίντερνετ. Κάθε φορά που θα χτυπάμε στον browser τη λέξη yahoo, θα θυμόμαστε τα «αγενή, απλοϊκά και άξεστα» πλάσματα με αυτό το όνομα, στο τέταρτο μέρος των Ταξιδιών του Γκιούλιβερ, τα οποία πάντα θα αποτελούν κίνδυνο για τον πολιτισμό.
Πηγή: ΑrtiΝews.gr
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου