Δουλειά ήλιο με ήλιο και ανύπαρκτα «όρια» μεταξύ εργάσιμου και «μη εργάσιμου» χρόνου. Μεγέθυνση του απλήρωτου χρόνου εργασίας, διάλυση του όποιου προγραμματισμού για τους εργαζόμενους, «ελευθέρας» στην εργοδοσία να ξεσαλώνει, με ανεπανόρθωτες συνέπειες για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.
Τα παραπάνω συνθέτουν τις λεγόμενες «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», που διαπερνούν σαν ατσάλινο νήμα τις θέσεις των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, με βάση τις οποίες διεκδικούν και την ψήφο των εργαζομένων στις ευρωκάλπες της 9ης Ιούνη. Τα κόμματα αυτά, άλλωστε, παίρνοντας κάθε τόσο την κυβερνητική σκυτάλη, νομοθέτησαν εδώ και δεκαετίες κάθε απαίτηση της εργοδοσίας, κάθε αρρωστημένη διάταξη της ΕΕ για τη διάλυση του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου.
Ετσι, σήμερα, 138 χρόνια από το Σικάγο και την Πρωτομαγιά του 1886, όταν οι εργάτες κατέκτησαν το 8ωρο, έχουν να αναμετρηθούν με τα 13ωρα, με τη «διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου» και όλα εκείνα τα εργαλεία που κάνουν κανονικότητα τον εργασιακό μεσαίωνα.
Ενόψει των ευρωεκλογών, λοιπόν, για τους εργαζόμενους δεν μπορεί παρά να αποτελέσει κριτήριο ψήφου και η βάρβαρη πολιτική της ΕΕ για τον εργάσιμο χρόνο.
Να καταψηφιστούν τα κόμματα που υπηρετούν την πολιτική της, να δυναμώσει η συμπόρευση με το ΚΚΕ που παλεύει για σταθερό εργάσιμο χρόνο, για 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο, για ξήλωμα όλου του αντεργατικού οπλοστασίου διάλυσης της ζωής των εργαζομένων.
Τα παραπάνω συνθέτουν τις λεγόμενες «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», που διαπερνούν σαν ατσάλινο νήμα τις θέσεις των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, με βάση τις οποίες διεκδικούν και την ψήφο των εργαζομένων στις ευρωκάλπες της 9ης Ιούνη. Τα κόμματα αυτά, άλλωστε, παίρνοντας κάθε τόσο την κυβερνητική σκυτάλη, νομοθέτησαν εδώ και δεκαετίες κάθε απαίτηση της εργοδοσίας, κάθε αρρωστημένη διάταξη της ΕΕ για τη διάλυση του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου.
Ετσι, σήμερα, 138 χρόνια από το Σικάγο και την Πρωτομαγιά του 1886, όταν οι εργάτες κατέκτησαν το 8ωρο, έχουν να αναμετρηθούν με τα 13ωρα, με τη «διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου» και όλα εκείνα τα εργαλεία που κάνουν κανονικότητα τον εργασιακό μεσαίωνα.
Ενόψει των ευρωεκλογών, λοιπόν, για τους εργαζόμενους δεν μπορεί παρά να αποτελέσει κριτήριο ψήφου και η βάρβαρη πολιτική της ΕΕ για τον εργάσιμο χρόνο.
Να καταψηφιστούν τα κόμματα που υπηρετούν την πολιτική της, να δυναμώσει η συμπόρευση με το ΚΚΕ που παλεύει για σταθερό εργάσιμο χρόνο, για 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο, για ξήλωμα όλου του αντεργατικού οπλοστασίου διάλυσης της ζωής των εργαζομένων.
Η Οδηγία διάλυσης του χρόνου εργασίας
Χαρακτηριστική είναι η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης 2003/88 για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, που στην πράξη επιβάλλει τους όρους δουλειάς - λάστιχο, ως εργαλείο για τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας των ομίλων.
Για την ΕΕ κανονικότητα στην εργασία είναι οι 13 ώρες δουλειάς τη μέρα, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε το διάλειμμα! Μάλιστα, η ΕΕ θεωρεί «αποδεκτή παρέκκλιση» ακόμα και την υπέρβαση του 13ωρου, με τις παρεκκλίσεις να είναι «πολυάριθμες και ποικίλες»!
Στην Ερμηνευτική Ανακοίνωση της ΕΕ (2017) για την καλύτερη εφαρμογή της Οδηγίας σημειώνεται: «Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στις παγκόσμιες αξιακές αλυσίδες με μεθόδους παραγωγής "τη στιγμή που χρειάζεται" (just-in-time) απαιτούν αυξημένη ευελιξία και συνεπάγονται, ενίοτε, εντατικοποίηση της εργασίας. Ως εκ τούτου, το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας και οι ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις αναγνωρίζονται ως ο κύριος μοχλός αλλαγής στον κόσμο της εργασίας (...)».
Είναι λοιπόν προφανές ότι κριτήριο των όρων εργασίας είναι η στήριξη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ανάγκη από «ευελιξία» και εντατικοποίηση.
Επιγραμματικά η Οδηγία:
- Αποκαλεί «κανονικότητα» τις 13 ώρες δουλειάς. Γράφει σχετικά η Ερμηνευτική Ανακοίνωση: «(...) Οταν δεν υπάρχει παρέκκλιση, ο συνεχόμενος χρόνος εργασίας περιορίζεται σε 13 ώρες (...) και πρέπει να ακολουθείται από τουλάχιστον 11 συναπτές ώρες ανάπαυσης»! Δεκατρείς ώρες ξεζούμισμα, ενώ στις υπόλοιπες 11 που του απομένουν, ο εργαζόμενος θα πρέπει να μετακινηθεί από το σπίτι στη δουλειά και από τη δουλειά στο σπίτι, να ψωνίσει, να μαγειρέψει, να φροντίσει τα παιδιά και το νοικοκυριό και να ...ξεκουραστεί.
- Δίνει συντριπτικό χτύπημα στον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, ορίζοντας ότι τα κράτη - μέλη θεσπίζουν μέτρα, ώστε «ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει, ανά επταήμερο, τις 48 ώρες, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών». Αυξάνει, δηλαδή, τις ώρες εργασίας από 40 σε 48 και προβλέπει ότι οι συνολικές ώρες εργασίας ανά βδομάδα προκύπτουν ως «μέσος όρος». Δηλαδή, άλλες μέρες ο εργαζόμενος μπορεί να δουλεύει 13 ώρες και άλλες λιγότερες, ώστε στο τέλος μιας χρονικής περιόδου («περίοδος αναφοράς») να προκύπτουν ως «μέσος όρος» οι 48 ώρες ανά βδομάδα. Αυτή η «περίοδος αναφοράς», με τη λήξη της οποίας πρέπει να γίνει η «σούμα» για να βγει ο μέσος όρος, φθάνει μέχρι και τους 12 μήνες, «τεντώνοντας» τα όρια της εκμετάλλευσης, ανάλογα με τις ανάγκες της εργοδοσίας!
- Προβλέπει μέχρι και 12 μέρες συνεχόμενης δουλειάς. Το άρθρο 5 αναφέρει ότι «κάθε εργαζόμενος διαθέτει, ανά περίοδο επτά ημερών, μια ελάχιστη περίοδο συνεχούς ανάπαυσης εικοσιτεσσάρων ωρών». Ομως, η συγκεκριμένη Οδηγία κατάργησε διάταξη παλιότερων Οδηγιών, κατά την οποία η εβδομαδιαία ανάπαυση έπρεπε να «συμπεριλαμβάνει, καταρχάς, την Κυριακή». Κατάργησε δηλαδή την αργία της Κυριακής ως υποχρεωτική αργία ανά εφτά μέρες. Κι έτσι στην Ελλάδα πρώτα ο ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε τις 32 Κυριακές τον χρόνο δουλειά για το Εμπόριο, για να έρθει η ΝΔ να επεκτείνει το καθεστώς αυτό σε περισσότερους κλάδους. «Ενδέχεται οι ημέρες αυτές (σ.σ. το 24ωρο "ανάπαυσης") να διαφέρουν ανάλογα με τις σχετικές περιόδους, με αποτέλεσμα ενδεχομένως συνεχείς περιόδους εργασίας διάρκειας έως 12 ημερών», σημειώνει η Ερμηνευτική Ανακοίνωση.
- Εξαιρεί το διάλειμμα και την «επιφυλακή» από τον χρόνο εργασίας: Οπως σημειώνει η Ερμηνευτική Ανακοίνωση, «τα διαλείμματα δεν πρέπει να υπολογίζονται ως "χρόνος εργασίας" καθώς αποτελούν "περιόδους ανάπαυσης"». Και «σε τέτοιες καταστάσεις, οι οποίες ονομάζονται επίσης "επιφυλακή", μόνο ο χρόνος της πραγματικής παροχής υπηρεσιών (...) πρέπει να θεωρείται χρόνος εργασίας κατά την έννοια της Οδηγίας».
- Η αναγκαστική μετακίνηση του εργαζόμενου σπίτι - δουλειά και δουλειά - σπίτι, που μπορεί να φθάνει και μερικές ώρες κάθε μέρα, συμπεριλαμβάνεται στην «περίοδο ανάπαυσης», καθώς οι επιχειρηματικοί όμιλοι και η ΕΕ θεωρούν ότι «οι εργαζόμενοι σε σταθερό τόπο εργασίας έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν την απόσταση μεταξύ της κατοικίας και του χώρου εργασίας τους και μπορούν να χρησιμοποιούν και να οργανώνουν αυτοβούλως τον χρόνο τους προς και από τον εν λόγω χώρο εργασίας ώστε να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους»!
- Ακόμα και αυτές οι 13 ώρες εργασίας δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες για εργαζόμενους που δουλεύουν σε περισσότερους από έναν εργοδότη. Σε πιο πρόσφατη Ερμηνευτική Ανακοίνωση (2023), η ΕΕ επισημαίνει ότι η Οδηγία «δεν προσδιορίζει ρητά αν οι διατάξεις της καθορίζουν απόλυτα όρια σε περίπτωση παράλληλων συμβάσεων», ενώ δεν υπάρχει και σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ.
Πολυάριθμες παρεκκλίσεις στο όνομα της «ευελιξίας»
Την ίδια στιγμή, προβλέπονται και ...παρεκκλίσεις από το παραπάνω εφιαλτικό καθεστώς, ώστε, όπως λέει η ΕΕ, «να παρέχεται ένας βαθμός ευελιξίας κατάλληλος για διάφορες δραστηριότητες».
Οι παρεκκλίσεις, λοιπόν, μπορούν να επιβληθούν «μέσω της νομοθετικής, κανονιστικής ή διοικητικής οδού», αλλά και «με συλλογικές συμβάσεις ή με συμφωνίες μεταξύ κοινωνικών εταίρων». Ετσι, επιτρέπεται π.χ. ακόμα και η υπέρβαση του 48ωρου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, με ατομική συναίνεση του εργαζόμενου! Πρόκειται για τη λεγόμενη ρήτρα αυτοεξαίρεσης (opt out), που φέρνει τον εργαζόμενο μόνο του ενώπιον του εργοδότη και τον αναγκάζει με τον φόβο της απόλυσης ή άλλης δυσμενούς μεταχείρισης να δεχθεί να δουλέψει εξαντλητικά!
Στην πράξη, η Οδηγία είναι ένα υπερόπλο στα χέρια των κυβερνήσεων των κρατών - μελών και των εργοδοτών για να μετατρέπουν τον χρόνο εργασίας σε «λάστιχο», τον οποίο αυξομειώνουν όπως ορίζουν οι ανάγκες της κερδοφορίας τους.
Στο πλαίσιο λοιπόν της εργάσιμης μέρας ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τον εργάσιμο χρόνο χωρίς αυτή η επέκταση να τον επιβαρύνει οικονομικά, αφού είτε ο εργάσιμος χρόνος είναι 10ωρος είτε 11ωρος είτε 8ωρος, ο εργάτης πληρώνεται το ίδιο. Ουσιαστικά καταργείται η πληρωμή της υπερωριακής εργασίας και αυξάνεται το μέρος της απλήρωτης εργασίας για τον εργάτη, κάτι που μεταφράζεται σε κέρδη πάνω στα κέρδη για τους ομίλους.
Η «διευθέτηση» στη χώρα μας
Το χρονικό της νομοθετικής κατοχύρωσης και του εμπλουτισμού της «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας στην Ελλάδα είναι διαχρονικό έργο όλων των κυβερνήσεων: Της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι όσα προβλέπουν οι σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες, στην Ελλάδα νομοθετήθηκαν όχι με έναν ή δύο αλλά με 8 νόμους, από το 1990 μέχρι το 2021.
Και σαν «κερασάκι» ήρθε ο νόμος - έκτρωμα της ΝΔ το 2023 (νόμος Γεωργιάδη), ενάντια στον οποίο έγινε μία από τις μεγαλύτερες απεργιακές κινητοποιήσεις των τελευταίων ετών. Ο συγκεκριμένος νόμος, λοιπόν, επιτρέπει τη δουλειά σε περισσότερους από έναν εργοδότη, η οποία αθροιστικά μπορεί να φθάνει τις 13 ώρες τη μέρα χωρίς καν εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Εισάγει νέες μορφές «ευελιξίας», που σε άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ αποτελούν «καθεστώς» εδώ και χρόνια, όπως την απασχόληση με «μη προβλέψιμο» πρόγραμμα χρόνου εργασίας (τις λεγόμενες συμβάσεις μηδενικών ή ελάχιστων ωρών). Αποτέλεσμα; Οι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν πότε και πόσες ώρες θα κληθούν να δουλέψουν ούτε και τι μισθό θα λάβουν στο τέλος του μήνα.
Είχε προηγηθεί ο άλλος εκτρωματικός νόμος (Χατζηδάκη), με τις νέες μορφές διευθέτησης, οι οποίες εισήγαγαν και τυπικά τις απλήρωτες υπερωρίες, πιάνοντας τη σκυτάλη από αντίστοιχα νομοθετήματα του ΣΥΡΙΖΑ (διευθέτηση χρόνου εργασίας νοσοκομειακών γιατρών) κ.ά.
Πηγή: rizospastis
Η Σφήκα: Επιλογές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου