Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2023

Ο περίφημος «Τσάντας»: Ποιος κρύβεται πίσω απ’ το θρυλικό «Ε ντε λα μαγκέν ντε Βοτανίκ»

Ελλάδα




Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει αποπειραθεί να τραγουδήσει σε άψογα…. Ελληνογαλλικά το κομμάτι-έπος που έγινε γνωστό από τον μοναδικό Σπύρο Ζαγοραίο ο οποίος μας σύστησε τον… Λα μαγκέν ντε Βοτανίκ!

Ανεπανάληπτος στο είδος του, ο Σπύρος Ζαγοραίος δεν προσπάθησε ποτέ να… ωραιοποιήσει τίποτα. Ούτε τον τρόπο ζωής του, ούτε τα χούγια του, ούτε τις προτιμήσεις του, ούτε –φυσικά- το είδος μουσικής που υπηρετούσε. Η ιδιαίτερη φωνή του τον έκανε ιδανικό για να πει με μάγκικο τρόπο λαϊκά και ρεμπέτικα, δίχως… κλάψες και νιαουρίσματα, όπως κατηγορούσαν άλλους ότι έκαναν, χρησιμοποιώντας περισσότερο το συναίσθημα και όχι τόσο τις ερμηνευτικές ικανότητές τους.

Σε αντίθεση με εκείνους ο Ζαγοραίος είχε φωνή-κρύσταλλο, δυνατή και στεντόρεια, χάρις στην οποία έβγαζε μια αδιανόητη λεβεντιά ακόμη κι όταν μιλούσε για τεκέδες, χασίσια και άλλα τέτοια. Το 1975 λίγο μετά την πτώση της χούντας, με την λογοκρισία όμως να παραμένει ισχυρή, μύησε στην ελληνική κοινωνία τον μάγκα του Βοτανικού, αλλάζοντας τους στίχους ενός προϋπάρχοντος κομματιού που είχε γραφτεί μερικές δεκαετίες νωρίτερα.

Με αυτήν την ιδιότυπη αργκό που δανείζεται ή καλύτερα φτιάχνει λέξεις από το πουθενά (υποτίθεται κυρίως στα Γαλλικά) λέει την ιστορία, με τα παρακάτω λόγια:

«Ε ντε λα μαγκέν ντε Βοτανίκ, άλα πι και φικε ξηγιέτ΄ αλελεπτίκ.

Σταρ ντε μπουζουκέν ντε καμπαρέν, άλα ντε δικό μας ο καρέν.

Άιντα λα φουμέντο και μαστουριόρε με τε γκομενέτε ο ντεκέ

και η αγγέλω πατημέντο, φλόκο ντ’ αργελέ.

Έστε μάγκας, έστε μπελαλίκ, λα ντε Βοτανικό ο πιό νταήκ

κι έντρεμεν ντρε κάργα ντε μαγκέ γιατί φτιαξάρε στο μινούτο ντε δουλειέν.


Άιντα λα φουμέντο και μαστουριόρε με τε γκομενέτε ο ντεκέ

και η Αγγέλω πατημέντο, φλόκο ντ’ αργελέ»…



Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ιδιότυπη και ξεχωριστή μετάφραση του τραγουδιού που είχε γραφτεί νωρίτερα. Η πατρότητα των στίχων της εκδοχής του Ζαγοραίου ανήκει στον Μιχάλη Μενιδιάτη (άλλοι λένε στον ίδιο τον Ζαγοραίο), ο οποίος είχε ακούσει το αυθεντικό με τίτλο «Ο μάγκας του Βοτανικού» που ηχογραφήθηκε τελικά το 1934, ερμηνευμένο από τον εξαιρετικό Ζαχαρία Κασιμάτη σε σύνθεση του Σπύρου Περιστέρη.

«Ένας μάγκας στο Βοτανικό, πι και φι ξηγιέται στο λεπτό

στα παιχνίδια και στα καμπαρέ, και στου Περδικάκη τον τεκέ

Τη φουμάρει, μαστουριάζει, με τη γκόμενά του στον τεκέ

κι η Αγγέλω του πατά φωτιές στον αργιλέ

Είναι μάγκας, είναι μερακλής, στο Βοτανικό είν΄ο πιο νταής

τόνε τρέμουν όλες οι μαγκιές, μα δεν του καίγεται καρφί που λες

Τη φουμάρει, μαστουριάζει, και μπαφιάζει πάντα βερεσέ

γιατί πήρε σύνταξη από το Μεντρεσέ»


Ωστόσο το… γενεαλογικό δέντρο του τραγουδιού έχει κι άλλες ρίζες και υπάρχουν πολλές θεωρίες για την πατρότητά του. Φαίνεται πως, η μουσική είναι τούρκικη των αρχών του 1930, ενώ άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι έχει βασιστεί πάνω στο Ταξίμ Ζεϊμπέκικο του Μάρκου Βαμβακάρη. Οι στίχοι είναι αγνώστου στιχουργού, όμως και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει σοβαρή υποψηφιότητα από τον Χαράλαμπο Βασιλειάδη, τον περιβόητο «Τσάντα», όπως ήταν το παρατσούκλι του, ο οποίος βέβαια έγραψε τους κανονικούς στίχους και όχι αυτούς που έμελε να μείνουν στην ιστορία αφού είναι μια από τις λίγες φορές που η διασκευή ξεπέρασε την αυθεντική εκτέλεση! 

Πηγή:menshouse.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου