Βασίλης Μακρίδης
Στο 1ο μέρος του παρόντος άρθρου παρουσιάσαμε σε γενικές γραμμές το πολιτικό σκηνικό υπό το οποίο διεξάγονται οι φετινές εθνικές εκλογές στη Ρωσία, υπογραμμίζοντας ότι είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ρεαλιστικά η πιθανότητα να δούμε το κυβερνητικό κόμμα («Ενιαία Ρωσία») να μην εξασφαλίζει την αυτοδυναμία στην επόμενη Ανώτατη Κρατική Δούμα (Βουλή) και να υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων σε συμμαχία με άλλες πολιτικές δυνάμεις. Επίσης παρουσιάσαμε την τελευταία γνωστή δημοσκόπηση και προσπαθήσαμε να αναλύσουμε τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Στο σημερινό 2ο μέρος θα ασχοληθούμε με το πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ των 14, συνολικά, κομμάτων που έλαβαν το δικαίωμα συμμετοχής στις επερχόμενες εκλογές.
Ποια είναι και τι αντιπροσωπεύουν τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές
Στις φετινές βουλευτικές εκλογές της Ρωσίας θα λάβουν μέρος συνολικά 14 πολιτικά κόμματα, που πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις για να καταθέσουν συνδυασμούς σε όλη τη χώρα και να ανταποκριθούν στο κόστος της προεκλογικής τους εκστρατείας. Τα 14 κόμματα που ακολουθούν, είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές χωρίς συλλογή υπογραφών (πρόβλεψη του ρωσικού εκλογικού νόμου), αφού έχουν εξασφαλίσει την εκπροσώπησή τους σε τουλάχιστον 1 από τα 85 περιφερειακά κοινοβούλια των ομοσπονδιακών οντοτήτων της Ρωσίας. Ένα 15ο πολιτικό κόμμα, η «Ρωσική Παλλαϊκή Ένωση», επιχείρησε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό των 200 χιλιάδων υπογραφών, όμως δεν τα κατάφερε και η συμμετοχή του στις εκλογές απορρίφθηκε.
Το πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ των 14 κομμάτων ποικίλλει από τον ακραίο δεξιό εθνικισμό μέχρι την κομμουνιστική Αριστερά, ενώ υπάρχουν και κόμματα με παρεμφερές πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ, τα οποία ουσιαστικά ανταγωνίζονται για το ίδιο εκλογικό ακροατήριο. Ας τα δούμε, μέσα από μια σύντομη περιγραφή του καθενός.
α) Κοινοβουλευτικά κόμματα
- Ενιαία Ρωσία: Η σημερινή κυβερνητική παράταση και απόλυτη κυρίαρχη της πολιτικής σκηνής της χώρας από το 2004, όταν και ιδρύθηκε από τον νυν Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Σήμερα, τυπικά επικεφαλής του κόμματος θεωρείται ο πρώην Πρόεδρος και Πρωθυπουργός της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντιεβ. Καλλιεργεί την εικόνα ενός μετριοπαθούς κεντροδεξιού κόμματος με έμφαση στον πατριωτισμό (τον οποίο, θα πρέπει να πούμε, ότι διαχωρίζει σαφώς από τον εθνικισμό και τα ακροδεξιά ιδεολογήματα). Αποτελεί, ωστόσο, κλασικό παράδειγμα «πολυσυλλεκτικού» κόμματος εξουσίας, με πληθώρα εσωτερικών ιδεολογικών τάσεων, από σκληρό δεξιό «εθνικοπατριωτισμό» μέχρι και τις παρυφές του «κεντρώου» φιλελευθερισμού, ενώ υπάρχει και ένα, ας το πούμε, «αριστερόστροφο» τμήμα, που δίνει περισσότερη έμφαση στο κοινωνικό κράτος και όχι στις λεγόμενες «παραδοσιακές αξίες» που προπαγανδίζει ένα άλλο τμήμα του κόμματος, ενώ διατηρεί και τη συμπάθειά του προς το σοβιετικό παρελθόν της χώρας. Τα αίτια της πιθανής εκλογικής καθίζησης του κόμματος τα αναλύσαμε αργότερα. Ασφαλώς και θα παραμείνει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη της χώρας, ωστόσο το ζητούμενο γι’ αυτήν είναι να λάβει το μήνυμα του εκλογικού σώματος, κάτι που δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, όσο χαμηλότερα (και κατά τόπους) πηγαίνουμε στην κομματική ιεραρχία…
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ): Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θέση που θα διατηρήσει και μάλιστα ιδιαίτερα ενισχυμένο, με βάση τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις. Φυσικά είναι και το μεγαλύτερο κόμμα της ρωσικής Αριστεράς, παρά τις ουκ ολίγες διασπάσεις που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια, για ποικίλους λόγους, που δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν. Με τον Γκενάντι Ζιουγκάνοβ σταθερά στο τιμόνι του Κόμματος από την ημέρα της ίδρυσής του (1993), αλλά και με πλήθος νεότερων στελεχών με διοικητική εμπειρία και ρητορική δεινότητα, το ΚΚΡΟ δείχνει να καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβερνητική «Ενιαία Ρωσία». Το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι νέοι στην ηλικία Ρώσοι πολίτες δηλώνουν ότι ελκύονται από τις ιδέες του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, έστω και αν δεν πρόλαβαν να ζήσουν ούτε μία μέρα επί ΕΣΣΔ δεν είναι τυχαίο φαινόμενο και σε αυτό έχει παίξει αναμφίβολα το ρόλο της και η λεγόμενη «μαζική δουλειά» που κάνει το ΚΚΡΟ στις νεότερες ηλικίες. Εάν δεν υπήρχαν τα γνωστά (και στη Ρωσία) φαινόμενα πολυδιάσπασης της Αριστεράς και επιτυγχανόταν προγραμματική συμφωνία σε σειρά βασικών σημείων, ίσως το ΚΚΡΟ να μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να διεκδικήσει ακόμη και την κυβέρνηση. Υπό τις παρούσες συνθήκες αυτό μοιάζει πρακτικά αδύνατο, όμως η αποφασιστική του ενίσχυση στις επερχόμενες εκλογές μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για «άλλου είδους» εξελίξεις μεσοπρόθεσμα. Στις εκλογές αυτές κατεβαίνει σε συμμαχία με δύο ακόμη αριστερές οργανώσεις: το «Αριστερό Μέτωπο» του (φυλακισμένου για «παρακίνηση σε παράνομες συγκεντρώσεις») Σεργκέι Ουνταλτσόβ και το «Κίνημα για το Νέο Σοσιαλισμό» του ιστορικού και δημοσιογράφου Νικολάι Πλατόσκιν (ο οποίος επίσης εκτίει ποινή φυλάκισης, αλλά με αναστολή, για «διασπορά ψευδών ειδήσεων» στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης).
- LDPR (Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας): Όπως αφήσαμε να εννοηθεί και νωρίτερα, το LDPR δεν είναι ούτε «φιλελεύθερο», ούτε «δημοκρατικό». Παλιότερα αποτελούσε ένα κλασικό ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα, που συνδύαζε την πολιτική δράση με τον «ακτιβισμό» στην κατεύθυνση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Με τα χρόνια (και με την εισροή στο κόμμα στελεχών με πιο «εκσυγχρονισμένη» πολιτική αντίληψη) μετατράπηκε σε ένα λαϊκιστικό δεξιό κόμμα (και όχι «κεντρώο», όπως διατείνεται ο ιδρυτής και αρχηγός του, Βλαντίμιρ Ζιρινόβσκι), με έμφαση στην «πατριωτική» ρητορική, την οποία όμως θα βρει κανείς και σε αρκετά άλλα πολιτικά κόμματα, χωρίς όμως τις λαϊκιστικές (και απαραιτήτως αντικομμουνιστικές) «κορώνες» του Ζιρινόβσκι. Είναι το μοναδικό γνωστό πολιτικό κόμμα της Ρωσίας που αποκηρύσσει επίσημα τον μαρξισμό και τις κομμουνιστικές ιδέες, ενώ δεν κρύβει τις φιλομοναρχικές του τάσεις και τη ροπή του προς έναν αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης. Είναι ένα κόμμα με σταθερό εκλογικό κοινό, που δεν αναμένεται, εν προκειμένω, να αποκομίσει κανένα όφελος από τη λαϊκή δυσαρέσκεια· πολλώ δε μάλλον, όταν πολλοί ψηφοφόροι θεωρούν ότι λειτουργεί περισσότερο ως «δεξιά πτέρυγα» της «Ενιαίας Ρωσίας», παρά ως αυτόνομος πολιτικός φορέας.
- Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια: Ως σκέτη «Δίκαιη Ρωσία» στις εκλογές του 2016 έλαβε ποσοστό περίπου 6,5%, διατηρώντας μεν την κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση, αλλά χάνοντας περίπου το ήμισυ του εκλογικού της ακροατηρίου. Η σοσιαλδημοκρατική «Δίκαιη Ρωσία» του Σεργκέι Μιρόνοβ από τον Φεβρουάριο του 2021 αποτελεί επισήμως ενιαίο φορέα με τα κόμματα «Πατριώτες της Ρωσίας» του Γκενάντι Σεμίγκιν και «Για την Αλήθεια» του Ζαχάρ Πριλέπιν. Οι Μιρόνοβ, Σεμίγκιν και Πριλέπιν αποτελούν, πλέον, την «τρόικα» των επικεφαλής του νέου πολιτικού σχηματισμού. Στα σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά προστέθηκαν και οι ανάλογες «πατριωτικές» νότες και το νέο πολιτικό σχήμα εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της λεγόμενης «πατριωτικής Αριστεράς». Στις δημοσκοπήσεις το νέο πολιτικό σχήμα εμφανίζεται ελαφρά ενισχυμένο σε σχέση με το 2016 και εξασφαλίζει με άνεση την κοινοβουλευτική του παρουσία, όμως τα νούμερα των δημοσκοπήσεων δείχνουν να απέχουν αρκετά από τις προσδοκίες των ιθυνόντων του και από τη δυναμική που πίστευαν ότι διαθέτει.
β) Μη κοινοβουλευτικά κόμματα
Εκτός από τα προαναφερθέντα 4 κοινοβουλευτικά κόμματα, στις φετινές ρωσικές εκλογές λαμβάνουν μέρος και 10 ακόμη πολιτικοί σχηματισμοί, 2 εκ των οποίων διαθέτουν παρουσία στην Ανώτατη Δούμα (χωρίς όμως να συγκροτούν πλήρη κοινοβουλευτική ομάδα), ενώ τα υπόλοιπα 8 δεν εκπροσωπούνται μέχρι σήμερα στο ρωσικό κοινοβούλιο. Ας τα δούμε συνοπτικά:
- Πατρίδα: Το κόμμα αυτό διαθέτει 1 έδρα στην Ανώτατη Δούμα, που ανήκει στον σημερινό επικεφαλής του, Αλεξέι Ζουραβλιόβ, βουλευτή παλιότερα τόσο με την «Ενιαία Ρωσία», όσο και με την «Δίκαιη Ρωσία». Τη σημερινή του έδρα, ωστόσο, την κατέκτησε ως ανεξάρτητος υποψήφιος σε μονοεδρική περιφέρεια στην περιοχή καταγωγής του (Περιφέρεια Σταυρούπολης, στη Νότια Ρωσία). Πρόκειται, επί της ουσίας, για «δορυφορικό» κόμμα της «Ενιαίας Ρωσίας», με ιδεολογία παρόμοια – ίσως λίγο δεξιότερα τοποθετημένη, αλλά χωρίς να φτάνει στα άκρα του LDPR. Επιθυμία της «Ενιαίας Ρωσίας» θα ήταν ένα τέτοιο κόμμα να έμπαινε στην Ανώτατη Δούμα, γιατί θα μπορούσε άνετα να συνεργαστεί μαζί του στον σχηματισμό κυβέρνησης, εάν παραστεί τέτοια ανάγκη. Ωστόσο οι διεκδικητές της «πίτας» των «μη κοινοβουλευτικών», μέχρι σήμερα, κομμάτων είναι πολλοί και η μάχη που θα δοθεί είναι σκληρή.
- Πλατφόρμα Πολιτών: Άλλο ένα κόμμα που εκπροσωπείται στο ρωσικό κοινοβούλιο χάρη στην επιτυχία ενός μεμονωμένου υποψηφίου του (του επικεφαλής του Ριφάτ Σαϊχουτντίνοβ) σε μονοεδρική περιφέρεια (στη Δημοκρατία της Μπασκιρίας, εν προκειμένω). Ιδρυτής του κόμματος ήταν ο Ρώσος μεγιστάνας Μιχαήλ Πρόχοροβ, ο οποίος ωστόσο διαχώρισε τη θέση του, μαζί με όσους τον ακολουθούσαν προσωπικά και αποχώρησε από το κόμμα. Μαζί με την αλλαγή ηγεσίας άλλαξε και η πολιτική γραμμή του κόμματος, που από ένα νεοφιλελεύθερο κόμμα κριτικά τοποθετημένο απέναντι στον Πρόεδρο Πούτιν, έγινε ένα μετριοπαθές κόμμα της κεντροδεξιάς με, μάλλον, «φιλοπουτινική» διάθεση. Αυτό καθιστά την «Πλατφόρμα Πολιτών» ως ακόμη μία φιλική προς την «Ενιαία Ρωσία» δύναμη και επιθυμητή γι’ αυτήν σύμμαχο, εάν καταφέρει να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5%.
- Πράσινοι: Είναι ένα από τα παλιότερα κόμματα της σύγχρονης Ρωσίας, ιδρυθέν το 1993. Το ζωηρό ενδιαφέρον των Ρώσων πολιτών για τα ζητήματα οικολογίας τα τελευταία χρόνια έκαναν τους ιδρυτές αυτού του κόμματος να θεωρήσουν ότι υπάρχει έδαφος για την ενίσχυση ενός τέτοιου πολιτικού χώρου στη Ρωσία. Πολιτικά είναι τοποθετημένοι στο χώρο του Κέντρου, με πλησιέστερη, ως προς το ιδεολογικό προφίλ, πολιτική δύναμη τη «Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια». Έχει, επίσης, «φιλοευρωπαϊκό» προσανατολισμό. Περισσότερο φέρει χαρακτηριστικά θεσμικού πολιτικού κόμματος, παρά ακτιβιστικού οικολογικού κινήματος. Οι πιθανότητες να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5% θα ήταν σημαντικά μεγαλύτερες, εάν δεν εμφανιζόταν και ένα δεύτερο «πράσινο» κόμμα στη χώρα, η «Πράσινη Εναλλακτική», για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.
- Πράσινη Εναλλακτική: Το νεότερο από τα δύο οικολογικά κόμματα (ιδρύθηκε μόλις το 2019) έχει περισσότερο «ακτιβιστικά» χαρακτηριστικά, σε σχέση με το παλαιότερο των «Πρασίνων», ενώ πολιτικά και ιδεολογικά τοποθετούν τον εαυτό τους στο χώρο της «μετριοπαθούς Αριστεράς» με «ευρωπαϊκά» χαρακτηριστικά, κάτι ανάλογο δηλαδή με τους Πράσινους της Γερμανίας και την πλειοψηφία των δυτικοευρωπαϊκών ανάλογων κομμάτων. Από το 2020 έχουν κάνει αίτηση για συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πράσινων. Η ανταγωνιστική σχέση που αναπτύσσει προς το κόμμα των Πράσινων πιθανόν να καταστεί αμοιβαία επιζήμια, αφού σε περίπτωση κοινής τους δράσης θα υπήρχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες για κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
- Yabloko («Μήλο» ή «Μπλοκ Γιαβλίνσκι»): Μία από τις πλέον οργανωμένες και δικτυωμένες πολιτικές οντότητες της «εξωκοινοβουλευτικής» αντιπολίτευσης της Ρωσίας και ένα από τα κόμματα αυτής της κατηγορίας που έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες να ξεπεράσουν το 5%. Το κόμμα ιδρύθηκε το 1993 από τον πρώην οικονομικό σύμβουλο του Μιχαήλ Γκορμπατσόβ την περίοδο της «περεστρόικα» στην ΕΣΣΔ, Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι. Σήμερα ο Γιαβλίνσκι παραμένει η εμβληματική φιγούρα στο κόμμα, όμως τα ηνία της αρχηγίας έχουν περάσει στον κατά πολύ νεότερο (43χρονο σήμερα) Νικολάι Ριμπακόβ. Εκπροσωπεί τον χώρο του λεγόμενου «σοσιαλφιλελευθερισμού», όντας πολύ κοντά ιδεολογικά με κόμματα όπως το New Labour (Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας επί προεδρίας Τόνι Μπλερ) ή οι Σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας. Από την κεντρική εξουσία και την «Ενιαία Ρωσία» αντιμετωπίζονται ως ο βασικός αντίπαλος από τον χώρο της νεοφιλελεύθερης αντιπολίτευσης. Η πολυδιάσπαση αυτού το χώρου, καθώς και τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης «λαίλαπας» της περιόδου Γέλτσιν αδυνάτισαν τα τελευταία χρόνια τη δημοτικότητα του κόμματος αυτού, το οποίο στις πρώτες κοινοβουλευτικές περιόδους από το 1993 και μετά είχε σοβαρή αριθμητική εκπροσώπηση στην Ανώτατη Δούμα. Η προσπάθεια συγκέντρωσης των δυνάμεων του χώρου αυτού σε έναν βασικό εκφραστή πιθανόν να οδηγήσει το Yabloko στην πρώτη του εκλογική επιτυχία μετά από μιάμιση, περίπου, δεκαετία.
- Νέοι Άνθρωποι: Το κόμμα του Αλεξέι Νετσάεβ, αν και νεοπαγές στο πολιτικό σκηνικό της Ρωσίας (ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2020), δείχνει να αναπτύσσει σημαντική δυναμική, δίνοντας μεγάλη σημασία στη χρήση των νέων τεχνολογιών και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Πολιτικά και ιδεολογικά αποτελεί μια «εκσυγχρονισμένη» μορφή της «Ενιαίας Ρωσίας» (ίσως με μια πιο «φιλελεύθερη» χροιά σε ζητήματα οικονομίας, αλλά και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικών ζητημάτων) και, πιθανόν, το «καταφύγιο» μερίδας ψηφοφόρων της τελευταίας, που θα θελήσουν να την «τιμωρήσουν», χωρίς όμως ν’ αλλάξουν ριζικά τον ευρύτερο ιδεολογικό τους χώρο. Σε αντίθεση με το Yabloko, που θεωρείται κόμμα που αντιπολιτεύεται ανοιχτά την «Ενιαία Ρωσία» και τον Πρόεδρο Πούτιν προσωπικά, οι «Νέοι Άνθρωποι» είναι από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις που το κυβερνητικό κόμμα θα ήθελε να το δει να εκπροσωπείται στη νέα Ανώτατη Δούμα. Τροχοπέδη πιθανόν να αποτελέσει η ύπαρξη ανταγωνιστικών πολιτικών δυνάμεων, που στοχεύουν ουσιαστικά στο ίδιο εκλογικό ακροατήριο (πχ «Πλατφόρμα Πολιτών»).
- Κόμμα Ανάπτυξης (ROST):Άλλο ένα κόμμα του ευρύτερου κεντροδεξιού χώρου, παλιότερα με σαφείς νεοφιλελεύθερες τάσεις (αποτελεί το κόμμα του, ας τον αποκαλέσουμε έτσι, «ορθόδοξου γελτσινισμού»). Εδώ και μερικό καιρό πραγματοποιεί μια μερική στροφή προς πιο «πατριωτικές» θέσεις στα εθνικά θέματα της Ρωσίας, ενώ σταδιακά μετατρέπεται από δύναμη αντιπολιτευόμενη τον Πρόεδρο Πούτιν σε δύναμη φιλική προς αυτόν. Παρόλο που διαθέτει στις τάξεις του αρκετά στελέχη με διοικητική εμπειρία από την περίοδο Γέλτσιν (με προεξάρχοντα τον σημερινό του επικεφαλής, Σεργκέι Στανκέβιτς), η απήχηση που έχει στο εκλογικό σώμα είναι μάλλον περιορισμένη, ενώ η «επαμφοτερίζουσα» θέση του σε σειρά ζητημάτων λειτουργεί μάλλον σε βάρος του.
- Ρωσικό Κόμμα Συνταξιούχων για την Κοινωνική Δικαιοσύνη: Ένα κόμμα με αρκετά μακρά ιστορία, πρωτοϊδρύθηκε το 1997 και ξανασυστήθηκε το 2012. Κόμμα με γενική γραμμή πολύ κοντινή σε αυτήν της κυβερνώσας «Ενιαίας Ρωσίας», αλλά με στενή θεματολογία γύρω από ζητήματα που αφορούν τους συνταξιούχους και την τρίτη ηλικία γενικότερα. Ασφαλώς και οι «Συνταξιούχοι» δεν αναμένουν ψήφους από τους νεότερης και μέσης ηλικίας πολίτες, κάτι που περιορίζει κατά πολύ τις πιθανότητες του κόμματος να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5% και ουσιαστικά οι μόνες ελπίδες για κοινοβουλευτική παρουσία επαφίενται στην εκλογή μέσω κάποιων μονοεδρικών περιφερειών, φυσικά με τη στήριξη μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών («Ενιαία Ρωσία»;;;) και στη βάση συγκεκριμένης συμφωνίας.
- Ρωσικό Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης (RPSS): Κόμμα που αυτοτοποθετείται στον χώρο της «πατριωτικής Αριστεράς», ιδρυθέν στην αρχική του μορφή από τον Ρώσο πολιτικό επιστήμονα (αλλά και Μέγα Διδάσκαλο της μεγαλύτερης στη Ρωσία μασονικής στοάς!) Αντρέι Μπογκντάνοβ. Ο σημερινός επικεφαλής του κόμματος, ο 55χρονος Μαξίμ Σεβτσένκο, είναι γνωστός στη Ρωσία δημοσιογράφος και συγγραφέας και στο παρελθόν ήταν μέλος της ηγεσίας του «Αριστερού Μετώπου», αλλά και συνεργαζόμενος με το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας. Δεν είναι λίγοι που το συγκεκριμένο κόμμα το αντιμετωπίζουν ως «spoiler», δηλαδή κόμμα που επιχειρεί να «διεμβολίσει» το εκλογικό ακροατήριο άλλων κομμάτων και να μειώσει την επιρροή τους, προς όφελος τρίτων. Στην προκειμένη περίπτωση λόγος γίνεται για το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας και τη «Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια», με ωφελούμενο (ποιον άλλο;;;) την κυβερνώσα παράταξη της «Ενιαίας Ρωσίας». Οι ρεαλιστικές πιθανότητες για εκλογή έστω και ενός υποψηφίου μέσα από μονοεδρική περιφέρεια είναι περιορισμένες.
- Κομμουνιστικό Κόμμα «Κομμουνιστές της Ρωσίας»: Από την ονομασία του κόμματος γίνεται προφανής ο πολιτικός και ιδεολογικός του προσανατολισμός. Η διαφορά του από το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι η μεγαλύτερη προσήλωσή του στο πρόσωπο του Στάλιν και την ιδεολογία που προκύπτει από αυτόν. Σε επίπεδο πολιτικής δράσης, δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι το συγκεκριμένο κόμμα λειτουργεί ως «spoiler» προς το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας· το τελευταίο κατηγορεί ευθέως τους «Κομμουνιστές της Ρωσίας» ως «κόμμα του Κρεμλίνου», που αποκλειστικό στόχο έχει την απόσπαση ψήφων. Θα πρέπει, ωστόσο, να παρατηρήσουμε, ότι οι «ΚτΡ» (Γενικός Γραμματέας: Μαξίμ Σουράικιν, 43 ετών) διαθέτουν αρκετά συμπαγή οργανωτική βάση και σε κάποιες περιοχές της Ρωσίας (πχ στη ρωσική Άπω Ανατολή και στις περιφέρειες του Ροστόβ, του Ουλγιάνοβσκ και του Γιαροσλάβλ) και αρκετά ισχυρή εκλογική βάση, που τους επιτρέπει να εκπροσωπούνται στα τοπικά κοινοβούλια. Σίγουρα, πάντως, ενδεχόμενη συμμαχία τους (αν όχι συγχώνευση) με το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας θα ενίσχυε το μέτωπο των αριστερών (και δη κομμουνιστογενών) δυνάμεων της Ρωσίας και θα επιδρούσε θετικά, ειδικά στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση των φετινών ρωσικών εθνικών εκλογών, να υπογραμμίσουμε και πάλι ότι φέτος μοιάζουν με «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες» και τα αποτελέσματά τους θα επιδράσουν οπωσδήποτε όχι μόνο στη διαμόρφωση της ρωσικής κυβερνητικής πολιτικής (ειδικά στο εσωτερικό της χώρας, αφού στην εξωτερική πολιτική το «consensus» της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτικών δυνάμεων της χώρας είναι ισχυρό και δεδομένο). Ο χρόνος θα δείξει, άλλωστε υπάρχουν ακόμη κάτι λιγότερο από 2 εβδομάδες για να διαφανούν οι οριστικές τάσεις του εκλογικού σώματος.
ΥΓ: Θα πρέπει να αναφέρουμε ως ακροτελεύτια παρατήρηση, ότι οι δυνάμεις της «συλλογικής Δύσης» έχουν ήδη βιαστεί, πολλούς μήνες πριν πραγματοποιηθεί η εκλογική διαδικασία, να ανακοινώσουν ότι δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών, επειδή, λέει, σε αυτές λαμβάνουν μεταξύ άλλων και οι πολίτες της Κριμαίας (την οποία, ως γνωστόν, η «συλλογική Δύση» θεωρεί «κατεχόμενη περιοχή» που ανήκει στην Ουκρανία) και όσοι πολίτες των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονμπάς (περίπου 1 εκατομμύριο, πλέον) έχουν λάβει ρωσικά διαβατήρια. Η πιο απλή απάντηση που μπορεί να υπάρξει, είναι ότι και στις εκλογές του 2016 και στις προεδρικές του 2018 ίσχυαν ακριβώς οι ίδιες συνθήκες, όμως τότε δεν ακούστηκε η παραμικρή ένσταση… Τα γνωστά «δύο μέτρα και σταθμά» και πάλι σε δράση...
Στο 1ο μέρος του παρόντος άρθρου παρουσιάσαμε σε γενικές γραμμές το πολιτικό σκηνικό υπό το οποίο διεξάγονται οι φετινές εθνικές εκλογές στη Ρωσία, υπογραμμίζοντας ότι είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ρεαλιστικά η πιθανότητα να δούμε το κυβερνητικό κόμμα («Ενιαία Ρωσία») να μην εξασφαλίζει την αυτοδυναμία στην επόμενη Ανώτατη Κρατική Δούμα (Βουλή) και να υποχρεωθεί εκ των πραγμάτων σε συμμαχία με άλλες πολιτικές δυνάμεις. Επίσης παρουσιάσαμε την τελευταία γνωστή δημοσκόπηση και προσπαθήσαμε να αναλύσουμε τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Στο σημερινό 2ο μέρος θα ασχοληθούμε με το πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ των 14, συνολικά, κομμάτων που έλαβαν το δικαίωμα συμμετοχής στις επερχόμενες εκλογές.
Ποια είναι και τι αντιπροσωπεύουν τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές
Στις φετινές βουλευτικές εκλογές της Ρωσίας θα λάβουν μέρος συνολικά 14 πολιτικά κόμματα, που πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις για να καταθέσουν συνδυασμούς σε όλη τη χώρα και να ανταποκριθούν στο κόστος της προεκλογικής τους εκστρατείας. Τα 14 κόμματα που ακολουθούν, είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές χωρίς συλλογή υπογραφών (πρόβλεψη του ρωσικού εκλογικού νόμου), αφού έχουν εξασφαλίσει την εκπροσώπησή τους σε τουλάχιστον 1 από τα 85 περιφερειακά κοινοβούλια των ομοσπονδιακών οντοτήτων της Ρωσίας. Ένα 15ο πολιτικό κόμμα, η «Ρωσική Παλλαϊκή Ένωση», επιχείρησε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό των 200 χιλιάδων υπογραφών, όμως δεν τα κατάφερε και η συμμετοχή του στις εκλογές απορρίφθηκε.
Το πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ των 14 κομμάτων ποικίλλει από τον ακραίο δεξιό εθνικισμό μέχρι την κομμουνιστική Αριστερά, ενώ υπάρχουν και κόμματα με παρεμφερές πολιτικό και ιδεολογικό προφίλ, τα οποία ουσιαστικά ανταγωνίζονται για το ίδιο εκλογικό ακροατήριο. Ας τα δούμε, μέσα από μια σύντομη περιγραφή του καθενός.
α) Κοινοβουλευτικά κόμματα
- Ενιαία Ρωσία: Η σημερινή κυβερνητική παράταση και απόλυτη κυρίαρχη της πολιτικής σκηνής της χώρας από το 2004, όταν και ιδρύθηκε από τον νυν Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Σήμερα, τυπικά επικεφαλής του κόμματος θεωρείται ο πρώην Πρόεδρος και Πρωθυπουργός της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντιεβ. Καλλιεργεί την εικόνα ενός μετριοπαθούς κεντροδεξιού κόμματος με έμφαση στον πατριωτισμό (τον οποίο, θα πρέπει να πούμε, ότι διαχωρίζει σαφώς από τον εθνικισμό και τα ακροδεξιά ιδεολογήματα). Αποτελεί, ωστόσο, κλασικό παράδειγμα «πολυσυλλεκτικού» κόμματος εξουσίας, με πληθώρα εσωτερικών ιδεολογικών τάσεων, από σκληρό δεξιό «εθνικοπατριωτισμό» μέχρι και τις παρυφές του «κεντρώου» φιλελευθερισμού, ενώ υπάρχει και ένα, ας το πούμε, «αριστερόστροφο» τμήμα, που δίνει περισσότερη έμφαση στο κοινωνικό κράτος και όχι στις λεγόμενες «παραδοσιακές αξίες» που προπαγανδίζει ένα άλλο τμήμα του κόμματος, ενώ διατηρεί και τη συμπάθειά του προς το σοβιετικό παρελθόν της χώρας. Τα αίτια της πιθανής εκλογικής καθίζησης του κόμματος τα αναλύσαμε αργότερα. Ασφαλώς και θα παραμείνει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη της χώρας, ωστόσο το ζητούμενο γι’ αυτήν είναι να λάβει το μήνυμα του εκλογικού σώματος, κάτι που δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, όσο χαμηλότερα (και κατά τόπους) πηγαίνουμε στην κομματική ιεραρχία…
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ): Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θέση που θα διατηρήσει και μάλιστα ιδιαίτερα ενισχυμένο, με βάση τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις. Φυσικά είναι και το μεγαλύτερο κόμμα της ρωσικής Αριστεράς, παρά τις ουκ ολίγες διασπάσεις που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια, για ποικίλους λόγους, που δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν. Με τον Γκενάντι Ζιουγκάνοβ σταθερά στο τιμόνι του Κόμματος από την ημέρα της ίδρυσής του (1993), αλλά και με πλήθος νεότερων στελεχών με διοικητική εμπειρία και ρητορική δεινότητα, το ΚΚΡΟ δείχνει να καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβερνητική «Ενιαία Ρωσία». Το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι νέοι στην ηλικία Ρώσοι πολίτες δηλώνουν ότι ελκύονται από τις ιδέες του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, έστω και αν δεν πρόλαβαν να ζήσουν ούτε μία μέρα επί ΕΣΣΔ δεν είναι τυχαίο φαινόμενο και σε αυτό έχει παίξει αναμφίβολα το ρόλο της και η λεγόμενη «μαζική δουλειά» που κάνει το ΚΚΡΟ στις νεότερες ηλικίες. Εάν δεν υπήρχαν τα γνωστά (και στη Ρωσία) φαινόμενα πολυδιάσπασης της Αριστεράς και επιτυγχανόταν προγραμματική συμφωνία σε σειρά βασικών σημείων, ίσως το ΚΚΡΟ να μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να διεκδικήσει ακόμη και την κυβέρνηση. Υπό τις παρούσες συνθήκες αυτό μοιάζει πρακτικά αδύνατο, όμως η αποφασιστική του ενίσχυση στις επερχόμενες εκλογές μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για «άλλου είδους» εξελίξεις μεσοπρόθεσμα. Στις εκλογές αυτές κατεβαίνει σε συμμαχία με δύο ακόμη αριστερές οργανώσεις: το «Αριστερό Μέτωπο» του (φυλακισμένου για «παρακίνηση σε παράνομες συγκεντρώσεις») Σεργκέι Ουνταλτσόβ και το «Κίνημα για το Νέο Σοσιαλισμό» του ιστορικού και δημοσιογράφου Νικολάι Πλατόσκιν (ο οποίος επίσης εκτίει ποινή φυλάκισης, αλλά με αναστολή, για «διασπορά ψευδών ειδήσεων» στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης).
- LDPR (Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας): Όπως αφήσαμε να εννοηθεί και νωρίτερα, το LDPR δεν είναι ούτε «φιλελεύθερο», ούτε «δημοκρατικό». Παλιότερα αποτελούσε ένα κλασικό ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα, που συνδύαζε την πολιτική δράση με τον «ακτιβισμό» στην κατεύθυνση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Με τα χρόνια (και με την εισροή στο κόμμα στελεχών με πιο «εκσυγχρονισμένη» πολιτική αντίληψη) μετατράπηκε σε ένα λαϊκιστικό δεξιό κόμμα (και όχι «κεντρώο», όπως διατείνεται ο ιδρυτής και αρχηγός του, Βλαντίμιρ Ζιρινόβσκι), με έμφαση στην «πατριωτική» ρητορική, την οποία όμως θα βρει κανείς και σε αρκετά άλλα πολιτικά κόμματα, χωρίς όμως τις λαϊκιστικές (και απαραιτήτως αντικομμουνιστικές) «κορώνες» του Ζιρινόβσκι. Είναι το μοναδικό γνωστό πολιτικό κόμμα της Ρωσίας που αποκηρύσσει επίσημα τον μαρξισμό και τις κομμουνιστικές ιδέες, ενώ δεν κρύβει τις φιλομοναρχικές του τάσεις και τη ροπή του προς έναν αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης. Είναι ένα κόμμα με σταθερό εκλογικό κοινό, που δεν αναμένεται, εν προκειμένω, να αποκομίσει κανένα όφελος από τη λαϊκή δυσαρέσκεια· πολλώ δε μάλλον, όταν πολλοί ψηφοφόροι θεωρούν ότι λειτουργεί περισσότερο ως «δεξιά πτέρυγα» της «Ενιαίας Ρωσίας», παρά ως αυτόνομος πολιτικός φορέας.
- Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια: Ως σκέτη «Δίκαιη Ρωσία» στις εκλογές του 2016 έλαβε ποσοστό περίπου 6,5%, διατηρώντας μεν την κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση, αλλά χάνοντας περίπου το ήμισυ του εκλογικού της ακροατηρίου. Η σοσιαλδημοκρατική «Δίκαιη Ρωσία» του Σεργκέι Μιρόνοβ από τον Φεβρουάριο του 2021 αποτελεί επισήμως ενιαίο φορέα με τα κόμματα «Πατριώτες της Ρωσίας» του Γκενάντι Σεμίγκιν και «Για την Αλήθεια» του Ζαχάρ Πριλέπιν. Οι Μιρόνοβ, Σεμίγκιν και Πριλέπιν αποτελούν, πλέον, την «τρόικα» των επικεφαλής του νέου πολιτικού σχηματισμού. Στα σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά προστέθηκαν και οι ανάλογες «πατριωτικές» νότες και το νέο πολιτικό σχήμα εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της λεγόμενης «πατριωτικής Αριστεράς». Στις δημοσκοπήσεις το νέο πολιτικό σχήμα εμφανίζεται ελαφρά ενισχυμένο σε σχέση με το 2016 και εξασφαλίζει με άνεση την κοινοβουλευτική του παρουσία, όμως τα νούμερα των δημοσκοπήσεων δείχνουν να απέχουν αρκετά από τις προσδοκίες των ιθυνόντων του και από τη δυναμική που πίστευαν ότι διαθέτει.
β) Μη κοινοβουλευτικά κόμματα
Εκτός από τα προαναφερθέντα 4 κοινοβουλευτικά κόμματα, στις φετινές ρωσικές εκλογές λαμβάνουν μέρος και 10 ακόμη πολιτικοί σχηματισμοί, 2 εκ των οποίων διαθέτουν παρουσία στην Ανώτατη Δούμα (χωρίς όμως να συγκροτούν πλήρη κοινοβουλευτική ομάδα), ενώ τα υπόλοιπα 8 δεν εκπροσωπούνται μέχρι σήμερα στο ρωσικό κοινοβούλιο. Ας τα δούμε συνοπτικά:
- Πατρίδα: Το κόμμα αυτό διαθέτει 1 έδρα στην Ανώτατη Δούμα, που ανήκει στον σημερινό επικεφαλής του, Αλεξέι Ζουραβλιόβ, βουλευτή παλιότερα τόσο με την «Ενιαία Ρωσία», όσο και με την «Δίκαιη Ρωσία». Τη σημερινή του έδρα, ωστόσο, την κατέκτησε ως ανεξάρτητος υποψήφιος σε μονοεδρική περιφέρεια στην περιοχή καταγωγής του (Περιφέρεια Σταυρούπολης, στη Νότια Ρωσία). Πρόκειται, επί της ουσίας, για «δορυφορικό» κόμμα της «Ενιαίας Ρωσίας», με ιδεολογία παρόμοια – ίσως λίγο δεξιότερα τοποθετημένη, αλλά χωρίς να φτάνει στα άκρα του LDPR. Επιθυμία της «Ενιαίας Ρωσίας» θα ήταν ένα τέτοιο κόμμα να έμπαινε στην Ανώτατη Δούμα, γιατί θα μπορούσε άνετα να συνεργαστεί μαζί του στον σχηματισμό κυβέρνησης, εάν παραστεί τέτοια ανάγκη. Ωστόσο οι διεκδικητές της «πίτας» των «μη κοινοβουλευτικών», μέχρι σήμερα, κομμάτων είναι πολλοί και η μάχη που θα δοθεί είναι σκληρή.
- Πλατφόρμα Πολιτών: Άλλο ένα κόμμα που εκπροσωπείται στο ρωσικό κοινοβούλιο χάρη στην επιτυχία ενός μεμονωμένου υποψηφίου του (του επικεφαλής του Ριφάτ Σαϊχουτντίνοβ) σε μονοεδρική περιφέρεια (στη Δημοκρατία της Μπασκιρίας, εν προκειμένω). Ιδρυτής του κόμματος ήταν ο Ρώσος μεγιστάνας Μιχαήλ Πρόχοροβ, ο οποίος ωστόσο διαχώρισε τη θέση του, μαζί με όσους τον ακολουθούσαν προσωπικά και αποχώρησε από το κόμμα. Μαζί με την αλλαγή ηγεσίας άλλαξε και η πολιτική γραμμή του κόμματος, που από ένα νεοφιλελεύθερο κόμμα κριτικά τοποθετημένο απέναντι στον Πρόεδρο Πούτιν, έγινε ένα μετριοπαθές κόμμα της κεντροδεξιάς με, μάλλον, «φιλοπουτινική» διάθεση. Αυτό καθιστά την «Πλατφόρμα Πολιτών» ως ακόμη μία φιλική προς την «Ενιαία Ρωσία» δύναμη και επιθυμητή γι’ αυτήν σύμμαχο, εάν καταφέρει να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5%.
- Πράσινοι: Είναι ένα από τα παλιότερα κόμματα της σύγχρονης Ρωσίας, ιδρυθέν το 1993. Το ζωηρό ενδιαφέρον των Ρώσων πολιτών για τα ζητήματα οικολογίας τα τελευταία χρόνια έκαναν τους ιδρυτές αυτού του κόμματος να θεωρήσουν ότι υπάρχει έδαφος για την ενίσχυση ενός τέτοιου πολιτικού χώρου στη Ρωσία. Πολιτικά είναι τοποθετημένοι στο χώρο του Κέντρου, με πλησιέστερη, ως προς το ιδεολογικό προφίλ, πολιτική δύναμη τη «Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια». Έχει, επίσης, «φιλοευρωπαϊκό» προσανατολισμό. Περισσότερο φέρει χαρακτηριστικά θεσμικού πολιτικού κόμματος, παρά ακτιβιστικού οικολογικού κινήματος. Οι πιθανότητες να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5% θα ήταν σημαντικά μεγαλύτερες, εάν δεν εμφανιζόταν και ένα δεύτερο «πράσινο» κόμμα στη χώρα, η «Πράσινη Εναλλακτική», για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.
- Πράσινη Εναλλακτική: Το νεότερο από τα δύο οικολογικά κόμματα (ιδρύθηκε μόλις το 2019) έχει περισσότερο «ακτιβιστικά» χαρακτηριστικά, σε σχέση με το παλαιότερο των «Πρασίνων», ενώ πολιτικά και ιδεολογικά τοποθετούν τον εαυτό τους στο χώρο της «μετριοπαθούς Αριστεράς» με «ευρωπαϊκά» χαρακτηριστικά, κάτι ανάλογο δηλαδή με τους Πράσινους της Γερμανίας και την πλειοψηφία των δυτικοευρωπαϊκών ανάλογων κομμάτων. Από το 2020 έχουν κάνει αίτηση για συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πράσινων. Η ανταγωνιστική σχέση που αναπτύσσει προς το κόμμα των Πράσινων πιθανόν να καταστεί αμοιβαία επιζήμια, αφού σε περίπτωση κοινής τους δράσης θα υπήρχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες για κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
- Yabloko («Μήλο» ή «Μπλοκ Γιαβλίνσκι»): Μία από τις πλέον οργανωμένες και δικτυωμένες πολιτικές οντότητες της «εξωκοινοβουλευτικής» αντιπολίτευσης της Ρωσίας και ένα από τα κόμματα αυτής της κατηγορίας που έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες να ξεπεράσουν το 5%. Το κόμμα ιδρύθηκε το 1993 από τον πρώην οικονομικό σύμβουλο του Μιχαήλ Γκορμπατσόβ την περίοδο της «περεστρόικα» στην ΕΣΣΔ, Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι. Σήμερα ο Γιαβλίνσκι παραμένει η εμβληματική φιγούρα στο κόμμα, όμως τα ηνία της αρχηγίας έχουν περάσει στον κατά πολύ νεότερο (43χρονο σήμερα) Νικολάι Ριμπακόβ. Εκπροσωπεί τον χώρο του λεγόμενου «σοσιαλφιλελευθερισμού», όντας πολύ κοντά ιδεολογικά με κόμματα όπως το New Labour (Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας επί προεδρίας Τόνι Μπλερ) ή οι Σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας. Από την κεντρική εξουσία και την «Ενιαία Ρωσία» αντιμετωπίζονται ως ο βασικός αντίπαλος από τον χώρο της νεοφιλελεύθερης αντιπολίτευσης. Η πολυδιάσπαση αυτού το χώρου, καθώς και τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης «λαίλαπας» της περιόδου Γέλτσιν αδυνάτισαν τα τελευταία χρόνια τη δημοτικότητα του κόμματος αυτού, το οποίο στις πρώτες κοινοβουλευτικές περιόδους από το 1993 και μετά είχε σοβαρή αριθμητική εκπροσώπηση στην Ανώτατη Δούμα. Η προσπάθεια συγκέντρωσης των δυνάμεων του χώρου αυτού σε έναν βασικό εκφραστή πιθανόν να οδηγήσει το Yabloko στην πρώτη του εκλογική επιτυχία μετά από μιάμιση, περίπου, δεκαετία.
- Νέοι Άνθρωποι: Το κόμμα του Αλεξέι Νετσάεβ, αν και νεοπαγές στο πολιτικό σκηνικό της Ρωσίας (ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2020), δείχνει να αναπτύσσει σημαντική δυναμική, δίνοντας μεγάλη σημασία στη χρήση των νέων τεχνολογιών και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Πολιτικά και ιδεολογικά αποτελεί μια «εκσυγχρονισμένη» μορφή της «Ενιαίας Ρωσίας» (ίσως με μια πιο «φιλελεύθερη» χροιά σε ζητήματα οικονομίας, αλλά και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικών ζητημάτων) και, πιθανόν, το «καταφύγιο» μερίδας ψηφοφόρων της τελευταίας, που θα θελήσουν να την «τιμωρήσουν», χωρίς όμως ν’ αλλάξουν ριζικά τον ευρύτερο ιδεολογικό τους χώρο. Σε αντίθεση με το Yabloko, που θεωρείται κόμμα που αντιπολιτεύεται ανοιχτά την «Ενιαία Ρωσία» και τον Πρόεδρο Πούτιν προσωπικά, οι «Νέοι Άνθρωποι» είναι από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις που το κυβερνητικό κόμμα θα ήθελε να το δει να εκπροσωπείται στη νέα Ανώτατη Δούμα. Τροχοπέδη πιθανόν να αποτελέσει η ύπαρξη ανταγωνιστικών πολιτικών δυνάμεων, που στοχεύουν ουσιαστικά στο ίδιο εκλογικό ακροατήριο (πχ «Πλατφόρμα Πολιτών»).
- Κόμμα Ανάπτυξης (ROST):Άλλο ένα κόμμα του ευρύτερου κεντροδεξιού χώρου, παλιότερα με σαφείς νεοφιλελεύθερες τάσεις (αποτελεί το κόμμα του, ας τον αποκαλέσουμε έτσι, «ορθόδοξου γελτσινισμού»). Εδώ και μερικό καιρό πραγματοποιεί μια μερική στροφή προς πιο «πατριωτικές» θέσεις στα εθνικά θέματα της Ρωσίας, ενώ σταδιακά μετατρέπεται από δύναμη αντιπολιτευόμενη τον Πρόεδρο Πούτιν σε δύναμη φιλική προς αυτόν. Παρόλο που διαθέτει στις τάξεις του αρκετά στελέχη με διοικητική εμπειρία από την περίοδο Γέλτσιν (με προεξάρχοντα τον σημερινό του επικεφαλής, Σεργκέι Στανκέβιτς), η απήχηση που έχει στο εκλογικό σώμα είναι μάλλον περιορισμένη, ενώ η «επαμφοτερίζουσα» θέση του σε σειρά ζητημάτων λειτουργεί μάλλον σε βάρος του.
- Ρωσικό Κόμμα Συνταξιούχων για την Κοινωνική Δικαιοσύνη: Ένα κόμμα με αρκετά μακρά ιστορία, πρωτοϊδρύθηκε το 1997 και ξανασυστήθηκε το 2012. Κόμμα με γενική γραμμή πολύ κοντινή σε αυτήν της κυβερνώσας «Ενιαίας Ρωσίας», αλλά με στενή θεματολογία γύρω από ζητήματα που αφορούν τους συνταξιούχους και την τρίτη ηλικία γενικότερα. Ασφαλώς και οι «Συνταξιούχοι» δεν αναμένουν ψήφους από τους νεότερης και μέσης ηλικίας πολίτες, κάτι που περιορίζει κατά πολύ τις πιθανότητες του κόμματος να ξεπεράσει το «πλαφόν» του 5% και ουσιαστικά οι μόνες ελπίδες για κοινοβουλευτική παρουσία επαφίενται στην εκλογή μέσω κάποιων μονοεδρικών περιφερειών, φυσικά με τη στήριξη μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών («Ενιαία Ρωσία»;;;) και στη βάση συγκεκριμένης συμφωνίας.
- Ρωσικό Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης (RPSS): Κόμμα που αυτοτοποθετείται στον χώρο της «πατριωτικής Αριστεράς», ιδρυθέν στην αρχική του μορφή από τον Ρώσο πολιτικό επιστήμονα (αλλά και Μέγα Διδάσκαλο της μεγαλύτερης στη Ρωσία μασονικής στοάς!) Αντρέι Μπογκντάνοβ. Ο σημερινός επικεφαλής του κόμματος, ο 55χρονος Μαξίμ Σεβτσένκο, είναι γνωστός στη Ρωσία δημοσιογράφος και συγγραφέας και στο παρελθόν ήταν μέλος της ηγεσίας του «Αριστερού Μετώπου», αλλά και συνεργαζόμενος με το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας. Δεν είναι λίγοι που το συγκεκριμένο κόμμα το αντιμετωπίζουν ως «spoiler», δηλαδή κόμμα που επιχειρεί να «διεμβολίσει» το εκλογικό ακροατήριο άλλων κομμάτων και να μειώσει την επιρροή τους, προς όφελος τρίτων. Στην προκειμένη περίπτωση λόγος γίνεται για το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας και τη «Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια», με ωφελούμενο (ποιον άλλο;;;) την κυβερνώσα παράταξη της «Ενιαίας Ρωσίας». Οι ρεαλιστικές πιθανότητες για εκλογή έστω και ενός υποψηφίου μέσα από μονοεδρική περιφέρεια είναι περιορισμένες.
- Κομμουνιστικό Κόμμα «Κομμουνιστές της Ρωσίας»: Από την ονομασία του κόμματος γίνεται προφανής ο πολιτικός και ιδεολογικός του προσανατολισμός. Η διαφορά του από το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι η μεγαλύτερη προσήλωσή του στο πρόσωπο του Στάλιν και την ιδεολογία που προκύπτει από αυτόν. Σε επίπεδο πολιτικής δράσης, δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι το συγκεκριμένο κόμμα λειτουργεί ως «spoiler» προς το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας· το τελευταίο κατηγορεί ευθέως τους «Κομμουνιστές της Ρωσίας» ως «κόμμα του Κρεμλίνου», που αποκλειστικό στόχο έχει την απόσπαση ψήφων. Θα πρέπει, ωστόσο, να παρατηρήσουμε, ότι οι «ΚτΡ» (Γενικός Γραμματέας: Μαξίμ Σουράικιν, 43 ετών) διαθέτουν αρκετά συμπαγή οργανωτική βάση και σε κάποιες περιοχές της Ρωσίας (πχ στη ρωσική Άπω Ανατολή και στις περιφέρειες του Ροστόβ, του Ουλγιάνοβσκ και του Γιαροσλάβλ) και αρκετά ισχυρή εκλογική βάση, που τους επιτρέπει να εκπροσωπούνται στα τοπικά κοινοβούλια. Σίγουρα, πάντως, ενδεχόμενη συμμαχία τους (αν όχι συγχώνευση) με το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας θα ενίσχυε το μέτωπο των αριστερών (και δη κομμουνιστογενών) δυνάμεων της Ρωσίας και θα επιδρούσε θετικά, ειδικά στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση των φετινών ρωσικών εθνικών εκλογών, να υπογραμμίσουμε και πάλι ότι φέτος μοιάζουν με «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες» και τα αποτελέσματά τους θα επιδράσουν οπωσδήποτε όχι μόνο στη διαμόρφωση της ρωσικής κυβερνητικής πολιτικής (ειδικά στο εσωτερικό της χώρας, αφού στην εξωτερική πολιτική το «consensus» της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτικών δυνάμεων της χώρας είναι ισχυρό και δεδομένο). Ο χρόνος θα δείξει, άλλωστε υπάρχουν ακόμη κάτι λιγότερο από 2 εβδομάδες για να διαφανούν οι οριστικές τάσεις του εκλογικού σώματος.
ΥΓ: Θα πρέπει να αναφέρουμε ως ακροτελεύτια παρατήρηση, ότι οι δυνάμεις της «συλλογικής Δύσης» έχουν ήδη βιαστεί, πολλούς μήνες πριν πραγματοποιηθεί η εκλογική διαδικασία, να ανακοινώσουν ότι δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών, επειδή, λέει, σε αυτές λαμβάνουν μεταξύ άλλων και οι πολίτες της Κριμαίας (την οποία, ως γνωστόν, η «συλλογική Δύση» θεωρεί «κατεχόμενη περιοχή» που ανήκει στην Ουκρανία) και όσοι πολίτες των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονμπάς (περίπου 1 εκατομμύριο, πλέον) έχουν λάβει ρωσικά διαβατήρια. Η πιο απλή απάντηση που μπορεί να υπάρξει, είναι ότι και στις εκλογές του 2016 και στις προεδρικές του 2018 ίσχυαν ακριβώς οι ίδιες συνθήκες, όμως τότε δεν ακούστηκε η παραμικρή ένσταση… Τα γνωστά «δύο μέτρα και σταθμά» και πάλι σε δράση...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου