Δευτέρα 15 Ιουνίου 2020

Εξερεύνηση του διαστήματος ή διαστημικός καπιταλισμός;

Κόσμος


Στις 30 Μαΐου 2020, με δύο χρόνια καθυστέρηση, οι Αμερικανοί αστροναύτες Μπομπ Μπένκεν και Νταγκ Χάρλεϊ εκτοξεύθηκαν από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στην Φλόριντα επιβαίνοντες σε πύραυλο της SpaceX του Ελον Μασκ, της πρώτης ιδιωτικής εταιρείας στην οποία εμπιστεύθηκε η Nasa μία τέτοια αποστολή.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ήταν βέβαια εκεί. Αφού πίεσε για τη στρατιωτικοποίηση του διαστήματος με το σχηματισμό της αμερικανικής διαστημικής δύναμης (USSPACECOM) αρχικής χρηματοδότησης με 40 εκατ. δολ., ο Τραμπ συγχώνευσε το δικό του όραμα με αυτό του ιδρυτή της SpaceX και διευθύνων σύμβουλου της Tesla, Έλον Μασκ, δηλώνοντας: «Θα προσγειωθούμε σύντομα στον Άρη και σύντομα θα έχουμε τα σπουδαιότερα όπλα που έχουν φανταστεί ποτέ στην ιστορία».


Νωρίς στην προεδρία του Τραμπ, ο Μασκ δέχτηκε έντονη κριτική επειδή έγινε μέλος του γνωμοδοτικού συμβουλίου της κυβέρνησης. Πιστεύεται ότι ο Μασκ ελπίζει να επωφεληθεί από γενναίες δημόσιες επιδοτήσεις, πέρα από τα δισεκατομμύρια που έδωσε η NASA στη SpaceX, και πρόκειται να το κάνει ως μέρος του σχεδίου του Τραμπ να επιστρέψει στο φεγγάρι έως το 2024. Τον Ιανουάριο, ο Ρεπουμπλικανός μεγιστάνας είχε πει στο CNBC ότι ο Μασκ είναι «μία από τις μεγαλύτερες ιδιοφυίες μας και πρέπει να προστατεύουμε τις ιδιοφυίες μας», ενώ πιο πρόσφατα, στην πανδημία μοιράστηκαν παραπλανητικές πληροφορίες για την υγεία και ανταλλάξανε συγχαρητήρια με αφορμή την απόφαση του Μασκ, για την επαναλειτουργία του εργοστασίου του Tesla στην Καλιφόρνια, παρά τις εντολές κλεισίματος στο πλαίσιο της καραντίνας για τον νέο κορονοϊό, και τη στήριξη του Αμερικανού προέδρου.

Το λανσάρισμα της 30ής Μαΐου συμβόλιζε τόσο την επιθυμία του Τραμπ να προβάλλει μια εικόνα αναζωογονημένου αμερικανικού μεγαλείου όσο και την ανάγκη του Μασκ όχι μόνο να ενισχύσει τον μύθο που κάνει τον πλούτο του μεγαλύτερο, αλλά και να θέσει τις βάσεις για μια ιδιωτικοποιημένη διαστημική βιομηχανία.

Και βέβαια δεν είναι μόνο ο Μασκ που προσβλέπει σε αυτό. Τις «σεληνιακές» φιλοδοξίες του έχει εκδηλώσει και ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο Αμερικανός ιδρυτής και ιδιοκτήτης της Amazon και της διαστημικής εταιρείας Blue Origin, Τζεφ Μπέζος. Το ενδιαφέρον της Blue Origin επικεντρώνεται στον κρατήρα Σάκλετον, που βρίσκεται στο νότιο πόλο της Σελήνης. Και ο νότιος πόλος της Σελήνης, έχει νερό, σε μορφή πάγου. Και ηλιακό φως, που παρέχει ενέργεια και που μπορεί να λιώσει τον πάγο. Υπό μία έννοια, δηλαδή, ο Κρατήρας Σάκλετον αποτελεί ένα διαστημικό «Ελντοράντο».

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο και αναλυτή, Paris Marx, οι δισεκατομμυριούχοι του διαστήματος δεν στοχεύουν στην ευημερία της πλειοψηφίας του πληθυσμού. Τα διαστημικά τους οράματα έχουν σχεδιαστεί για πλούσιους ανθρώπους σαν τον εαυτό τους. Έχουν χτίσει τον πλούτο τους στην εκμετάλλευση και τα οράματά τους για το μέλλον είναι κάτι περισσότερο από μια επέκταση των σημερινών τους ενεργειών.

Μια ιστορία βίας από τη γη



Οι επιχειρηματικές πρακτικές του Μασκ και του Μπέζου είναι λίγο πολύ γνωστές. Είναι αντίθετοι με τις ενώσεις εργαζομένων, πρώτοι σε τραυματισμούς εργαζομένων, σε καταχρήσεις δικαιωμάτων, σε μαζικές απολύσεις και σκληρές εργασιακές συνθήκες. Ακόμη και στην πανδημία οι εταιρείες τους αδιαφόρησαν για τα υγειονομικά πρωτόκολλα, απέλυσαν εργαζόμενους που τόλμησαν να ασκήσουν κριτική, ενώ ταυτόχρονα ο πλούτος του Μπέζος αυξήθηκε με περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Όπως αναφέρει και το δημοσίευμα του Jacobin, οι κοσμοθεωρίες αυτών των δισεκατομμυριούχων άρχισαν να σχηματίζονται πολύ πριν ξεκινήσουν τις αυτοκρατορίες που κυριαρχούν σήμερα. Ο Έλον Μασκ μεγάλωσε σε ένα πλούσιο σπίτι στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Ο πατέρας του ήταν μηχανικός σε ένα ορυχείο σμαραγδιών στη Ζάμπια. Όπως αφηγήθηκε στο Business Insider: «Ήμασταν πολύ πλούσιοι. Είχαμε τόσα πολλά χρήματα, μερικές φορές δεν μπορούσαμε να κλείσουμε το χρηματοκιβώτιο μας».

Ο Μπέζος έχει μια διαφορετική ιστορία. Ο πατέρας του ήταν ένας πλούσιος μηχανικός πετρελαίου στην Κούβα, ενώ ο Μπατίστα ήταν στην εξουσία. Εγκατέλειψε το νησί μετά την κουβανική επανάσταση και πέρασε τις φιλελεύθερες απόψεις του στον γιο του. Οι γονείς του Μπέζου επένδυσαν περίπου 250.000 δολάρια στην Amazon το 1995, καθώς ξεκινούσε.

Ο Τζεφ Μπέζος και ο Έλον Μασκ έχουν ένα κοινό διαστημικό όραμα που εξυπηρετεί τα στενά συμφέροντα των καπιταλιστών, διότι σύμφωνα με τον Paris Marx, «δεν θέλουμε να είμαστε υπάλληλοι σε μια αποικία του Άρη, θέλουμε ηλιακή εξερεύνηση που ωφελεί την ανθρωπότητα στο σύνολό της».

Το μέλλον που θέλουν



Οι Μασκ και Μπέζος είναι οι κορυφαίοι οδηγοί της σύγχρονης ώθησης για ιδιωτικοποίηση και αποίκηση του διαστήματος μέσω των αντίστοιχων εταιρειών τους, SpaceX και Blue Origin. Τα οράματά τους διαφέρουν ελαφρώς, καθώς ο Μασκ προτιμά να αποικίσει τον Άρη, ενώ ο Μπέζος ενδιαφέρεται περισσότερο για υποτροχιακές επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις με στόχο τον διαστημικό τουρισμό.

Το 2016, ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι θα βομβάρδιζε με πυρηνικά τον Άρη το 2018 . Αυτό δεν συνέβη ποτέ, αλλά δεν έχει τελειώσει με την εμμονή του. Είναι λέει αποφασισμένος να κάνει τους ανθρώπους ένα πολυ-πλανητικό είδος, και επιχειρηματολογεί πως οι επιλογές μας είναι μεταξύ του αποικισμού του διαστήματος και της εξαφάνισης. Ο Μπέζος λέει ότι η Γη είναι ο καλύτερος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά αν δεν αποικίσουμε το διάστημα, καταδικάζουμε τον εαυτό μας σε «στασιμότητα και αναμονή». Έτσι βαφτίζουν τις ορέξεις τους, μια προφανής και απαραίτητη επιλογή για την ανθρωπότητα.

Την ίδια ώρα βέβαια το οικολογικό τους αποτύπωμα εδώ στη γη είναι εγκληματικό. Αρκούν οι βόλτες με τα ιδιωτικά τζετ για να τους ορίσουν περιβαλλοντικούς πρωταθλητές. Η Amazon, εν τω μεταξύ, προσελκύει εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου με υπηρεσίες cloud για να τις καταστήσει πιο αποτελεσματικές και η Tesla πουλά ένα ψεύτικο όραμα βιωσιμότητας, ενώ ο καπιταλισμός συνεχίζει να οδηγεί το κλιματικό σύστημα στον γκρεμό. Σύμφωνα βέβαια με τους επιστήμονες, ο αποικισμός του διαστημικού χώρου δεν θα μας σώσει από τη δυστοπία του κλίματος που τροφοδοτείται από τους δισεκατομμυριούχους.

Παράλληλα στα σχέδιά τους συμπεριλαμβάνουν και απλούς ανθρώπους, εργαζόμενους. Μπορεί ο Μασκ να κοστολογεί ένα εισιτήριο στον Άρη, από 500.000 έως 1 εκατομμύριο δολάρια, αλλά οι εργαζόμενοι θα μπορούν να παίρνουν δάνεια για να πληρώσουν τα εισιτήριά τους και να τα πληρώσουν αργότερα αφού «θα υπάρξουν πολλές δουλειές στον Άρη!».

Ο Μπέζος είναι ακόμη πιο οραματικός σχετικά με το πώς το εργατικό δυναμικό θα πρέπει να επεκταθεί για να εξυπηρετήσει το όραμά του. Το σχέδιό του να διατηρήσει την οικονομική «ανάπτυξη και δυναμική» απαιτεί τον ανθρώπινο πληθυσμό να αυξηθεί σε ένα τρισεκατομμύριο ανθρώπους. Ισχυρίζεται ότι αυτό θα δημιουργούσε «χίλιους Μότσαρτ και χίλιους Αϊνστάιν» που θα ζούσαν σε διαστημικές αποικίες, οι οποίες υποτίθεται θα φιλοξενούσαν ένα εκατομμύριο άτομα η κάθε μία, με την επιφάνεια της Γης να είναι κυρίως για τον τουρισμό. Εν τω μεταξύ, οι βιομηχανικές και μεταλλευτικές εργασίες θα κινούνταν σε τροχιά, ώστε να μην μολύνουν τον πλανήτη, και ενώ δεν το αναγνωρίζει ρητά, είναι πιθανό εκεί να υπάρχουν εκατομμύρια εργαζόμενοι που εργάζονται για τον υπεύθυνο του διαστήματος και τους απογόνους του.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να σταματήσουμε την εξερεύνηση του διαστήματος. Το συλλογικό ενδιαφέρον της ανθρωπότητας εξυπηρετείται, μαθαίνοντας περισσότερα για το ηλιακό σύστημα και το σύμπαν πέρα από αυτό, αλλά ο στόχος τέτοιων αποστολών πρέπει να καθοδηγείται από την απόκτηση επιστημονικών γνώσεων και την ενίσχυση της παγκόσμιας συνεργασίας, όχι του εθνικισμού και της κερδοφορίας.

Αντίθετα, οι Αμερικανοί διαστημικοί δισεκατομμυριούχοι εκφράζονται μέσα από τη δήλωση του Τραμπ στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου της NASA ότι «έχει ξεκινήσει μια νέα εποχή αμερικανικής φιλοδοξίας», όπου οι υπάρχουσες κοινωνικές σχέσεις επιχειρούν να επεκταθούν στα αστέρια, ως μέρος ενός νέου αποικιακού σχεδίου.

Πηγή: tvxs.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου