Παναγιώτης Οικονομίδης
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο όταν έβγαιναν ταινίες που γελοιοποιούσαν τον Χίτλερ υπήρχε η άποψη που έλεγε ότι αυτό βάζει στο απυρόβλητο το σύστημα που γέννησε, εξέθρεψε και χρησιμοποίησε τον φασισμό και τον ναζισμό. Η ουσία βρίσκεται στην αποκάλυψη της βαθιάς σχέσης του συστήματος με τον φασισμό. Όταν βαράς το σαμάρι το γαϊδούρι δεν παθαίνει τίποτα. Η διέγερση, μέσω της γελοιοποίησης των ανδρείκελων του φασισμού, του ασυνειδήτου του θεατή είναι η τακτική που ακολούθησε και το σύστημα με τους κάθε λογής φασισμούς σε κάθε εποχή. Γαργαλάει τον ασυνείδητο φόβο για να ανέβει στην εξουσία.
Οι σάτιρα τύπου Σεφερλή, Λαζόπουλου, ΑΡΚΑ και λοιπών επιτυχημένων ‘’κωμικών’’ που ανακατεύει την σούπα του ασυνειδήτου του μέσου θεατή χωρίς να παίρνει θέση είναι η αιτία της μπόχας που αναδύεται στην ελληνική κοινωνία τουλάχιστον τα τελευταία 50 χρόνια.
Οι ‘’σάτιρες’’ αυτές, καλυμμένες πίσω από την σάτιρα και πασπαλισμένες με ‘’αριστοφανικής’’ καταβολής βωμολοχία, συναντώνται όχι μόνο στην περιοχή της πολιτιστικής παραγωγής αλλά και στην περιοχή της Πολιτικής.
Πλείστα τα παραδείγματα και μπορεί ο καθένας να θυμηθεί περιστατικά τέτοια και να τα ανακαλέσει στην μνήμη του και από τις δύο περιοχές. Δεν θα σταθώ σε αναφορές γιατί δεν είναι αίτημα του παρόντος κειμένου.
Την δεκαετία του 80 ξεκινάει το αναποδογύρισμα μιας κατάστασης που το πολιτικό σύστημα μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να οριστικοποιήσει. Η ελευθεριότητα που προκύπτει από την αστάθεια του πολιτικού συστήματος επιτρέπει την ανάδυση της πολιτικής σάτιρας. Παράλληλα εμφανίζεται και το σιαμαίο μόρφωμα της ελαφράς σάτιρας με την οποία προσπαθεί να ασχοληθεί αυτό το κείμενο. Εμφανίζεται γενικά η ‘’ιδεολογία’’ της ελαφρότητας σαν μια ανάγκη ανακωχής του ελληνικού λαού από το συνεχές κυνηγητό.
Η ελαφρότητα είναι η κατάσταση εκείνη που αναδεικνύει τα κακά και άσχημα αλλά δεν παίρνει θέση. Η επιτυχημένη ελαφρότητα σου δείχνει αυτό που έχεις μέσα σου αλλά με τρόπο που να το βλέπεις στην αντανάκλασή του στον άλλον. Δεν τσιγκλάει τον μικροαστισμό αλλά τον αδειάζει στην αυλή του άλλου.
Αν διαβάσει κανείς μεγάλους λογοτέχνες όπως ο Ντοστογιέφσκι θα δει ότι και εκεί υπάρχει μια κατάδυση στο ασυνείδητο του αναγνώστη αλλά αυτό που έρχεται στην επιφάνεια είναι η ομορφιά του μόχθου για ανατροπή αυτής της κατάστασης. Υπάρχει η θέση του δημιουργού στην όποια κατάσταση.
Η ελαφρότητα δεν θα πάρει θέση. Στο όνομα της μη καταπίεσης του ακροατή θα μείνει αμέτοχη για να κάνει ταμείο μετά την παράσταση. Η ελαφρότητα είναι μεταμοντερνισμός.
Η περίπτωση ΑΡΚΑ είναι ίσως, η πιο επιτυχημένη από αυτές. Έχει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά και επιπλέον τον πιο βαθύ γαργαλιστικό στοιχείο. Την μάσκα.
Από τον SHOW BUSINESS μέχρι τα ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΘΥΠΟΥΡΓΟΥ το μοτίβο είναι ίδιο. Πουθενά μα πουθενά δεν παίρνει θέση. Πίσω από την μάσκα του δείχνει με το δάκτυλο το ένα και το άλλο.
Η κριτική στο πρόσωπο και όχι στις επιλογές είναι στάση απολιτική. Η προσπάθεια ανίχνευσης των αιτιών, για την στάση του προσώπου, στο ψυχολογικό επίπεδο είναι στάση απολιτική και ανήθικη πολιτικά. Η προσπάθεια ανίχνευσης των αιτιών στο ψυχολογικό επίπεδο είναι δουλειά της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής.
Ο ΑΡΚΑΣ στην περίοδο που ο κόσμος ήταν στον δρόμο επέλεξε να μην πάρει θέση. Τώρα επιλέγει πάλι να μην πάρει θέση παίρνοντας ‘’θέση’’. Έχει και μαγαζί ο άνθρωπος.
Τελικά και ο ΑΡΚΑΣ στην παρούσα πολιτική συγκυρία θα παίξει το ρόλο που έπαιξε και την δεκαετία του 80. Παπαρουνόζουμο για τον λαουτζίκο. Η συνταγή για να κοιμηθείτε με το χαμόγελο του αυνάνα. Η καλύτερη στάση απέναντι στο φαινόμενο του ΑΡΚισμού είναι η σύνεση και η χαλάρωση με κάτι που ερεθίζει το μυαλό. Κάτι που το βάζει να δουλεύει, γιατί το μυαλό είναι ήρεμο μόνο όταν δουλεύει.
Παναγιώτης Οικονομίδης: Σχετικά με τον συντάκτη
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο όταν έβγαιναν ταινίες που γελοιοποιούσαν τον Χίτλερ υπήρχε η άποψη που έλεγε ότι αυτό βάζει στο απυρόβλητο το σύστημα που γέννησε, εξέθρεψε και χρησιμοποίησε τον φασισμό και τον ναζισμό. Η ουσία βρίσκεται στην αποκάλυψη της βαθιάς σχέσης του συστήματος με τον φασισμό. Όταν βαράς το σαμάρι το γαϊδούρι δεν παθαίνει τίποτα. Η διέγερση, μέσω της γελοιοποίησης των ανδρείκελων του φασισμού, του ασυνειδήτου του θεατή είναι η τακτική που ακολούθησε και το σύστημα με τους κάθε λογής φασισμούς σε κάθε εποχή. Γαργαλάει τον ασυνείδητο φόβο για να ανέβει στην εξουσία.
Οι σάτιρα τύπου Σεφερλή, Λαζόπουλου, ΑΡΚΑ και λοιπών επιτυχημένων ‘’κωμικών’’ που ανακατεύει την σούπα του ασυνειδήτου του μέσου θεατή χωρίς να παίρνει θέση είναι η αιτία της μπόχας που αναδύεται στην ελληνική κοινωνία τουλάχιστον τα τελευταία 50 χρόνια.
Οι ‘’σάτιρες’’ αυτές, καλυμμένες πίσω από την σάτιρα και πασπαλισμένες με ‘’αριστοφανικής’’ καταβολής βωμολοχία, συναντώνται όχι μόνο στην περιοχή της πολιτιστικής παραγωγής αλλά και στην περιοχή της Πολιτικής.
Πλείστα τα παραδείγματα και μπορεί ο καθένας να θυμηθεί περιστατικά τέτοια και να τα ανακαλέσει στην μνήμη του και από τις δύο περιοχές. Δεν θα σταθώ σε αναφορές γιατί δεν είναι αίτημα του παρόντος κειμένου.
Την δεκαετία του 80 ξεκινάει το αναποδογύρισμα μιας κατάστασης που το πολιτικό σύστημα μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να οριστικοποιήσει. Η ελευθεριότητα που προκύπτει από την αστάθεια του πολιτικού συστήματος επιτρέπει την ανάδυση της πολιτικής σάτιρας. Παράλληλα εμφανίζεται και το σιαμαίο μόρφωμα της ελαφράς σάτιρας με την οποία προσπαθεί να ασχοληθεί αυτό το κείμενο. Εμφανίζεται γενικά η ‘’ιδεολογία’’ της ελαφρότητας σαν μια ανάγκη ανακωχής του ελληνικού λαού από το συνεχές κυνηγητό.
Η ελαφρότητα είναι η κατάσταση εκείνη που αναδεικνύει τα κακά και άσχημα αλλά δεν παίρνει θέση. Η επιτυχημένη ελαφρότητα σου δείχνει αυτό που έχεις μέσα σου αλλά με τρόπο που να το βλέπεις στην αντανάκλασή του στον άλλον. Δεν τσιγκλάει τον μικροαστισμό αλλά τον αδειάζει στην αυλή του άλλου.
Αν διαβάσει κανείς μεγάλους λογοτέχνες όπως ο Ντοστογιέφσκι θα δει ότι και εκεί υπάρχει μια κατάδυση στο ασυνείδητο του αναγνώστη αλλά αυτό που έρχεται στην επιφάνεια είναι η ομορφιά του μόχθου για ανατροπή αυτής της κατάστασης. Υπάρχει η θέση του δημιουργού στην όποια κατάσταση.
Η ελαφρότητα δεν θα πάρει θέση. Στο όνομα της μη καταπίεσης του ακροατή θα μείνει αμέτοχη για να κάνει ταμείο μετά την παράσταση. Η ελαφρότητα είναι μεταμοντερνισμός.
Η περίπτωση ΑΡΚΑ είναι ίσως, η πιο επιτυχημένη από αυτές. Έχει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά και επιπλέον τον πιο βαθύ γαργαλιστικό στοιχείο. Την μάσκα.
Από τον SHOW BUSINESS μέχρι τα ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΘΥΠΟΥΡΓΟΥ το μοτίβο είναι ίδιο. Πουθενά μα πουθενά δεν παίρνει θέση. Πίσω από την μάσκα του δείχνει με το δάκτυλο το ένα και το άλλο.
Η κριτική στο πρόσωπο και όχι στις επιλογές είναι στάση απολιτική. Η προσπάθεια ανίχνευσης των αιτιών, για την στάση του προσώπου, στο ψυχολογικό επίπεδο είναι στάση απολιτική και ανήθικη πολιτικά. Η προσπάθεια ανίχνευσης των αιτιών στο ψυχολογικό επίπεδο είναι δουλειά της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής.
Ο ΑΡΚΑΣ στην περίοδο που ο κόσμος ήταν στον δρόμο επέλεξε να μην πάρει θέση. Τώρα επιλέγει πάλι να μην πάρει θέση παίρνοντας ‘’θέση’’. Έχει και μαγαζί ο άνθρωπος.
Τελικά και ο ΑΡΚΑΣ στην παρούσα πολιτική συγκυρία θα παίξει το ρόλο που έπαιξε και την δεκαετία του 80. Παπαρουνόζουμο για τον λαουτζίκο. Η συνταγή για να κοιμηθείτε με το χαμόγελο του αυνάνα. Η καλύτερη στάση απέναντι στο φαινόμενο του ΑΡΚισμού είναι η σύνεση και η χαλάρωση με κάτι που ερεθίζει το μυαλό. Κάτι που το βάζει να δουλεύει, γιατί το μυαλό είναι ήρεμο μόνο όταν δουλεύει.
Παναγιώτης Οικονομίδης: Σχετικά με τον συντάκτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου